In Den Haag heerst ten onrechte de gedachte dat de crisis in de overheidsfinanciën voorbij is en dat de kraan wel weer open kan. Die aanname gaat voorbij aan wat er in de wereld gebeurt.
Kabinet, regeringspartijen VVD en PvdA en gedoogpartijen D66, ChristenUnie en SGP beginnen maandag aan hun overleg voor de begroting van volgend jaar. Het zal duidelijk zijn dat in de twee weken die ze ter beschikking hebben hooguit nog wat accenten worden verlegd. Het overgrote deel van de begroting is al klaar.
Het verschil met de afgelopen jaren is dat de druk van Brussel is weggevallen, omdat ervan wordt uitgegaan dat Nederland het begrotingstekort definitief onder de 3 procent van het nationaal inkomen heeft gekregen. Begin mei verklaarde PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) bovendien dat de crisis voorbij is.
Hinder
De jongste voorspellingen van het Centraal Planbureau – basis van de begrotingsonderhandelingen – blijven ook uitgaan van het idee dat er dit jaar en volgend jaar een bescheiden economische groei is en het gat in de begroting geen probleem meer is.
Het is de vraag of die aannames correct zijn. In de voor Nederland belangrijkste landen van de eurozone (Duitsland, Frankrijk en België) stokt de economie. De crises rond Oekraïne en in het Midden-Oosten en andere onzekerheden bergen het risico in zich van een tegenvallende wereldhandel. Daarvan heeft Nederland nog meer hinder dan andere landen.
Tegenvallen
Het moet bovendien nog maar blijken of de overheidsfinanciën er zo goed voor staan. Het kabinet heeft eind vorig jaar nog wat snelle bezuinigingen ingeboekt die waarschijnlijk niet (geheel) worden gehaald. Forse bedragen aan vervroegde belastinginning uit bv’s zullen naar verwachting ook tegenvallen.
Er hangt dus ten onrechte een mooiweerstemming rond het begrotingsoverleg. Het is toe te juichen als de begrotingspartners kans zien de lasten op arbeid alvast enigszins te verlagen, want de afgelopen jaren is de welvaart afgeknepen door onverstandige belastingverhogingen.
Maar extra uitgaven zijn uit den boze, met uitzondering van op de nationale veiligheid gerichte defensieuitgaven. Maar die moeten dan wel uit meevallende uitgaven op andere terreinen worden betaald.