De Griekse premier Alexis Tsipras keert terug naar Athene met een zwaarder hervormingspakket dan de deal waar het Griekse volk een week geleden nog ‘oxi’ tegen zei. Kan deze premier de beloofde hervormingen dan wel door zijn parlement loodsen?
‘Deze deal is weer een nieuwe overeenkomst die bedoeld is om ons land te vernietigen. We zullen ervoor vechten om het niet door te laten gaan.’ Aan het woord is niet een radicaal oppositielid, maar minister Panagiotis Lafazanis van ‘Productieve Reconstructie, Milieu en Energie.
#Greece Left Platform (Lafazanis speaking): The agreement is a new MoU of the destroyal of the country, we will fight not to pass
— Efthimia Efthimiou (@EfiEfthimiou) July 13, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Lafazanis zit namens Syriza in de regering van Tsipras die afgelopen weekend akkoord ging met een ingrijpend hervormingspakket. Maar Lafazanis is geenszins van plan om zijn partijgenoot te steunen. En hij staat niet alleen.
Radicalen
Lafazanis is leider van de linksradicale afdeling van Syriza, het zogenoemde ‘Linkse Platform’. Dit platform vertegenwoordigt de radicale tak van de partij waartoe ongeveer twintig personen behoren. Deze afdeling botst wel vaker met de partijleider die in de ogen van het Linkse Platform veel te gematigd is.
Lafazanis ziet de Europese Unie als een totalitair regime dat bedoeld is om het kapitalisme in stand te houden. Hij wil dat Griekenland zo snel mogelijk uit de eurozone en de EU vertrekt.
Steun van buiten
Als Tsipras de aan Brussel beloofde hervormingen door het parlement wil krijgen, heeft hij hulp nodig van buiten zijn partij. Bij een eerdere stemming over toen nog Griekse voorstellen aan de schuldeisers stemden vorige week vijftien parlementariërs van zijn eigen partij, onder wie twee ministers, tegen de plannen. Vijftien anderen stemden voor in het belang van de meerderheid van de coalitie, maar zeiden eigenlijk tegen te zijn.
Omdat de opgestapte minister van Financiën Yanis Varoufakis zich helemaal niet meer in het parlement laat zien, heeft Tsipras eigenlijk geen meerderheid in het parlement meer. Van coalitiepartner ANEL hoeft Tsipras het ook niet hebben. Partijleider Panos Kammenos, tevens minister van Defensie, zei op Twitter dat Duitsland Griekenland ‘naar de knoppen wil helpen’. Een woordvoerder van de regeringscoalitie zei dat ‘Griekenland wordt gewaterboard door de Europese leiders’.
De hoop van Tsipras is dus gevestigd op de oppositiepartijen. Om minimaal 151 stemmen van de 300 in het parlement vóór de nieuwe wetten te krijgen, heeft Tsipras de steun nodig van de gematigde linkse partijen Potami en Pasok óf van de centrumrechtse Nea Dimokratia dat in de regering zat totdat Syriza de macht overnam.
Aantal opties
Op de langere term zal deze gedoogsteun van oppositiepartijen geen werkbare situatie zijn. Tsipras heeft een aantal opties om dit te veranderen. Hij kan afscheid nemen van de rebellerende partijtak Links Platform en gematigde personen op hun plaats zetten. Hij moet de radicalen dan wel zo ver krijgen hun zetel op te geven.
Als dat niet lukt, kan hij een nieuwe coalitie vormen. De partijen Pasok en Potami komen dan in aanmerking voor een verbond. Ook kan hij nieuwe verkiezingen uitschrijven, maar voor dat plan lijkt nu geen tijd te zijn. Mogelijk zullen de Europese leiders Tsipras dan dwingen tijdelijk een technocratisch kabinet in te stellen, zoals eerder in Italië gebeurde. Alle genoemde opties zijn niet echt democratisch te noemen, vooral aangezien het Griekse volk vorige week nog ‘nee’ zei tegen plannen die milder waren dan het huidige voorstel.
Echte test
Als Tsipras erin slaagt om voor woensdag vier belangrijke wetten door het parlement te loodsen, zullen de ministers van de eurozone Griekenland weer toelaten aan de onderhandelingstafel voor een nieuwe lening van in totaal 86 miljard euro. De kans bestaat dat er ook andere landen zijn die nog over de nieuwe steun moeten stemmen, al heeft Angela Merkel laten weten dat ze haar parlement niet terug zal roepen van reces.
Vervolgens komt de echte test voor Griekenland op 20 juli. Op die dag moet het land de zaakjes financieel min of meer op orde hebben om de geleende 3,5 miljard euro terug te betalen aan de Europese Centrale Bank.