Een overgrote meerderheid van de Europese asielministers heeft in Brussel voor een plan gestemd om asielzoekers over de lidstaten van de Europese Unie (EU) te verdelen. Er blijven hoe dan ook ernstige vraagtekens staan bij de uitwerking van het plan.
Ondanks het verzet van Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Roemenië werd het herverdelingsplan dinsdag met een ruime meerderheid van de lidstaten aangenomen. Ook Polen, dat eerder nog tegen was, stemde nu voor. Finland onthield zich van stem.
In het plan staat dat de EU de komende twee jaar 120.000 migranten over de EU-lidstaten gaat verdelen. Voor Nederland betekent dit dat er zo’n 7.000 extra asielzoekers zullen worden opgenomen. Het gaat hier om mensen die bij inwerkingtreding van het plan in Griekenland of Italië verblijven. Niet om migranten die nu al op eigen initiatief zijn doorgereisd.
This is how 15.600 applicants will be relocated from Italy to other member states @eu2015lu pic.twitter.com/XJM1257zK7
— Efi Koutsokosta (@Efkouts) September 22, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Lastenverlichting
Het is de bedoeling dat de last op de schouders van de landen aan de buitengrenzen van de EU, zoals Griekenland, Italië en Hongarije wordt verlicht doordat een deel van de aankomende migranten wordt doorgestuurd naar andere landen.
Feitelijk betekent dit dat de EU afscheid neemt van het nu geldende verdrag van Dublin dat migranten verplicht asiel aan te vragen in het land van aankomst. In de praktijk wordt dit verdrag al een tijdje niet meer nageleefd.
Twijfels
Het blijft hoe dan ook twijfelachtig of het plan gaat werken. De huidige migratiestroom laat zien dat de migranten geen interesse hebben in landen als Kroatië, Hongarije of Slovenië. Het overgrote deel wil naar Duitsland en, als het echt niet anders kan, naar Zweden of Nederland.
Volgens het plan worden de migranten ook naar minder populaire delen van Europa gestuurd. Zo zal een land als Tsjechië 376 migranten moeten opnemen, Roemenië 585 en Slowakije 190. Om te voorkomen dat de migranten alsnog naar andere delen afreizen, geldt voor hen het recht op vrij reizen binnen de Schengenzone niet.
Niet te stoppen
Maar de huidige crisis laat zien dat de migranten zich niet door grenzen of Europese regels laten tegenhouden. Het is dus zeer twijfelachtig of het herverdelingsplan in de praktijk zal werken.
Bovendien laten landen als Griekenland en Italië op dit moment migranten al doorreizen. Griekenland geeft aangekomen migranten een doorreisdocument van 24 uur plus een gratis kaartje naar Macedonië. Daarnaast komt het woord ‘verplicht’ in de plannen niet voor. Daarmee lijkt het door Brusselse ambtenaren opgetekende plan bij voorbaat een dode letter te worden.
Uitnodiging
Tussen de Brusselse tekentafel en de werkelijkheid zit bovenal een enorme kloof. Wie buiten de groep van 160.000 valt (eerder kwam de EU overeen om 40.000 personen te herverdelen) zal immers toch wel op een andere manier zijn eindbestemming bereiken. Het herverdelingsplan lijkt eerder een uitnodiging voor mensen die nu nog in Turkije zijn om de oversteek naar Griekenland te wagen.
Vluchtelingenorganisatie UNHCR vindt het plan niet uitgebreid genoeg. ‘Alleen een herverdelingsplan, op dit punt van de crisis, is lang niet genoeg om de situatie te stabiliseren,’ zei woordvoerder Melissa Fleming eerder op dinsdag. Volgens de Verenigde Naties wisten bijna 500.000 migranten Europa dit jaar over zee te bereiken. Op dit moment komen er iedere dag ongeveer 6.000 migranten bij.