De Koerdische Peshmerga-strijders weten één ding zeker: als ze niets doen, worden hun vrouwen en kinderen verkracht en vermoord. Maar wat moeten de Koerden straks met krijgsgevangen IS-leden?
Het Midden-Oosten is gewend aan oorlogsmisdaden. Dat klinkt raar, maar niemand verbaast zich meer over misdadige regeringen en bendes die de grove mensenrechtenschendingen als hun professie beschouwen.
Het regime van de familie Assad pleegt al decennialang misdaden tegen de menselijkheid. Misdadigheid wordt iets erfelijks.
Heilige
Ook Iran schendt maakt zich al decennia schuldig aan martelingen, massa-executies, het uitroeien van minderheden, et cetera. En de Iraakse president Saddam Hussein spande de kroon: inzet van chemische wapens tegen de Koerden, massa-executies, om maar eens wat te noemen.
Wie in het Midden-Oosten iets minder misdaden pleegt, wordt gauw gezien als een heilige. In het Westen is er een ander woord voor dit soort leiders: gematigd.
Verveling
De media meldden dat IS twintig gevangengenomen Iraakse politiefunctionarissen heeft geëxecuteerd. Dat deed IS uit wraak voor westerse bombardementen, of simpelweg om vrees aan te jagen. En aangezien we het over het Midden-Oosten hebben, is het ook mogelijk dat ze het uit verveling hebben gedaan. Niet achter elke politieke misdaad ligt een motief.
Eerder executeerde IS een paar honderd militairen in opleiding die ze in Mosul hadden gevangengenomen. De beelden daarvan hadden ze zelf verspreid, om de moraal van het Iraakse leger te breken.
Sharia
Ze nemen daarmee een groot risico. Straks, als het Iraakse leger terug is in Mosul, is er een – kleine – kans dat ze gevangengenomen IS-leden met enige humaniteit zullen behandelen. De grote vraag is dan wat ze moeten doen met de IS-leden.
Moeten ze hen gaan berechten? En waarvoor? Voor de oprichting van de Islamitische Staat? Of voor de toepassing van de sharia?
Ik vrees dat de winnaars uit de oorlog tegen IS, namelijk de door Iran gesteunde Iraakse milities, geen geduld zullen hebben met de IS-leden. Dat heeft IS zelf veroorzaakt. Wie haat en verderf zaait, zal geweld oogsten. Weer een Midden-Oosters gezegde.
Verkracht, beroofd, vermoord
De Koerden werden tot op heden genadeloos behandeld door IS. Yezidi’s en andere Koerden werden verkracht, beroofd, vermoord of als slaven verhandeld door IS-leden.
Koerdische dorpen en huizen werden bezet.
Toch hebben we een tijdje terug beelden gezien van gevangengenomen IS-leden die op humane wijze door de Koerden werden behandeld. De Koerden zijn vastberaden in de strijd tegen de vijand, maar zodra ze zien dat het gevaar is geëlimineerd, zijn ze niet langer geïnteresseerd in die vijand en zijn geschiedenis.
50 cent
In de media wordt gezegd dat er aanwijzingen voor oorlogsmisdaden begaan door Koerden. Namens actualiteitenprogramma Nieuwsuur is Jan Eikelboom, een integere en zeer ervaren oorlogscorrespondent, in Koerdistan.
De Koerdische commandant Serdar Dosky vertelde hem dat hij krijgsgevangen IS-leden laat executeren. Hij behoort niet tot de Peshmerga, het officiële leger van Koerdistan dat ook een ministerie heeft. De Peshmerga zijn de verdedigers van Koerdistan.
‘Een kogel kost zo’n 50 cent. Een tweede kogel en je bent er vanaf.’ Dat is wat de commandant zei tegen de Nederlandse journalisten. Waarop Eikelboom vraagt: ‘Dus er worden er geen gevangengenomen?’ Dosky: ‘Nee. Niet in mijn forces. Nergens eigenlijk. Daar zal ik maar eerlijk over zijn. Nergens. We willen gewoon geen gevangenen.’
Grapje
Na de uitzending belde Dosky Nederlandse journalisten om te vertellen dat hij verkeerd werd begrepen. Het was een grapje. En hij ontkent dat hij of zijn mannen de krijgsgevangenen hebben gedood.
De diplomatieke vertegenwoordiger van Koerdistan in Brussel zegt dat deze groep geen onderdeel van de Peshmerga is en dat zijn regering bereid is mee te werken aan een onderzoek. Een beschaafd antwoord.
Wraak
Maar daar dient zich een ingewikkelder probleem aan. Dosky zegt terecht: ‘Mijn land gaat kapot door die idioten uit Arabische landen. Ik bescherm vrouwen en kinderen. Dat is humanitair werk. We hebben niets misdaan. Maar als bijvoorbeeld iemand uit Sinjar, wiens dochter is verkracht of verkocht dat doet, zou ik dat niet vreemd vinden.’
Hier gaat het om eerwraak. Een Koerd gaat straks zijn vermoorde of verkrachte dochter, vrouw of zoon wreken. En dat kan inderdaad Dosky niet tegenhouden.
Europese hoofdsteden
Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat de Koerdische regering of de Peshmerga oorlogsmisdaden hebben gepleegd of georganiseerd. Maar wat moeten de Koerden doen als ze straks honderden IS-leden hebben gevangengenomen?
Europese terroristen zullen ze afleveren bij de Europese ambassades. Daar zullen de Europeanen niet blij mee zijn. Want in alle hoofdsteden van Europa hopen ze vurig dat alle Syriëgangers zullen sterven. Als IS-leden de Syrische nationaliteit hebben, zullen de Koerden ze overdragen aan het regime in Damascus. En als ze van Iraakse afkomst zijn, worden ze overgedragen aan Bagdad. Geen fijn vooruitzicht voor de IS-leden.
Nederland
Maar wat moeten de Koerden dan met de IS-leden? Moeten ze een eigen Guantánamo Bay openen?
Koerden willen de IS-leden niet in hun Koerdistan. Wie ze wil, kan ze met alle liefde van de Koerdische regering krijgen. Ik weet bijna zeker dat het Nederlandse parlement deze lieden niet in Nederland wil hebben.
Peshmerga zijn helden die in een misdadig gebied hun volk beschermen.