Aleksandr Zachartsjenko, de zelfverklaarde premier van de pro-Russische separatisten, is verbaasd dat er nog steeds wrakstukken van het neergehaalde vliegtuig van Malaysia Airlines in het rampgebied te vinden zijn.
‘Zo’n gebrek aan actie roept veel vragen op,’ zegt hij tegenover het Russische staatspersbureau TASS, ‘want elk wrakstuk is bewijsmateriaal’. Het rampgebied is volgens hem veilig en daarom kunnen onderzoekers er ‘gewoon’ aan het werk.
De brokstukken zijn belangrijk voor het strafrechtelijke procedures en het onderzoek naar de precieze toedracht van de ramp.
Winter
Maar het ziet er niet naar uit de Nederlandse missie snel terugkeert naar de rampplek. Sterker, de kans dat onderzoekers er snel volledig aan de slag kunnen, lijkt alsmaar kleiner te worden.
Het kabinet vindt dat de missie te veel blootstaat aan gevaar – er is een wapenstilstand, maar die wordt voortdurend door Oekraïne en de separatisten geschonden. Bovendien zal de aanstaande inval van de winter, die in het oosten van Europa in de regel steenkoud verloopt, het onderzoekswerk moeilijk maken.
Spullen
Maandag werd er wel gezocht in het rampgebied naar stoffelijke overschotten en persoonlijke spullen van de slachtoffers, maar de dag erop moest die zoekactie al weer worden stopgezet, omdat de situatie te onveilig was volgens Pieter-Jaap Aalbersberg, het hoofd van de repatriëringsmissie.
Onder zijn leiding wordt van dag tot dag bekeken of het mogelijk is om naar het oosten van Oekraïne terug te keren. De betrokken ministers Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken, PvdA), Ivo Opstelten (Justitie, VVD) en Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie, VVD) zeggen dat er alles aan wordt gedaan om het onderzoek en de repatriëring van slachtoffers voort te zetten.
Maar de omstandigheden blijven heel lastig en de veiligheidssituatie is nog altijd broos, zeggen zij. Verschillende Kamerleden vragen zich af of de inspanningen wel voldoende zijn.
Zo wilden VVD en ChristenUnie weten waarom de Oekraïners wel in het gebied kunnen zoeken, terwijl de Nederlandse missie niet kan terugkeren. D66 vroeg zich af waarom het kabinet niet veel eerder toenadering heeft gezocht tot de Oekraïense zoekteams.
Legitimiteit
Het kabinet weigert te onderhandelen met de rebellen, vermoedelijk omdat hen anders legitimiteit wordt verschaft. Het contact verloopt via de Oekraïense machthebbers in Kiev of via de OVSE, die in het gebied aanwezig is.
De separatisten ontkennen iets met het neerhalen of het afschieten van een raket richting MH17 te maken te hebben. Het toestel van Malaysia Airlines stortte op 17 juli neer tijdens een vlucht van Amsterdam naar Kuala Lumpur. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven, onder wie 196 Nederlanders.