‘In normale democratie maak je belastingplannen openbaar’

De oppositie in de Tweede Kamer blijft vasthouden aan de eis dat het kabinetsplan voor een hervorming van het belastingstelsel openbaar wordt gemaakt. Tot nog toe heeft het kabinet die eis naast zich neergelegd.

Maandag werd een definitief akkoord gesloten, waarvan de inhoud nog niet openbaar wordt gemaakt. De oppositiepartijen worden nu uitgenodigd om woensdagavond met staatssecretaris Eric Wiebes in gesprek te gaan over het akkoord.

De partijen CDA, D66 en GroenLinks zijn bereid met hem te praten. SP-leider Emile Roemer is dat echter niet: hij blijft eisen dat het belastingakkoord openbaar wordt en in de Tweede Kamer wordt besproken.

‘In een normale democratie maak je belastingplannen openbaar,’ zei CDA-leider Sybrand van Haersma Buma zondag nog bij Buitenhof. Hij gaf maandag aan bereid zijn met het kabinet te praten, maar onderhandelingen alleen in de Tweede Kamer te voeren.

De keuze van premier Mark Rutte (VVD) om de nieuwe plannen voor de belastinghervorming niet openbaar te maken, omdat ze dan ‘verscheurd zullen worden door de oppositie’ noemt Buma ‘een bedenkelijke opvatting over de democratie’.

Achterkamertjes

‘De democratie is dat een kabinet met een voorstel komt en dat het kabinet mag verwachten dat de Kamer daar open naar kijkt. Dat zal het CDA ook doen. Maar het is niet zo dat een premier maar mag roepen “we gaan het in de achterkamertjes doen, want de openbaarheid verscheurt onze plannen, ” zei Buma

De CDA-leider begrijpt er niets van de de plannen door het kabinet geheim worden gehouden. ‘Als je trots bent op je plannen, dan maak je ze bekend. Als je ervan overtuigd bent dat het goed is, dan vraag je vervolgens om steun. Het CDA wil ook steun geven en zit er niet klaar voor om dingen af te fakkelen.’ Dat Rutte eerst in de achterkamertjes een draagvlak wil vinden voor de plannen, daar begrijpt Buma niks van. ‘Dat begrijp ik alleen als je vergeet dat Nederland een democratie is.’ Buma wil dan ook niet op voorhand op het ministerie van Financiën buiten de openbaarheid aan het belastingplan gaan werken. ‘Het plan zal in de Kamer worden getoetst. Dat is de ordentelijke manier’.

Akkoord

Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) van Financiën zei afgelopen week dat er op hoofdlijnen een akkoord is tussen VVD en PvdA over de belastinghervormingen. Hij riep de fractieleiders van de oppositie op om achter de schermen verder te praten, opdat het plan straks in de Eerste Kamer op voldoende steun kan rekenen.

De linkse fracties reageerden gretig. Het schijnt dat Emile Roemer (SP) al riep dat hij niet van tafel zou zijn weg te slaan. Maar CDA-leider Buma voelt daarentegen weinig voor het achterkamertjes plan.

Wat ligt er op tafel?

Het blijft dus vooralsnog onduidelijk hoe de hervormingen er precies uitzien. Volgens Elseviers politiek verslaggever Eric Vrijsen liggen de volgende punten op tafel:

1) Een hogere belastingaftrek voor mensen met een baan. Dat prikkelt werklozen om te solliciteren naar baantjes die nu door Oost-Europeanen worden opgeknapt. De PvdA heeft er echter weinig zin in, want het is denivellerend.

2) Verlaging van de door de werkgever te betalen lasten op lonen. Bovenop het brutoloon van een werknemer betaalt de baas nog vaak zo’n 30 procent aan de fiscus. Dat remt natuurlijk de werkgelegenheid en het moet omlaag. Politiek heb je er echter weinig aan, want voor miljoenen kiezers zijn deze werkgeversbelastingen onzichtbaar. Er is slechts een vage notie dat dit absurd hoge tarief een rem zet op de economie.

3) Versimpeling van het BTW-tarief. Op caviavoer betaal je bijvoorbeeld 21 procent belasting, want dat dier is luxe. Op konijnenvoer betaal je 6 procent BTW, want konijnen kun je ook zelf opeten en zijn daarom volgens de fiscus geen luxe. Het belastingstelsel zit vol malligheden en het zou veel simpeler zijn om slechts één BTW-tarief te hanteren. De veronderstelling is dat arme mensen daarvan de dupe worden en daarom is het een taboe.

4) Het kabinet kan een greep doen in het gemeentefonds. Vier tot vijf miljard wordt uit die pot gehaald om de tarieveninkomstenbelasting te kunnen verlagen.  Dit is ‘smeergeld’ bij de belastinghervorming. Maar voor de burger is dat lood om oud ijzer: de gemeenten gaan vervolgens  de OZB op je huis verhogen en zo word je dus alsnog gepakt. PvdA-wethouders in de steden zijn voor dit idee wel te porren – een nivelleringsfeest, want alleen huiseigenaren betalen de hogere OZB; huurders zijn vrijgesteld. Daarom is de VVD-Kamerfractie niet enthousiast.