Zaterdag ontmoeten Europese ministers van Binnenlandse Zaken elkaar in Parijs tijdens een extra vergadering over de mislukte aanslag in de Thalys. De vraag is over welke extra veiligheidsmaatregelen de ministers het eens gaan worden.
Precies acht dagen nadat Ayoub El-Khazzani met een Oost-Duits machinegeweer, een Luger-pistool en enkele messen een bloedbad wilde aanrichten in de Thalys van Amsterdam naar Parijs, steken de EU-ministers met binnenlandse veiligheid in de portefeuille de koppen bij elkaar in Parijs.
Eenvoudig
Dat het eenvoudig is om met een tas vol wapens een trein binnen te wandelen, heeft dit incident wel duidelijk gemaakt. De Marokkaan El-Khazzani beschikte bovendien niet over geldige verblijfspapieren, maar kon zich toch jaren lang ongestoord voortbewegen in Spanje, Frankrijk, België en Duitsland. Pas toen hij op het vliegtuig naar Turkije (geen Schengen) wilde stappen, liep hij tegen de lamp. Maar na kort verhoor werd de Marokkaan door de Duitse politie weer vrijgelaten.
Het incident zet het vrije verkeer, een hoeksteen van de EU, binnen de Schengenzone weer onder druk. De Schengenakkoorden leveren Europeanen een hoop voordelen op, maar brengen ook ernstige veiligheidsrisico’s met zich mee.
Zo mag de marechaussee nu maximaal twee treinen per dag op hetzelfde traject controleren. Onder de regels van Schengen mag er immers geen sprake zijn van permanente grenscontrole. Daarmee komt het vrije verkeer van personen, goederen, kapitaal en diensten in gevaar.
Pas de regels aan
Toch gaan er vanwege de toenemende terreurdreiging en de aanhoudende stroom migranten steeds meer stemmen op om de regels van Schengen aan te passen, of in ieder geval ruimer te interpreteren.
Dit gebeurt al incidenteel in sommige delen van Europa. De Duitse deelstaat Beieren heeft intensieve grenscontrole weer permanent ingevoerd. Een tijdelijke proef bracht zo veel misstanden aan het licht, dat de deelstaat besloot de grenscontroles te behouden. Zoals verwacht zorgde dit voor de nodige kritiek uit Brussel.
Draagvlak
Maar Beieren staat niet alleen. Het draagvlak onder Europese politici om de binnenlandse grenzen weer beter te controleren, is groeiende. Ook omdat Europa niet in staat blijkt te zijn om de buitengrenzen goed te bewaken. De Belgische premier Charles Michel vraagt zich openlijk af of de Schengenakkoorden niet aangepast moeten worden. Ook in Nederland klinken er al langer geluiden om de marechaussee meer mogelijkheden te geven.
Zaterdag in Parijs moet blijken hoe groot het draagvlak is onder de Europese landen voor het aanscherpen van de grenscontroles. Het is voor de veiligheid van Europese burgers te hopen dat de EU-ministers op dit vlak daadkrachtiger zijn dan bij het aanpakken van de vluchtelingenproblematiek.