Of voor de migrantencrisis de uitdrukking ‘beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’ nog geldt, is de vraag. Wat zou helpen, is een akkoord met Turkije, minder aantrekkelijke arrangementen in Europa en betere bewaking van de EU-buitengrenzen.
Stel, je woont in een dorre woestijn, een nare dictatuur of een staat die weinig economische kansen biedt. En er bestaat een ver land, waar je voor veel geld, en soms ook met gevaar voor eigen leven, naartoe kunt. Een land waar ze je altijd binnenlaten, ook al heb je geen of een vals paspoort.
Een land waar ze je welkom heten omdat ze in jou graag een zielige oorlogsvluchteling zien. Een land waar je na de eerste opvang voorrang krijgt op de huizenmarkt en waar ze je een gratis advocaat geven die jouw zaak bepleit – ook al loog je de boel bij elkaar.
Een land waar je ook je directe familie naartoe kunt laten komen. En als ze je in eerste instantie weigeren, krijg je later pardon. Naar zo’n land wil je wel.
Het land bestaat en heet Nederland. Maar het kan ook Duitsland heten, of Zweden. Gegijzeld door de prangende wens om een goed geweten te hebben, bieden zij aantrekkelijke arrangementen aan eenieder die zich vluchteling noemt.
Dus dat ze met zovelen komen, zeker na de open invitatie van de Duitse kanselier Angel Merkel eind augustus (wir schaffen das), kun je geen pseudovluchteling kwalijk nemen.
Duizelingwekkend
Wie wel iets, ja zelfs veel kan worden verweten, zijn de Europese politici die in hoog tempo de sociale duurzaamheid op het spel zetten van een continent dat de laatste decennia al een enorme influx van nieuwkomers te verduren kreeg.
In september zijn er 14.500 asielaanvragen gedaan in Nederland. In Duitsland zullen dit jaar 800.000 (zegt Merkel) tot 1,5 miljoen (Bild) mensen zich laten registreren als vluchteling. Duizelingwekkende getallen, zeker als je bedenkt dat nog vele ‘nareizigers’ – familieleden – volgen.
Niet alleen de fijne arrangementen lokken velen naar Europa. Er wordt ze ook geen strobreed in de weg gelegd. Door niet of nauwelijks de buitengrenzen te bewaken, zijn in het kielzog van ‘echte’ oorlogsvluchtelingen honderdduizenden met andere motieven binnengekomen, die geen recht hebben op verblijf.
Hek
Tekenend voor het genante gebrek aan verantwoordelijkheid was Frans Timmermans begin deze week. Hij zei dat de Europese Unie (EU) de instroom van vluchtelingen beter zou aankunnen als de buitengrenzen beter werden bewaakt. Een wel erg laat ‘inzicht’. Waarom trok hij niet eerder aan de bel?
Wat zal zijn inzicht opleveren? Nog steeds wordt nauwelijks een rubberboot die van Bodrum naar Lesbos vaart, gecontroleerd. Nog altijd worden schepen met migranten die door mensensmokkelaars op de Middellandse Zee in de steek worden gelaten, naar Lampedusa gebracht.
Door zo lang de grenzen niet te bewaken en eigen wetten en afspraken niet te respecteren, zijn onhoudbare toestanden ontstaan. In de nazomer in Midden-Europa, waar de Hongaren aan hun Schengen-buitengrens ten einde raad een hek hebben neergezet.
Doorsturen
Nu dreigt het in Duitsland – en wellicht straks Nederland – uit de hand te lopen. Terwijl Merkel nog pretendeert dat er niets aan de hand is, zeggen haar ministers en coalitiegenoot CSU dat het zo niet langer kan.
De hoge EU-functionarissen in Brussel, vazallen van Merkel, denken het probleem te kunnen parkeren bij de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Of hij alsjeblieft Syriërs en andere doorreizigers wil opvangen en ze niet wil doorsturen naar Griekenland. Erdogan wil meewerken, in ruil voor miljarden en uitzicht op heropening van onderhandelingen voor een Turks EU-lidmaatschap. Logisch. Hij is niet gek.
Of voor de migrantencrisis de uitdrukking ‘beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald’ nog geldt, is de vraag. Daarvoor is al te veel misgegaan. Een akkoord met Turkije zou iets schelen. Minder aantrekkelijke arrangementen in Europa zullen ook helpen. Maar belangrijkst is dat de afspraken van Schengen worden nagekomen en dat de buitengrens van Europa serieus wordt gecontroleerd.
Elsevier nummer 41, 10 oktober 2015