Griekenland deed er een paar jaar over om te wennen aan het idee dat het heerlijke leventje niet meer terugkomt. Cyprus ondergaat een cold turkey.
Was eerst nog sprake van een heffing op spaargeld (waar jarenlang een onwaarschijnlijk hoge rente van minstens 5 procent op was verdiend), nu wordt het hele economische systeem van het eiland ontmanteld.
De geitenhoeder zondag in het NOS Journaal was misschien wel het meest realistisch van iedereen: ‘We hebben de afgelopen jaren te veel met geld gesmeten.’
Diplomatiek Brussel
In elk geval was het economische model van het eilandje onhoudbaar. Een bankensector die acht keer zo groot was als de economie. ‘Een casino-economie,’ zei de Franse minister van Financiën Pierre Moscovici zondag in Brussel.
Zijn Oostenrijkse collega Maria Fekter sprak over het beëindigen van ‘stervensbegeleiding door de Europese Centrale Bank’. De Duitse minister Wolfgang Schäuble bitste: ‘Het ligt niet aan ons, het ligt allemaal aan Cyprus. Wij doen er alles aan.’
Zulke keiharde taal valt niet vaak in diplomatiek Brussel. Een Franse minister die een land met een casino-economie vergelijkt zou normaal gesproken een rel uitlokken, maar in echte crisistijden is daarvoor geen tijd.
En crisis was het.
Redden
Cyprus had maar 17 miljard euro nodig, een peulenschil in vergelijking met de 240 miljard voor Griekenland. Maar het idee om zwart, vooral Russisch, geld te redden ging er bij de Duitsers niet in. Het eilandje zou zelf ook moeten bloeden, om zo te boeten voor alle zonden van de afgelopen jaren.
Zo werd gekozen voor ontmanteling van wat de Belgische minister Koen Geens de ‘overgedimensioneerde bankensector’ noemde.
Tevoren leek zelfs een vertrek van Cyprus uit de euro reëel, maar dat scenario durfde niemand aan.
Euro
Maar is wat nu gebeurt zoveel anders? Cyprus is zo goed als failliet nu de financiële sector wordt ontmanteld en kapitaal niet meer vrij het land uit kan. De reële economie zal alleen nog maar meer inzakken.
De 10 miljard euro die de andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds in Cyprus steken, kan slechts voorkomen dat sprake is van een wanordelijk faillissement.
De vraag is zelfs al opgeworpen of een euro uit Cyprus nog wel even veel waard is als een euro uit de rest van de eurozone. Maar dat geldt net zo goed voor Griekenland. Dat land heeft een net zo zwak economisch fundament.
Onverschilligheid
En wat is de internationale fall out van de Cyprus-redding? Hoe ver gaat Rusland om zijn belastingvluchtelingen te beschermen? Lokt het een conflict uit met de Europese Unie?
Het grootste nieuws van het hoofdstuk Cyprus in de crisisgeschiedenis is de totale onverschilligheid van de geldmarkten. Die waren in vorige episodes nog grillig en allesbepalend. Nu lijken ze murw.
Op naar de volgende fase in de crisis. Worden het de Franse banken, of toch de Spaanse? En lukt het Italië een regering te vormen? En wat doen we met de ‘overgedimensioneerde’ Luxemburgse bankensector?