Amerika wil dat Iran stopt met het verrijken van uranium; Iran wil dat de westerse sancties worden opgeheven. Een impasse dreigt. En Obama wil niet de geschiedenis ingaan als de president die het moorddadige Iraanse regime heeft onderschat.
De Iraanse president Hassan Rohani is aangesteld om het islamitische regime te redden. Dat is zijn missie.
Om die missie succesvol te kunnen uitvoeren, moet hij een verantwoord en rationeel economisch beleid voeren en hij moet de strijdende fracties van het regime verzoenen. Rohani moet met zijn optreden het verscheurde regiem verenigen en de verenigde oppositie verscheuren.
Daarnaast lijdt de Iraanse economie nog steeds onder de westerse sancties. In september begint een nieuwe ronde van onderhandelingen over het nucleaire programma van Ali Khamenei.
Zware sancties
Al twee decennia onderhandelt het Iraanse regime met het Westen over zijn nucleaire programma. Het regime liegt en daarom heeft de VN-Veiligheidsraad enkele resoluties aangenomen tegen het Iraanse bewind. Daarnaast is het Amerika na ruim twintig jaar gelukt om, samen met een aantal andere westerse landen, het Iraanse regime zware sancties op te leggen.
Daarmee worden het bankwezen en de olie-industrie van Iran hard getroffen. Desondanks was Khamenei, de leider van Iran, niet bereid om serieus te onderhandelen over zijn nucleaire programma.
Retoriek
Uit angst voor de totale vernietiging van de Iraanse economie en de Iraanse staat, besloot Khamenei om groen licht te geven voor een andere retoriek. In tegenstelling tot de afgelopen acht jaar zal Khamenei nu ervaren diplomaten naar de onderhandelingstafel sturen. Zij zullen de indruk moeten wekken dat Teheran serieus wil onderhandelen.
Daarom zullen Iraanse diplomaten zich van een ander soort retoriek bedienen: aardig en beschaafd. Ook hier wil Khamenei het verenigde front van de westerse landen tegen zijn regime uiteen laten vallen. De tactiek van verdeel en heers wordt niet alleen voor interne aangelegenheden gebruikt.
Weifelachtig
Als de westerse coalitie uiteenvalt, is Teheran weer in staat om individueel met verschillende westerse landen afspraken te maken. Dat was altijd de Iraanse doctrine: niet het voeren van diplomatieke gesprekken en contacten met een front van westerse landen, maar met individuele staten.
De tijd dringt. Het zal niet makkelijk worden voor Khamenei om via Rohani alle belangrijke westerse landen tot concessies te dwingen. Maar hij rekent ook op weifelachtige houding van de Amerikaanse president Barack Obama.
Uranium
Amerika eist van Khamenei dat Teheran stopt met het verrijken van uranium en zich volledig onderwerpen aan de internationale controle. Dus geen geheime projecten die nauw samenhangen met het nucleaire programma. Dan kunnen de sancties geleidelijk worden opgeheven.
En wat eist Khamenei van Amerika? Hij wil dat alle sancties tegelijk worden opgeheven. Daarvoor zou hij bereid zijn om tijdelijk de verrijking van uranium op te schorten. Maar dit willen de Amerikanen niet. Het duurde ruim twee decennia voordat die sancties tegen het islamitische regime tot stand kwamen.
Tijd
En als ze allemaal worden opgeheven, terwijl Iran een paar jaar later weer op verdachte wijze zou doorgaan met het verrijken van uranium, zijn de Amerikanen weerloos. Ze geven dan hun zwaarste wapens – de sancties – uit handen. Opnieuw alle leden van de Veiligheidsraad en de Europese Unie achter een sanctiebeleid tegen Khamenei krijgen, kost veel tijd.
Dit zou een impasse worden. De troefkaart waarmee Khamenei de Amerikanen tot andere gedachten kan brengen? Afghanistan.
In 2014 vertrekken de meeste Amerikaanse militairen uit Afghanistan. Er zal een beperkt aantal Amerikaanse militairen in achterblijven voor het bestrijden van Al-Qa’ida en het verlenen van militaire steun aan de Afghaanse regering.
Kwetsbaar
Ook de CIA in Afghanistan zou worden gehalveerd. In Afghanistan is de grootste CIA-basis buiten Amerika gestationeerd. Ook na 2014 wil de CIA gebruik kunnen maken van een omvangrijke CIA-dronebasis in Afghanistan om Al-Qa’ida in Pakistan weg te bombarderen.
Tegelijkertijd kunnen de Amerikanen vanuit Afghanistan de hele regio in de gaten houden. Maar ze zijn kwetsbaar. De Taliban hebben banden met Teheran. Geregeld beschuldigden westerse generaals in Afghanistan Iran van het verschaffen van landmijnen aan de Taliban.
Transparantie
Vanaf 2014 kan Khamenei echte wapens leveren aan de Taliban. En als dat gebeurt, zal Afghanistan ten prooi vallen aan Taliban.
Ondiplomatiek uitgedrukt zou Khamenei tegen Obama kunnen zeggen: de tijdelijke stopzetting van het verrijken van uranium inclusief de totale transparantie bij het nucleaire project en geen wapens voor de Taliban, in ruil voor onmiddellijke opheffing van alle sancties. Maar dit zou Obama heel moeilijk kunnen verkopen aan de Amerikaanse volksvertegenwoordigers.
Khamenei zou Obama kunnen helpen.
Vredesduif
Meneer Rohani. Hij lacht mooi. Hij zal niet zeggen dat Israël van de kaart moet worden geveegd. Hij zal enige openheid creëren in Iran. En Rohani zou zelfs bereid zijn om Obama te ontmoeten. De Amerikaanse president wil zijn periode afmaken met een mooi verdrag in het Witte Huis, als een echte vredesduif. Obama wil niet worden herinnerd als een killer: al die drone- bombardementen!
Maar kan Obama Israël overtuigen van zo’n raar verdrag met Khamenei? Dat zal niet vanzelf gaan. De Israëliërs, en niet de Amerikanen worden rechtstreeks bedreigd door het Iraanse regime en zijn handlangers, zoals Hezbollah.
Onverzadigbaar
Ik ken slechts één redelijke uitkomst: Khamenei moet onvoorwaardelijk capituleren. De wereld zal Obama niet vergeven als hij Khamenei op lichtzinnige wijze tegemoet treedt.
Niet de president van Amerika, maar Khamenei is een echte killer. Het killerinstinct van Khamenei is onverzadigbaar. Zie Syrië. Wees dus voorzichtig met een moorddadig regime.