Jezidi’s vluchten naar Turkije om ISIS-terreur: wie zijn zij?

Duizenden leden van de onderdrukte jezidi-gemeenschap zijn woensdagavond naar de Turkse grens gevlucht. Zij proberen te ontsnappen aan de terreur van ISIS in hun leefgebied in het noorden van Irak.

Turkse functionarissen melden donderdag dat er rond de 150 jezidi’s zijn toegelaten. Dat zijn degenen die een paspoort hebben. ‘De duizenden die dat niet hebben, wachten aan de andere kant van de grens,’ zei de burgemeester van een plaats in Zuidoost-Turkije, waar de toegelaten jezidi’s bivakkeren.

Ook in Nederland maken mensen zich ernstige zorgen over het lot van deze religieuze Koerdische minderheid. Zo wil CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt internationale actie om de jezidi’s te beschermen tegen vervolging.

Bergketens

Want dat hun positie, net als die van veel christenen, in het gedrang is, blijkt wel uit berichtgeving  van de afgelopen dagen. Woensdag werd bekend dat er zo’n tienduizenden jezidi’s vastzitten in het Sinjar-gebergte in Noord-Irak. Enkele honderden zijn vermoord, waaronder zeker veertig kinderen. Anderen worden direct bedreigd door de hongerdood.

Om de bergketens heen hebben de ISIS-terroristen hun stellingen. Zij zien de jezidi’s als duivelsaanbidders, als mensen die het niet verdienen om te leven, omdat zij ‘anti-islamitisch’ zouden zijn. Wie zijn de jezidi’s precies?

Engelen

De jezidi’s spreken Koerdisch en hebben zich – ondanks grote druk –  nooit bekeerd tot de islam. Ze hangen een geloof aan dat het midden houdt tussen de islam en het christendom.

Ze ontkennen dat er zoiets bestaat als de hel en de duivel, maar aanbidden een ‘schepper’ met wie ze communiceren via het hoofd van zeven engelen, Melek Taus. Die staat volgens veel moslims gelijk aan Lucifer, oftewel de Duivel zelf.

Buitenstaanders krijgen maar moeilijk toegang tot de groep gelovigen, aangezien de gemeenschap erg gesloten is. Zo zijn huwelijken met mensen van buiten het geloof niet toegestaan.

Maar velen van hen sluiten zich niet af voor de Iraakse maatschappij en gaan ‘gewoon’ op in het dagelijkse leven, al zijn zij erg gehecht aan hun tradities en rituelen.

Doelwit

In 2007 waren de jezidi’s het doelwit van bruut geweld, toen soennitische terroristen bijna 800 mensen om het leven brachten door middel van zelfmoordaanslagen.

In Nederland wonen zo’n 5.000 jezidi’s. Hoeveel jezidi’s er in totaal zijn, is niet bekend. De geschatte aantallen lopen uiteen van 700.000 tot 2 miljoen. De meeste jezidi’s woonden tot voor kort in Noord-Irak.