Blok boos op CDA en CU na kritische vragen over jihadistenhulp

Binnen de coalitie wordt geruzied over kritische Kamervragen van het CDA en de ChristenUnie aan minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok. Is de coalitie in gevaar? Ander nieuws van vrijdag 21 september: PVV’er weg na omstreden Facebookreactie, de Schotse premier wil Brexit een halt toeroepen en de machtsstrijd binnen de PvdA.

Spanningen in coalitie over jihadistenhulp

Binnen de coalitie zijn spanningen ontstaan over de 25 miljoen euro die Nederland onbedoeld heeft overgemaakt aan jihadisten in Syrië. Buitenlandminister Stef Blok zou zich volgens de Volkskrant flink ergeren aan de lastige Kamervragen van coalitiepartners CDA en ChristenUnie. Volgens de krant komen daar binnenkort nog een aantal vragen van D66 bij. Over twee weken, op 2 oktober, staat een debat over de kwestie gepland.

Dinsdag viel Blok hard uit naar CDA-er Martijn van Helvert. ‘Zullen we een paar VVD’ers ook wat kritische vragen laten stellen aan CDA-ministers?’, vroeg Blok hardop. ‘Niet hier, er luisteren mensen mee,’ probeerde Kamerlid Bente Becker de boel te sussen.

Dit jaar alleen hebben Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Van Helvert samen al zeven keer kritische vragen gesteld over de kwestie.

Vorige week werd duidelijk dat het ministerie van Buitenlandse Zaken verspreid over een paar jaar 70 miljoen euro aan ‘het gematigde gewapende verzet’ in Syrië overmaakte. In werkelijkheid kwam dat geld terecht bij terroristische bendes of in elk geval om groepen die volop banden hadden bij keiharde jihadisten.

Volgende week donderdag komt een vaste Kamercommissie bijeen onder voorzitter Pia Dijkstra (D66). Syrië-experts zoals VN-aanklager Carla Del Ponte zullen daar uitleggen dat in 2015 al rapporten bestonden waarin stond dat de rebellen zich misdroegen en er extremistisch gedachtegoed op na hielden. ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind waarschuwde na een bezoek aan het Vrije Syrische Leger Syrië in 2015 ook al dat deze groep bereid was met jihadisten samen te werken. In een motie vroeg hij om de hulp te stoppen, maar volgens Bert Koenders (PvdA), destijds minister van Buitenlandse Zaken, was dat niet nodig. Ook Blok meldde in april 2018 nog dat ‘er nauwgezet wordt toegezien (of het geld goed terechtkomt red.)’.

PVV-raadslid stapt op om Facebookreactie over brand azc: ‘Blussen met benzine’

Emil Smeding is opgestapt als raadslid voor de PVV in het Groningse Delfzijl na ophef die was ontstaan over een reactie van hem op Facebook. Onder een nieuwsbericht van RTV Noord over een brand in een asielzoekerscentrum (azc) van zaterdag plaatste hij de reactie ‘Blussen met benzine!’ Bij de brand ademden negen mensen rook in, waarna ze naar het ziekenhuis moesten. De politie arresteerde vorige week een bewoner van het azc op verdenking van brandstichting.

In eerste instantie speelde Smeding de onschuld. ‘Ik zag er geen kwaad in, want ik heb niemand persoonlijk aangevallen, zei hij donderdag tegen RTV Noord. ‘Ze steken al een paar keer achter elkaar een woning in brand. Nou, dan moeten ze het ook gelijk maar goed doen, toch?’ Ook noemde het PVV-raadslid Facebook een ‘onzinmedium’ dat niet te serieus is te nemen.

Desondanks reageerden raadsleden van onder meer PvdA en ChristenUnie woedend, ook omdat de gemeenteraad in Delfzijl volgende week gaat praten over een zogenoemde gedragsconvenant om ‘respectvol met elkaar om te gaan’. Dit mede naar aanleiding van een VVD’er die uit de bocht vloog en een collega-raadslid uitmaakte voor ‘NSB’er’.

