Het ligt niet voor de hand dat de spanningen over de asielopvang de komende tijd zullen afnemen. Het is daarom onaanvaardbaar dat maar zo weinig politici de moeite nemen om lokaal duidelijkheid te scheppen.
De belegering van staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) van Justitie, dinsdagavond in het Drentse Oranje, komt bepaald niet uit de lucht vallen. De (nood)opvang van duizenden asielzoekers op tientallen locaties in het land, zorgt al zeker twee weken voor toenemende lokale spanningen, blijkt uit een inventarisatie van de incidenten deze week in het weekblad Elsevier.
Waar aanvankelijk in de media het beeld domineerde van een Nederland dat van harte meeleeft met de asielzoekers uit onder meer Syrië, is dat beeld allang gekanteld. De concrete komst van de asielzoekers leidt tot veel verzet; is het niet met hakenkruisen en hatelijke leuzen, dan wel met veel rumoer tijdens ‘bewonersavonden’ of raadsvergaderingen.
Razendsnelle aftocht
Typerend voor de spanning is de ophef, vorige week in Zaandam, over burgemeester Geke Faber (PvdA), die haar dienst-Audi zo klunzig had geparkeerd dat ze twee invalidenparkeerplaatsen blokkeerde.
Achteraf bleek dat de dienstauto per se dáár moest staan om veiligheidsredenen. Het was de parkeerplek die het dichtst bij de uitgang lag van het gebouw waar de burgemeester moest zijn voor een bewonersbijeenkomst over de opvang van asielzoekers.
Blijkbaar lopen de spanningen op dat soort bijeenkomsten zo hoog op dat de autoriteiten voorbereid moet zijn op een razendsnelle aftocht. Zoals cowboystripheld Lucky Luke zijn paard uit voorzorg onder het raam van de saloon parkeerde, zo parkeert een beetje burgemeester dezer dagen zijn auto zo dicht mogelijk bij de uitgang.
Powerplay
Verklaarbaar zijn de spanningen zeker. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers weet de opvang van de duizenden asielzoekers tot nu, puur in uitvoerende zin, met veel kunst- en vliegwerk redelijk in goede banen te leiden.
Maar dat gaat vaak wel gepaard met veel (niet erg democratische) powerplay van bovenaf, zoals in Oranje. Dat komt het draagvlak voor de opvang bepaald niet ten goede, zegt Bernt Schneiders (PvdA), burgemeester van Haarlem, deze week in Elsevier.
Schneiders, ook voorzitter van het Genootschap van Burgemeesters, vindt dat burgemeesters nadrukkelijker moeten laten blijken dat draagvlak en opnamecapaciteit in gemeenten hun grens naderen.
Mager
Dat de spanningen zullen afnemen de komende maanden, wellicht jaren, ligt niet voor de hand. Nu gaat het nog om noodopvang, zometeen zijn er tienduizenden huizen nodig voor de vele asielzoekers die naar verwachting een verblijfsvergunning zullen krijgen.
In het licht van al deze spanningen is het wel heel merkwaardig dat de enige landelijke politici die lokaal hun gezicht durven te laten zien, de uitvoerend staatssecretaris zijn en PVV-leider Geert Wilders, die niet bekend staat om zijn deëscalerende optredens.
Dat is een onaanvaardbaar mager gezelschap. Welke boodschap de landelijke politiek lokaal zou moeten verkondigen is duidelijk: nu fatsoenlijke (nood)opvang, heel snel duidelijkheid over wie mag blijven en wie niet, en zo mogelijk nog snellere controle over de Europese buitengrens.