Het huidige plan van de Europese Commissie om asielzoekers in landen als Italië en Griekenland te spreiden over andere EU-lidstaten, kan op weinig goedkeuring rekenen in Duitsland en Frankrijk. Wat is hun kritiek en wat willen ze veranderen?
De ministers van Binnenlandse Zaken Thomas de Maiziere (Duitsland) en Bernard Cazeneuve (Frankrijk) willen dat er meer ‘evenwicht’ komt in het plan.
Last
In het voorstel, dat twee weken terug werd gepresenteerd en vorige week met exacte aantallen werd toegelicht, staat dat Duitsland en Frankrijk bijna zo’n 40 procent van de 40.000 asielzoekers, vooral uit Syrië en Eritrea, moeten opvangen.
Het plan moet de last voor Griekenland en Italië, die door hun geografische ligging te maken hebben met een enorme instroom van (boot)vluchtelingen, verlichten. Mensen wagen via de Middellandse Zee de overtocht in bootjes, die veelal in bezit zijn van mensensmokkelaars.
Ze varen vanuit bijvoorbeeld Libië en Egypte naar Italiaanse eilanden als Sicilië en Lampedusa, en vanuit Turkije naar Griekse eilanden als Kos en Lesbos. ‘Brussel’ wil dat er eind dit jaar een permanent systeem is voor de relocatie van vluchtelingen.
Buitengrens
Maar De Maiziere en Cazeneuve willen dat er een tijdelijk systeem komt, gericht op noodsituaties. En het voorstel is niet eerlijk, is de kritiek uit Berlijn en Parijs. ‘Dit herverdelingsplan moet meer rekening houden met de inspanningen die al zijn geleverd door de lidstaten,’ is de gezamenlijke verklaring.
Er moeten voorwaarden worden gesteld aan landen langs de Europese buitengrens: die kunnen alleen op solidariteit rekenen als ze alle mogelijke maatregelen hebben genomen om de grenzen voldoende te versterken. De mensen die arriveren, moeten beter worden gescreend, en tegen worden gehouden op hun doortocht naar het noorden en westen van Europa – het uiteindelijke doel van de meeste vluchtelingen en gelukszoekers.
De Fransen en Duitsers wijzen er ook op dat driekwart van de asielzoekers op dit moment wordt opgevangen in vijf landen: Duitsland, Frankrijk, Zweden, Italië en Hongarije. Dat laatste land ligt bijvoorbeeld op de zogenoemde Balkan-route. Vanuit Servië steken duizenden vluchtelingen de grens over. Maandag werd bekend dat de Hongaarse politie bijna 1.400 illegalen heeft gearresteerd.
Klus
Het Midden-Europese land keerde zich eerder al in felle bewoordingen tegen het ‘gestoorde en oneerlijke’ plan. Dit gaat zo niet gebeuren, klonk het uit Boedapest.
Ook het Verenigd Koninkrijk gaf al aan niet mee te doen, met Ierland en Denemarken die zich daarbij aansloten. Het lijkt dan ook een hele klus te worden voor de Europese Commissie om het verdelingsplan door te voeren. Met maatregelen of sancties kan sowieso niet worden gezwaaid: het plan heeft een vrijwillig karakter.
Het is hoe dan ook de vraag of de huidige plannen iets aan de mensensmokkel op de Middellandse Zee gaan doen. De meeste personen die in de bootjes stappen zijn economische vluchtelingen uit Afrika die in Europa een beter leven hopen op te bouwen. Deze economische vluchtelingen komen sowieso niet in aanmerking voor de herverdelingsplannen van de Europese Commissie.