Later op de avond bood Smeding zijn ‘welgemeende excuses’ aan, meldde de lokale PVV in een verklaring. Verwacht werd dat hij spoedig verantwoording moest afleggen bij waarnemend burgemeester Gerard Beukema (PvdA), maar zo ver kwam het niet: op eigen initiatief legde hij vrijdag zijn functie neer. ‘Gelet op alle commotie, die is ontstaan vanwege mijn reactie op Facebook, heb ik besloten om mij terug te trekken uit de gemeenteraad van Delfzijl en mijn taken over te dragen.’

In januari kwam de Utrechtse PVV-lijsttrekker Henk van Deún ook al onder vuur te liggen om een omstreden uitspraak over brandstichting. Hij zei dat hij de plaatselijke Ulu Moskee het liefst zag afbranden. Later nam hij die uitspraak terug, omdat hij naar eigen zeggen niet de indruk wilde wekken dat de PVV aanzet tot het in brand steken van moskeeën. Twee maanden later, kort voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart, splitste in Utrecht Rob Jansen zich af, omdat hij de partij ‘te gematigd’ vond. Ook in andere steden kwamen zowel vóór als na de verkiezingen de nodige (kandidaat-)raadsleden in opspraak.

Schotse premier wil halt op Brexit

De Schotse premier Nicola Sturgeon wil de naderende Brexit een halt toeroepen. Sturgeon komt met die reactie nadat de exitplannen van de Britse premier Theresa May opnieuw zijn afgewezen door de EU-leiders. De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, benadrukte gisteren opnieuw dat de economische samenwerking die May graag wil, ‘niet zal werken’.

De Britten krijgen een maand om met een nieuw plan te komen.

Volgens Sturgeon is het nu tijd om een streep te zetten door de plannen van May. ‘Lidmaatschap van de douane-unie en de interne markt moeten op zijn minst weer op tafel komen,’ aldus Sturgeon. Ze doelt hiermee op de wens van May voor vrij verkeer van goederen.

De EU ziet dat niet zitten. ‘We moeten geen dingen doen voor 65 miljoen Britse burgers, die uiteindelijk onaanvaardbare risico’s met zich brengen voor het succes van de interne markt voor de 420 miljoen burgers in de EU-landen die overblijven,’ zei premier Mark Rutte daarover.

Groot-Brittannië lijkt nu in volle vaart af te stevenen op een harde Brexit. Op 29 maart 2019 moet de uittreding van de Britten uit de EU een feit zijn. Volgende maand, op 18 oktober, komen de EU-leiders opnieuw bijeen voor een EU-top. May heeft daarna nog een laatste kans om een akkoord te sluiten tijdens een extra top in het weekend van 17 en 18 november.

Sturgeon wil de klok nu stilzetten, om te voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk op die dag de afgrond in duikt. De Schotse premier is al vanaf het begin aan groot tegenstander van de Brexit. In Schotland stemde bovendien een meerderheid tegen uittreding uit de EU.

‘PvdA wil Timmermans als lijsttrekker Europese Verkiezingen’

Frans Timmermans, de eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie, wordt genoemd als topkandidaat van de Brusselse fractie Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D) om commissievoorzitter Jean-Claude Juncker op te volgen. En daar is niet iedereen binnen Timmermans’ partij de PvdA het mee eens, meldt de NOS vrijdag.

Want als Timmermans inderdaad Spitzenkandidat wordt van de sociaal-democratische fractie in het Europees Parlement, ligt het voor de hand dat hij lijsttrekker wordt voor de PvdA tijdens de Europese Verkiezingen van mei 2019. Dit omdat hij verkiesbaar moet zijn om de S&D te kunnen leiden. De partijtop zou dat wel zien zitten, omdat Timmermans een bekende naam is, die mogelijk voor een ommekeer zou kunnen zorgen bij de sociaal-democraten, die al jaren in zwaar weer verkeren.

Maar in Brussel betwijfelen PvdA’ers of de voormalig minister van Buitenlandse Zaken daarvoor wel de juiste man is. Europarlementariër Paul Tang, die door de partij was aangewezen als lijsttrekker voor de Europese Verkiezingen, wil volgens de NOS niet plaatsmaken voor Timmermans: ‘Ik zou niet zo goed weten waarom ik dat zou overwegen, om eerlijk te zijn. We hebben misschien wel te lang vertrouwd op gezichten, het wordt weer tijd voor een strijdbare sociaal-democratie.’