In de moderne krijgscultuur geldt het recht van de slimste. Wie controle krijgt over de machinerie van zijn tegenstander kan, al is die opponent veel sterker, de strijd in zijn voordeel beslissen.
De oorlog tegen Islamitische Staat lijkt op een ‘targeted killing’-operatie. De leden van IS worden gemarkeerd en daarna met chirurgische precisie door een drone of een F-16 uitgeschakeld. Zo vinden de IS-leden een voor een de dood.
Het aantal doden aan de zijde van IS is onbekend. Dit is de eerste oorlog met 21ste-eeuwse middelen en een 21ste-eeuwse commandostructuur.
War game
Het internationale gewapende conflict in Syrië en Irak lijkt op een war game – foutmarges worden geminimaliseerd. Niet de mens, maar de machine vecht voor het Westen. Efficiëntie, snelheid, doeltreffendheid en het vermijden van risico’s zijn de basiskenmerken van de oorlog met machines.
Hollywood had het al voorspeld; in de tweede helft van de twintigste eeuw werden talloze films gemaakt over machines die oorlogvoeren voor de mens.
In de film The Terminator werd de wereld overgenomen door drones. Zij en niet de mens ontketenen in de film een nucleaire oorlog. Daarna ontstaat een strijd tussen mens en machine. De mens, met een onwrikbaar geloof in zijn eigen kunnen, blijkt plotseling niet opgewassen tegen zijn eigen schepsel. Of dat ooit mogelijk is, weet niemand. Maar dat is nu niet de grootste zorg.
Infiltreren
Dat is namelijk de beveiliging van drones: de vijand moet nooit het besturingssysteem van drones kunnen overnemen.
Het Iraanse regime slaagde er in 2011 in om een Amerikaanse drone ongeschonden te laten landen in Iran. Als Iran in staat is om een Amerikaanse drone te ontvoeren, dan zullen anderen dat ook gaan proberen.
De oorlog speelt zich in toenemende mate af in de wereld van cyberspace, met infiltratie in het datasysteem van de vijand. Wie effectieve controle kan uitoefenen op de vitale domeinen van de cyberspace van zijn tegenstander, kan onder uitzonderlijke omstandigheden de oorlog winnen.
Zwakke landen
In elke wereld heb je twee soorten spelers: de zwakke landen en de sterke landen. Dat is in cyberspace niet anders. Volgens de 20ste-eeuwse krijgscultuur zou in de regel het zwakke land verliezen van het sterke land.
Dat zou anders kunnen zijn in de krijgscultuur van de 21ste eeuw, die zich al aan het ontwikkelen is. Vroeger kon het zwakke land nooit de sterke vijand overtreffen in materiaal en goedgetrainde soldaten.
Vietnam kon de oorlog niet winnen, maar Vietnamese strijders wisten de moraal van de vijand te breken. Amerika trok zich terug omdat de politieke moraal van het land een totale uitroeiingsoorlog uitsluit.
Vechtmachines
De oorlogen van de 21ste eeuw zullen vanuit cyberspace worden georganiseerd. In de reële wereld moet worden gevochten met instrumenten uit cyberspace – cyberspace leidt de vechtmachines.
Langzamerhand zullen drones deels zelf de vijandelijke doelen gaan bepalen. Dat vloeit voort uit de beginselen van efficiëntie, doeltreffendheid en snelheid. Deze beginselen geven richting aan de ontwikkeling binnen cyberspace.
De zwakke partij bij een oorlog moet slechts één ding doen: het infiltreren in de cyberspace van de vijand, het sterke land. En daarvoor zijn slechts een paar knappe koppen nodig. Die zijn in te huren uit andere landen of uit criminele organisaties.
Misdaadsyndicaten
Succesvolle misdaadsyndicaten zouden zich voornamelijk gaan bezighouden met cyberspace – en dan doen ze al. Plotseling zullen de drones in omgekeerde richting manschappen en steden van het sterke land aanvallen doordat het besturingssysteem door een zwak vijandelijk land is overgenomen.
Boots on the ground is de volgende logische stap. Logisch omdat nu al de vraag rijst waarom bij een oorlog soldaten en niet machines op de grond worden ingezet. Wat is het verschil tussen de lucht en de grond?
Onbevreesd
Wat in de lucht efficiënt, doeltreffend en snel is, zou ook op de grond kunnen worden ingezet. De Koerdische stad Kobani zou binnen een paar dagen zonder noemenswaardige slachtoffers aan de zijde van de coalitie zijn bevrijd, als de machines ook op de grond werden ingezet ter vernietiging van de IS-leden.
De onbevreesde machines met enorme vuurkracht en snelheid zouden de ontmoeting tussen Allah en de jihadisten aanzienlijk kunnen bespoedigen. Een ultieme paradox: de strijd van machines voor de humaniteit!
Zodra machines de boots on the ground worden, is de oude wereld met haar regels van ethiek en esthetica definitief ten grave gedragen.
Oorlogsrecht
De wereld van cyberspace met haar machines in de reële wereld zal, zolang zij door de mens wordt beheerst, zoeken naar nieuwe regels en kaders. Niet alleen het oorlogsrecht maar vele andere regels zullen drastisch veranderen.
Door de biochemische verbetering van machines zal de vraag naar de fysieke verbetering van de mens aan de orde komen. Een horrorscenario? Niet noodzakelijkerwijs. Alle menselijke uitvindingen en handelingen kunnen leiden tot meer geluk of horror.
Filosofie
Daarom is het van belang om het bewustzijn omtrent deze nieuwe onderwerpen te vergroten. Over cyberspace en machines wordt veel te weinig nagedacht in de rechtswetenschap en filosofie.
‘De wereld als mijn voorstelling,’ zei de Duitse filosoof Schopenhauer ooit. Wij maken de geboorte van een nieuwe wereld met haar specifieke beschaving mee: de vermenging van mens en machine.
De wereld als mijn voorstelling is de wereld als cyberspace.