De literaire organisatie PEN American Center heeft besloten om een belangrijke vrijheidsprijs toe te kennen aan het satirische weekblad Charlie Hebdo, dat in januari werd getroffen door een terreuraanslag. Maar daar zijn 145 schrijvers het niet mee eens.
In een brief, gepubliceerd op de website The Intercept, zeggen Engelstalige auteurs dat de prijs – Freedom of Expression Courage Award – voor het Franse blad de ‘vernedering en het lijden’ vergroot van de ‘al gemarginaliseerde, vernederde en neergeslagen’ moslimgemeenschap in Frankrijk. De auteurs zijn aangesloten bij de literaire club.
Erfenis
Dit deel van de Franse bevolking ‘is gevormd door de erfenis van het Franse koloniale verleden’, schrijven auteurs als Russel Shorto, Joyce Carol Oates en Teju Cole. De cartoons van de profeet Mohammed die Charlie Hebdo plaatst, ‘moeten worden gezien als een intentie om deze bevolkingsgroep – onder wie een groot percentage vrome moslims – nog meer te vernederen’.
Het gaat hier ‘om materiaal dat het anti-islamitisch sentiment versterkt dat nu al hoogtij viert in de westerse wereld’. Volgens de literaire organisatie zelf heeft Charlie Hebdo nooit de bedoeling gehad om moslims te beledigen.
Traditionele rol
In eerste instantie ging het om zes schrijvers die zich tegen de toekenning keerden, maar het aantal schrijvers met bezwaren blijkt nu fors hoger te liggen. Wij komen niet naar Manhattan (New York), lieten prominente Engelstalige auteurs als Peter Carey en Rachel Kushner weten.
Carey, die onder meer de Booker Prize kreeg, vindt dat PEN American Center voorbijgaat aan haar traditionele rol: dat is het beschermen van vrijheid van meningsuiting tegen repressieve overheden.
De Amerikaanse Kushner is van mening dat Charlie Hebdo, dat bij de aanslag in een klap twaalf redactieleden verloor, ‘cultureel intolerant’ is. Volgens Kushner promoot Charlie Hebdo een ‘geforceerde seculiere visie’.
Fatwa
Salman Rushdie, die moest onderduiken omdat tegen hem een fatwa werd uitgevaardigd, reageerde furieus op de uitlatingen van de auteurs. Ze zitten ‘helemaal verkeerd’ tweette hij. Ik hoop voor de betreffende auteurs dat er nooit iemand achter hen aankomt, aldus Rushdie.
Het is de bedoeling dat de prijs in ontvangst wordt genomen door Charlie-Hebdo-medewerker Jean-Baptiste Thoret, die ternauwernood aan de aanslag van de terreurbroers Chérif and Saïd Kouachi ontsnapte doordat hij te laat op zijn werk verscheen.