Niet een deal van lang geleden, maar het toedekken ervan werd bewindslieden Opstelten en Teeven fataal. Dat Rutte zijn partijgenoten Opstelten, Teeven en Verheijen tot vlak voor hun vertrek beschermde, knaagt aan de statuur van de premier.
Een pijnlijk, vijftien jaar oud detail van de strijd tegen de zware criminaliteit. Veel meer was het eigenlijk niet. Maar het toedekken van een misser wordt altijd zwaarder bestraft dan de fout zelf.
En zelfs dat nog niet eens. Het ging vooral om de veronderstelling dat Ivo Opstelten bewust informatie had achtergehouden. Dus moesten de VVD-minister van Veiligheid en zijn staatssecretaris en partijgenoot Fred Teeven gisteravond weg.
Opstelten vertrok als een heer: ‘Ik neem de verantwoordelijkheid.’ Teeven sloeg met de deur: ‘Onverteerbaar.’
Drugscrimineel
Er was ‘een bonnetje’ opgedoken in de vorm van een printscreen van een reeds lang afgeschreven boekhoudsysteem.
Daaruit bleek dat de schikking met een drugscrimineel had geleid tot een overboeking van 4,7 miljoen gulden en niet van 1,25 miljoen, zoals Opstelten vorig jaar beweerde. Bonnetjes? Berg je maar op het Binnenhof!
VVD-Kamerlid Mark Verheijen declareerde drie jaar geleden een kwart van een restaurantrekening met flessen wijn van 127 euro. Voor dat bedrag koopt een doorsnee Nederlander een volle kar boodschappen en dus was dat fataal voor Verheijen.
Misleiding
Opstelten had het digitale bonnetje van 4,7 miljoen gulden niet tijdig paraat en lichtte daardoor de Kamer verkeerd in. Met de hoofdlijnen van het beleid op Justitie had het niks te maken, maar Opstelten wist dat de kwestie in een Kamerdebat zou worden opgeblazen tot bewuste misleiding van het parlement.
Teeven moest als staatssecretaris zijn minister sowieso volgen in het ontslag. Maar hij was de man die, destijds als officier van justitie, de schikking met crimineel Cees H. had getroffen.
Cees H. verstrekte informatie over collega-misdadigers in ruil voor het behoud van crimineel vermogen dat anders heel misschien door de fiscus zou zijn afgepakt. Niet fraai, maar onder de haperende ‘Pluk ze’-wetgeving anno 2000 zeker niet verwerpelijk. ‘Voor volk en vaderland,’ zei Teeven defaitistisch.
Dynamiek
VVD-premier Mark Rutte zal vanavond in een Kamerdebat doen alsof het een bedrijfsongeval was, waaruit twee eerzame bestuurders hun consequentie trokken. Verder niets aan de hand.
Maar feit blijft dat Rutte zich volledig achter Verheijen, Opstelten en Teeven schaarde om op het allerlaatste moment te buigen voor de dynamiek van Hilversum en het Binnenhof. Dat knaagt aan zijn statuur.
Als Rutte partijgenoten begint te prijzen, moet hij ook meer doen om ze overeind te houden.