Zo wil kabinet klimaatplannen betaalbaar houden

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn het na lang onderhandelen eens geworden over een kabinetsreactie op de eerste voorstellen van de Klimaattafels. Die voorstellen moeten ervoor zorgen dat Nederland in 2030 bijna de helft minder CO2 uitstoot dan in 1990. De onderhandelende partijen aan de vijf tafels krijgen van het kabinet twee maanden de tijd om met een definitief plan te komen. Daarna komt het kabinet met een definitief oordeel. Elsevier Weekblad zet de opvallendste punten uit de kabinetsreactie op een rij.

Bedrijven die veel CO2 uitstoten, moeten fair share betalen

Er komt een CO2-heffing voor de industrie in 2020, maar de sector krijgt wel tijd en ruimte om over te stappen op duurzame energie. De industriesector had gehoopt op 1 miljard euro van de staat voor klimaatmaatregelen. Maar daarop hoeven zij volgens minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) niet te rekenen.

Dat zei de minister vandaag tijdens een persconferentie waarin hij de kabinetsreactie op de klimaatplannen verder toelichtte. ‘Dat zit er echt niet in. De industrie moet zijn fair share betalen,’ aldus Wiebes. Voor bedrijven die onvoldoende bijdragen, kan het kabinet volgens hem ‘aanvullende maatregelen’ nemen, al wilde hij niet toelichten wat die precies inhouden.

Kabinet accepteert verhoging gasbelasting van 75 procent niet

Het plan van de klimaattafels om de belasting op gas de komende jaren met 75 procent te verhogen, gaat toch niet door. Het kabinet vond het voorstel van de zogenoemde klimaattafel gebouwde omgeving, die wordt geleid door voormalig PvdA-leider Diederik Samsom, te gortig.

De klimaattafel, waar vertegenwoordigers van onder meer vakbond FNV, Milieudefensie, onderwijskoepels, woonorganisaties en netbeheerders zijn aangeschoven, stelde in juni een verhoging van 20 cent per kubieke meter gas voor. Dat zou volgens Samsom en consorten moeten worden gecompenseerd door het verlagen van de belasting op elektriciteit.

Maar VVD en vooral CDA vinden dat plan te ver gaan. CDA-lijsttrekker Sybrand Buma maakte zich twee weken geleden in televisieprogramma WNL Op Zondag al hard voor alternatieven voor de verhoging van de energiebelasting. Ook zei hij vorige maand in gesprek met Elsevier Weekblad te vrezen voor een opstand als burgers het oneens zijn met de klimaatplannen: ‘Ik vrees een herhaling van 2002, de Pim Fortuyn-revolte, maar dan niet rond het thema migratie, maar rond het thema klimaat.’

Lees ook dit interview met CDA-leider Buma: ‘Ik zie een tweedeling ontstaan’

‘De door de tafel gebouwde omgeving voorgestelde aanpassing vindt het kabinet
(…) te groot,’ schrijft Wiebes in de Kamerbrief. Het kabinet vraagt de klimaattafel met een nieuw voorstel te komen, ‘waarbij deze per saldo tot een lastenverlichting voor huishoudens zou moeten leiden’. Vooral de lagere inkomens moeten daarbij worden ontzien, net als onder meer scholen en ziekenhuizen.

Kabinet wil vaart maken met elektrische auto’s

Daarnaast komt er tot 2025 een fiscale stimulering van elektrisch rijden. Zo moeten in 2030 bijna 3 miljoen elektrische auto’s rondrijden in Nederland.  Om dat voor elkaar te krijgen, moeten er 1,8 miljoen publieke laadpalen voor auto’s komen. In 2017 telde Nederland nog maar 33.000 van die palen.

Waar die stimulering uit bestaat – subsidie of juist het zwaarder belasten van benzine- en dieselauto’s – weet Wiebes nog niet. ‘Dat is nu eerst aan de klimaattafel.’

D66 en ChristenUnie prijzen daadkracht, VVD en CDA realisme

Opvallend is dat D66 en ChristenUnie, de twee meest ambitieuze kabinetspartijen op het gebied van klimaat, vooral benadrukken hoe vooruitstrevend en daadkrachtig de reactie van Wiebes is. VVD en CDA vinden vooral dat het goed is dat de minister diverse verregaande voorstellen wil afzwakken, zodat die ‘betaalbaar en realistisch’ blijven.

Zo zegt ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber tevreden te zijn met de ‘duidelijke koers’ die de minister kiest. ‘Daarmee nemen we verantwoordelijkheid voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen.’ D66 is tevreden dat ‘we niet langs de zijlijn blijven staan’. Volgens Kamerlid Rob Jetten is snelle actie noodzakelijk, want ‘de opwarming van de aarde wacht niet op de ideale politieke omstandigheden’. Dat zegt Jetten in bovenstaand filmpje waarin hij ‘hardloopt voor het klimaat’.

Agnes Mulder, die voor het CDA het woord voert over klimaat en duurzaamheid, schrijft op Twitter tevreden te zijn dat de plannen van de klimaattafels ‘op een aantal punten zijn bijgestuurd’. Mulder meent dat de klimaatopgave groot is, en alleen lukt als de maatregelen ‘voor iedereen draagbaar, haalbaar en betaalbaar zijn’. Ook Dilan Yesilgoz (VVD) is tevreden met de plannen, die volgens haar ‘behapbaar voor iedereen’ zijn.

De linkse oppositie is niet tevreden. ‘De kabinetsreactie op de voorstellen voor het Klimaatakkoord schiet tekort en lijkt onvoldoende om de klimaatdoelen te halen,’ schrijft GroenLinks in een persbericht op haar website. Kamerlid Tom van der Lee ziet te weinig ‘concrete plannen die voor iedereen duidelijk zijn’ en hekelt het ‘gebrek aan politieke moed en creativiteit (…) om het doel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 te bereiken’. Namens de Partij voor de Dieren houdt Lammert van Raan het korter: ‘Kleine stapjes (…). Zo komen we er niet.’

Syp Wynia: Ander Regeerakkoord graag, zonder zinloze, dure klimaatmaatregelen