Ik geef toe, Khamenei is een briljant politicus. Rohani’s winst bij de Iraanse verkiezingen bewijst dat eens te meer. Het probleem dat het totalitaire islamitische regime vormt, blijft echter overeind.
Zes uur radiostilte in Teheran. Na de sluiting van de stembussen gaven de autoriteiten en de staatsmedia gedurende zes uur geen enkel bericht over de uitslagen. Dat viel op.
Uiteindelijk heeft de Iraanse leider besloten om de uitslagen die nu officieel bekend zijn, openbaar te maken. Deugen die cijfers? Dat kunnen we niet weten. Van de ruim vijftig miljoen kiesgerechtigden heeft 70 procent gestemd. In totaal hebben bijna vijftien miljoen mensen niet gestemd.
Radicalen
Ayatollah Khamenei is akkoord gegaan met de aanstelling van Hassan Rohani als president van Iran. Tot heden ging de strijd tussen twee groepen binnen het regime: de hervormingsgezinden onder leiding van oud-president Khatami en de radicalen onder leiding van Khamenei.
Er was ook een derde groep, bestaande uit de nieuwe aristocraten en technocraten, door het regime zelf voortgebracht. Deze groep, E’tedalioen (gematigden) stond onder leiding van oud-president Rafsanjani.
De gematigden vormden een brug tussen de hardliners en de hervormingsgezinden. Hassan Rohani behoort tot de Rafsanjani-clan.
Defensie
Rohani is de man die altijd in de schaduw van Rafsanjani stond. Hij komt uit de Iraanse veiligheidssector: Rohani was na de Iraanse revolutie werkzaam binnen het ministerie van Defensie, later werd hij de plaatsvervanger van de opperbevelhebber der strijdkrachten onder Rafsanjani.
Rohani was lange tijd de vertegenwoordiger van Khamenei binnen de Iraanse Veiligheidsraad, en was gedurende twee jaar hoofd van het nucleaire onderhandelingsteam van Iran.
Rohani is een echte national security advisor.
Leuzen
Heeft Rohani ooit de Groene Beweging gesteund? Nee, hij veroordeelde de demonstranten zelfs. Daarom koos hij voor paars als zijn politieke kleur. Maar tijdens de campagne beloofde hij de vrijheid van meningsuiting te respecteren en de vrijlating van de politieke gevangen na te streven.
Tijdens zijn bijeenkomsten riepen toehoorders leuzen ter ondersteuning van Mousavi en Karoubi, de leiders van de Groene Beweging die onder huisarrest staan. Wat we nu weten, is dat een deel van de bevolking de verkiezingen heeft geboycot en een ander deel heeft gestemd in de hoop dat het pragmatisme en de rationaliteit van Rohani positieve veranderingen teweeg zullen brengen.
Achter de schermen
Hassan Rohani was beslist niet de kandidaat van de Iraanse leider. Maar waarom ging Khamenei akkoord met de overwinning van Rohani? Dat is de cruciale vraag.
Amerika kent Rohani als een pragmatische diplomaat. Onder Rohani werden de centrifuges voor de verrijking van uranium stilgezet. Ook in de jaren tachtig van de vorige eeuw voerde Rohani namens Iran achter de schermen gesprekken met Amerikanen.
Wanneer Khamenei voor Rohani kiest, is de vraag of hij daarmee ook voor onderhandelingen en capitulatie heeft gekozen. Dat weten we niet. Deze keer, na talloze zuiveringen binnen het regime, is het ook mij niet gelukt om deze vraag te kunnen beantwoorden.
Verdeeld
Er zijn twee mogelijkheden:
1) Khamenei wil capituleren, omdat de economische oorlogvoering tot een nationaal bankroet zou leiden. Hij ziet dit als een tijdelijke terugtrekking waarvoor hij zeker een hadith van profeet Mohammed kan vinden. Maar waarom voerde hij de afgelopen jaren dit rampzalige beleid? De schuld van alles zal in de komende jaren in de schoenen van oud-president Ahmadinejad worden geschoven.
2) Khamenei kiest niet voor capitulatie maar voor een vertragingstactiek en de desintegratie van tegenstanders. Het Westen zal, zoals ten tijde van oud-president Khatami, worden verlamd doordat het Westen steeds meer rekening zal moeten houden met de positie van een pragmatische president die het Westen goedgezind is.
En de oppositie zal nog verder verdeeld raken doordat ze van Groen naar Paars, dus van radicale naar softe eisen zijn teruggezakt.
En de burgers? Zij gaan in dit scenario geloven dat een radicale noch een gematigde regering hun economische problemen kan oplossen, omdat de vijanden, het Westen en Israël, het islamitische regime tegenwerken.
Hoop
Alle besluiten en handelingen van Rohani kunnen door de Iraanse leider worden vernietigd. Maar Rohani is een gevaarlijke en goed geschoolde tegenstander van Khamenei.
Bovendien staat een grote meerderheid van de bevolking achter Rohani. De meeste Iraniërs hebben hun hoop gevestigd op Rohani. Iraniërs hebben de bijzondere kwaliteit om hun toekomst op cruciale momenten in handen van verkeerde personen en groepen te leggen. Of dat in het geval van Rohani ook zo is, zal de toekomst uitwijzen.
De zorgen van Khamenei als leider van een regionale supermacht reiken tot de grenzen van Israël. Syrië is nu officieel een slagveld geworden voor de Iraanse troepen.
Burgeroorlog
Er zijn daar niet alleen leden van de Quds-divisie van de Revolutionaire Garde (RG), maar ook officieren van de nationale onderdelen van de RG actief. Volgens de Britse krant The Independent heeft Iran al voor de verkiezingen besloten om vierduizend gardisten van de RG naar Syrië te sturen.
Eigenlijk kunnen we zeggen dat Iran officieel, voor het eerst sinds de Iran-Irak-oorlog, betrokken is bij een oorlog. Het islamitische Iran is officieel onderdeel geworden van de burgeroorlog in Syrië.
Aan de vooravond van de Iraanse verkiezingen gaf het Witte Huis te kennen dat Washington de Syrische rebellen van wapens en training gaat voorzien. De CIA is al aan het werk gezet.
Mensenrechten
Natuurlijk is zo’n boodschap heel erg relevant voor Iran, en wellicht werd dat tijdens die zes uur durende radiostilte besproken. Straks staan Iraniërs in Aleppo oog in oog met de Amerikaanse commando’s.
Het Westen moet Rohani serieus nemen en hem een kans geven. Maar de onvoorwaardelijke capitulatie van Khamenei op het gebied van het nucleaire project moet ononderhandelbaar zijn. Daarnaast moet Iran worden gedwongen om de activiteiten van Quds-divisie in te perken.
En de mensenrechten? Ik vrees dat de keuze voor Rohani en het Amerikaanse enthousiasme daaromtrent is bedoeld om de Groene Beweging irrelevant te maken. International dreigt de Groene Beweging te verliezen.
Khamenei heeft gewonnen met de keuze voor Rohani. Het probleem dat het totalitaire islamitische regime vormt, blijft echter overeind.
Het is niet makkelijk, maar ik geef het toe: Khamenei is een briljante politicus. Een politicus van verdeel en heers.