Choose your battles, liberalen. Verzet tegen de extra Nederlandse EU-afdracht is de moeite waard. U moet deze miljoenenbetaling aangrijpen om enkele van uw vele gebroken verkiezingsbeloften waar te maken.
De wijze waarop het Europees Parlement vorige week het nieuws haalde, deed me denken aan een citaat dat oud-premier Ruud Lubbers een half jaar geleden in een interview met Elsevier wereldkundig maakte. De toenmalige Franse president François Mitterrand zou hem begin jaren negentig hebben toevertrouwd: ‘Monsieur Lubbers, le Parlement est zéro, la Commission est zéro. Zéro plus zéro fait zéro.’ (Mijnheer Lubbers, het parlement is nul, de commissie is nul. Nul plus nul is nul).
Blokkeren
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de Europese Commissie een veel hoger rapportcijfer zou moeten krijgen, terwijl het cijfer dat het Europees Parlement werkelijk verdient, nog niet uitgevonden lijkt te zijn. Het Europarlement, het politieke waterhoofd van het Europese lichaam, heeft gedreigd de onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting 2014-2020 te blokkeren als de lidstaten niet 11,2 miljard euro extra zouden bijleggen voor de begroting van 2013. Nederland zou tussen de 350 en 500 miljoen euro moeten bijbetalen.
Terwijl de meeste lidstaten een lagere EU-begroting wilden, vond het Europees Parlement dat juist in crisistijden de Europese subsidiepot goed gevuld moet zijn. De Ierse minister van Financiën, wiens land nu EU-voorzitter is, zei hierover: ‘De discussie over het budget voor 2013 is door het Europees Parlement gekoppeld aan de meerjarenbegroting. We betreuren deze link, maar erkennen dat dit een politieke realiteit is.’
Glashelder
In Nederland stonden verschillende hoofdrolspelers vooraan om hun verontwaardiging te uiten. Kamerleden van zowel de VVD als de PvdA, gesteund door minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans, verborgen hun ergernis over deze politieke chantage niet. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem was de enige met de glasheldere boodschap: ‘Dat geld aan de EU zijn we kwijt.’
Later leek Timmermans teruggefloten door het kabinet. In een gezamenlijke brief aan de Kamer schrijven Dijsselbloem en Timmermans dat het besluit inzake de extra afdrachten niet meer is terug te draaien. Bovendien heeft Nederland de afgelopen jaren ook meevallers uit Brussel gehad. Per saldo zou alles dus op nul uitkomen.
Verbijstering
Deze onnavolgbare redenering lijkt van dezelfde logica als de energieleverancier die onder het motto: ‘In 2011 en 2012 ontving u geld van ons. Nu moet u dat terugbetalen’ haar klanten een acceptgiro stuurt bij de jaarrekening 2013.
Het budgettaire onheil rondom de Europese meerjarenbegroting komt niet geheel onverwacht. Enkele maanden geleden, toen de Europese regeringsleiders en de Europese Commissie overeenstemming bereikten over lagere begrotingen, dreigden de vier grootste fracties in het Europarlement in een gezamenlijke verklaring met blokkade van dat akkoord waarvan zij ‘met verbijstering’ kennis hadden genomen.
Integratie
De onheilige alliantie, waarin de hechte vriendschap van de Groenen en de Liberalen werd bevestigd, schuwde grote woorden niet: ‘De uitkomst van dit akkoord zal bepalen of het tweede decennium van de 21ste eeuw herinnerd zal worden als een tijdperk van verdere integratie ten voordele van alle Europeanen of als tijdperk van stilstaan en achterblijven in een geglobaliseerde wereld.’
Dat de gemiddelde European verdere integratie noch een hogere begroting wil, laat onze Europarlementariërs koud. Wij, de burgers van de Europese Unie, zijn op de wereld om de problemen van het Europarlement op te lossen – en niet andersom.
Mij lijkt het niet ondenkbaar dat de oppermachtige Europese Commissie impliciete of expliciete ‘begrotingsafspraken’ heeft gemaakt met het Europees Parlement, waarbij de commissie in beginsel zou instemmen met de zuinigheid van de Europese leiders, wetende dat het Europarlement vuile handen gaat maken en het zuinige akkoord zal blokkeren.
Flinke tikken
Als dit waar is, moeten we constateren dat het enige direct gekozen EU-orgaan bezig is de Europese burgers uit te kleden. De afwezigheid van een Europese openbare mening voorkomt flinke tikken op de vingers van onze Europese volksvertegenwoordigersen faciliteert hun verwerpelijke gedrag. Het Britse weekblad The Economist sprak bij de vorige verkiezingen (2009) over ‘The unloved European Parliament’ Nu zullen weinig wenkbrauwen fronsen als de kop bij de aankomende verkiezingen (2014) ‘The hated European Parliament’ is.
Ook is het niet ondenkbaar dat Dijsselbloem, die namens Nederland de onderhandelingen over de extra afdrachten heeft gevoerd, slapjes heeft gehandeld uit angst als ‘mister euro’ onverantwoord gedrag te worden verweten. Deze kwestie zou dan een van de eerste concrete zaken kunnen zijn waarin Dijsselbloems prestigieuze functie zeer nadelig heeft uitgepakt voor de Nederlandse belastingbetaler.
Slikken of stikken
In het licht van dit alles kan de kruimeldiefpolitiek van de VVD niet ongenoemd blijven. De liberalen noemden de Nederlandse nabetaling aan Brussel ‘onverteerbaar’. Maar gaan ze volhouden en geen cent overmaken? Dijsselbloem was glashelder, waarmee hij de VVD voor de keuze stelde: slikken of stikken. Terwijl ‘choose your battles’ de liberalen vreemd in de oren lijkt te klinken.
Zij ergeren zich buitenproportioneel vaak aan kleinere publieke uitgaveposten, terwijl ze bij hogere kosten eerst ‘schande’ roepen om daarna, als het stof is neergedaald, bij het kruisje te tekenen.
Zo vond de VVD-Statenfractie in Zuid-Holland het ‘bijzonder wrang’ dat de lokale omroepen onlangs naar de rechter stapten om de opgelegde bezuinigingen aan te vechten. De kosten voor de provincie, 86.000 euro, zouden onverteerbare geldverspilling zijn.
Bangelijk
Of neem de ergernis aan de ‘overbodige’ 9 miljoen euro die minister van Handel Lilliane Ploumen (PvdA) wil uittrekken, teneinde de kledingindustrie in Bangladesh menswaardiger te maken. Waar veel valt te halen, namelijk in een klap 350 miljoen euro (4.070 keer de proceskosten van Zuid-Holland en 39 keer de schenking aan Bangladesh) oogt ’s lands liberale partij bangelijk ferm door te pakken.
Choose your battles, liberalen. Verzet tegen de extra Nederlandse EU-afdracht is de moeite waard. U zou deze miljoenenbetaling moeten aangrijpen om enkele van uw vele gebroken verkiezingsbeloften waar te maken. Dat niet zozeer zal gelden: ‘geen cent meer naar Griekenland’ maar ‘geen cent meer naar de Europese begroting’, maakt veel Nederlandse kiezers weinig uit.