Turkije speelt een dubieuze rol bij de opkomst van de Islamitische Staat (IS). Intussen wordt duidelijk dat de terreurbeweging eenvoudig voet aan de grond krijgt in steden als Istanbul
Het Amerikaanse weekblad Newsweek laat vrijdag zien hoe diep geworteld IS al is in de Turkse samenleving. Dat blijkt vooral uit verhalen van Turken die hebben gezien hoe de terreurbeweging mensen die zij kennen – (ex-)echtgenoten, vrienden, kinderen – rekruteren voor hun gruwelijke activiteiten in Syrië en Irak.
Pistool
Het relaas van de 28-jarige Deniz Sahin bijvoorbeeld. De moeder van twee jonge kinderen kreeg plots telefoon van haar ex-man. Sadik wilde zijn kroost nog eens zien, terwijl hij de afgelopen jaren nauwelijks interesse in hen toonde.
Deniz stemde in, waarop de vader, die zich na een alcoholistisch verleden had ontpopt tot een radicale moslim, de kinderen op kwam halen. Na dat moment zag zij haar kinderen nooit meer terug, want wat bleek: Sadik had zich aangesloten bij IS.
Op een van de foto’s die hij stuurde, poseerde zijn zoontje Halil Ibrahim (4) met een pistool. En zij zijn niet alleen: vermoedelijk zijn er duizenden Turken actief in het zelfverklaarde IS-kalifaat.
Uniform
Hoewel dit gebeurde in Kazan, niet ver van de hoofdstad Ankara, klinken dit soort verhalen ook in de achterstandswijken van Istanbul. Mensen beschrijven hoe een goed georganiseerd IS-netwerk online en via religieuze studiegroepen jonge soennitische mannen rekruteert. En hoe IS-aanhangers openlijk hun zwarte vlaggen uit hun ramen en auto’s hangen, zonder dat de Turkse politie er ook maar iets tegen doet.
In het grauwe Dilovasi, een wijk met veel drugsgebruikers en werklozen, zijn heel wat fundamentalistische bewegingen actief, die onder het islamistische bewind van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan kunnen floreren als nooit tevoren. Onder die groepen is ook IS, die de verpauperde jongeren in de wijken zoals Dilovasi, een uniform en ‘status’ geeft.
Dat IS voet aan de grond krijgt in Istanbul, blijkt ook uit een video met daarop jihadisten die tijdens een bijeenkomst in de open lucht oproepen tot steun aan de terreurbeweging, schrijft Al-Monitor. Ook daar greep niemand in.
Geen grens
Maar ook mensen met geld en een goede positie vallen ten prooi aan de terroristen. Zo is er Sahin Aktan, een ondernemer uit Istanbul, die zijn van oorsprong christelijke vrouw en driejarig zoontje kwijtraakte aan IS. De twee werden over de grens met Syrië gesmokkeld.
Dat is erg eenvoudig, zegt Aklan. Volgens de zakenman is er helemaal geen grens tussen Syrië en Turkije. ‘Iedereen weet dat. Ook de staat weet dat, maar doet er helemaal niets tegen. De Turkse politie doet net alsof ze het niet zien’.
Bebaarde mannen
Donderdag werd bekend dat de Turkse regering zich wil aansluiten bij de anti-IS-coalitie, maar alleen logistiek en niet militair. De afgelopen tijd hebben de Turken veel kritiek gekregen op hun houding rond de IS-crisis.
Er wordt niets ondernomen tegen jihadisten en terroristen die vanuit Turkije zonder tegenwerking de grens oversteken. Bovendien zijn er verhalen dat veel van die bebaarde mannen in Turkije zakken met geld kregen aangereikt van donors uit de Golfregio en Saoedi-Arabië. Ankara heeft de Amerikanen beloofd dat zij de lange grenzen met Syrië en Irak beter gaan beveiligen.