De Syrische president Assad heeft bewezen dat hij in staat is zijn burgers genadeloos onder vuur te nemen. Wat zouden de regionale effecten zijn van een westerse strafactie tegen Syrië? En waartoe leidt hoog spel van de Russen?
De crisis rond Syrië is voornamelijk een diplomatieke crisis, waarin het bewijs van de Amerikaanse president Barack Obama tegen het regime van Bashar al-Assad voor het gebruik van gifgas tegen burgers centraal staat.
Is dat bewijsmateriaal slam dunk (spijkerhard) of no slam dunk?
Natuurlijk is de zaak van Assad geheel anders dan die van Saddam Hussein, de opgehangen oud-leider van Irak. Bij Assad gaat het niet om een regimeverandering. Bovendien bestaat er geen twijfel dat Assad na Rusland over de grootste voorraad chemische wapens beschikt.
Regionale effecten
Daarnaast heeft Assad bewezen dat hij in staat is om de burgerbevolking genadeloos onder vuur te nemen: ziekenhuizen, moskeeën, scholen: alles werd door het leger van Assad als een legitiem doelwit gezien.
Een ander belangrijk verschil met de zaak van Saddam is dat bijna alle westerse leiders ervan uitgaan dat het regime van Assad de gifgasaanval heeft uitgevoerd.
Er is een bijkomend probleem: Assad wordt militair gesteund door het Iraanse regime en Hezbollah. De troepen van deze twee terroristische organisaties vechten zij aan zij met de troepen van Assad. De vraag is wat de regionale effecten zouden zijn van een mogelijke westerse strafactie tegen het regime van Assad?
Antwoorden zijn gebaseerd op realpolitik en niet de wensen of de idealen van de ethiek.
1. Het islamitische Iran
Het Iraanse regime zou in geval van een Amerikaanse strafactie tegen Assad niets doen. In Teheran zullen ze alleen maar schreeuwen en de wereld bedreigen. Feitelijk zijn ze al medeschuldig aan de oorlogsmisdaden die het regime van Assad pleegt. Mocht Iran zich militair met de zaak gaan bemoeien, dan zal Amerika het nucleaire project van Iran met de grond gelijkmaken.
2. Hezbollah
Iran zal Hezbollah opdracht geven om Israël te bestoken met raketten. Is dat ernstig? Niet echt, want Israël zal dit als een mooie gelegenheid zien om de raketkracht van Hezbollah uit te dunnen.
3. Hamas
De kans is zeer groot dat Hamas niets doet, omdat die organisatie Assad niet langer steunt. Daarentegen sympathiseren zij met de rebellen. Naar alle waarschijnlijkheid zou de Islamitische Jihad in opdracht van Iran vanuit Gaza raketten afschieten op Israël. Hierop moet Israël met zelfbeheersing reageren omdat deze organisatie eventueel al kan worden aangepakt door Hamas. Hamas – en geen ander – bepaalt wanneer Israël vanuit Gaza wordt aangevallen. Bovendien wil Hamas Iraanse agenten in Gaza minder ruimte geven.
4. Een Syrische zelfmoordactie
Assad kan een gifgasaanval lanceren op Israël. In dit geval worden Assad, zijn leger en zijn familie, met instemming van het hele Westen van de kaart geveegd.
5. Een aanval op Turkije of Jordanië
Als dit gebeurt, belanden deze landen in staat van oorlog met het regime van Assad, en dat zou zijn val alleen maar bespoedigen.
6. Al-Qa’ida in Syrië
Dit is het moeilijke deel van het verhaal. Alle analisten zijn het erover eens dat zolang de burgeroorlog voortduurt, niemand Al-Qa’ida in Syrië kan aanpakken. De continuering van deze burgeroorlog betekent een progressieve groei van Al-Qa’ida in Syrië.
Het spoedige einde van deze burgeroorlog zal de geboorte van een nieuwe burgeroorlog inluiden: de oorlog tussen Al-Qa’ida en de rest van Syrië. Dit is onontkoombaar. In het beste geval zal deze tweede burgeroorlog tot een nieuwe nationale eenheid leiden tussen alle Syriërs die niets te maken willen hebben met Al-Qa’ida. Het kan heel lang duren voordat Syrië weer een enigszins normaal land wordt. Maar vanaf dat moment, de aanvang van de tweede burgeroorlog, kan Amerika via drone-bombardementen de anti-Al-Qa’idastrijders te hulp schieten.
7. De Syrische minderheden
Ook dit is lastig. De alevieten hebben zich helaas volledig vereenzelvigd met Assads regime, waardoor ze nauwelijks op sympathie kunnen rekenen bij de meerderheid. In het ergste geval wordt in Syrië genocide gepleegd die slechts met de komst van een internationale troepenmacht kan worden voorkomen of gestopt.
Maar als de alevieten slim zijn, roepen ze hun eigen staatje uit en vragen ze de Verenigde Naties en wellicht ook Israël om hulp. Naar alle waarschijnlijkheid zijn ze daartoe echter niet in staat omdat ze zo diep vervochten zijn met het regime van Assad. Zonder Assad kunnen ze zich niet organiseren.
8. De christenen
Zij hebben voorlopig geen toekomst in Syrië.
Dit was een klinische, onmenselijke behandeling van feiten en omstandigheden. Maar er is nog een mogelijkheid, namelijk het Russische scenario: deze burgeroorlog mag desnoods honderd jaar voortduren.
Rusland speelt hoog spel met het Westen; Amerika is de Russische houding zat. Het is de vraag of president Obama in de Syrië-crisis tot het bittere einde gaat. Doet hij dat, dan verandert ook het machtsevenwicht tussen Rusland en zijn lievelingsbondgenoot Iran.