Een boterham met kaas is zo Nederlands als maar kan, maar de laatste jaren lijkt de broodconsumptie van Nederlanders ineens af te nemen. Dat het mijden van koolhydraten werkt tegen zwaarlijvigheid en ziektes, staat inmiddels vast.
Hoewel het populaire koolhydraatarme dieet van cardioloog Robert Atkins eind vorige eeuw niet onomstreden was, heeft zijn dieet inmiddels een indrukwekkende reeks soortgenoten. Steeds meer mensen doen suikers en koolhydraten in de ban.
Elsevier geeft u vijf redenen om te stoppen met het eten van suiker en koolhydraten.
Verslaving
Suiker en snelle koolhydraten werken verslavend: wanneer laboratoriumratten mogen kiezen tussen suiker en cocaïne geven de ratten over het algemeen de voorkeur aan suiker, zelfs als ze al verslaafd zijn aan cocaïne.
Aart Jan van der Lelij aan het Erasmus MC in Rotterdam zegt in Het Parool: ‘Het eten van suiker stimuleert het eten van nog meer suiker, daarom is het stoppen met eten van suiker net zo moeilijk als stoppen met roken.’
Dik
Toen de eerste storm van kritiek op het Atkins-dieet in de jaren zeventig was overgewaaid, kwamen er ook veel positieve geluiden. Veel studies stellen dat een afslankdieet met weinig koolhydraten beter werkt dan elk ander dieet.
Het terugdringen van koolhydraten is een effectieve manier om snel gewicht te verliezen. Menno ’t Hoen schreef vorig jaar in de Volkskrant dat we via brood te veel snelle koolhydraten binnenkrijgen en dat brood een ‘begeleider van de maaltijd hoort te zijn’, niet de maaltijd zelf.
Niet nodig
Koolhydraten zijn onmisbare en snelle bron van energie voor sporters. Maar voor de dertigplussers achter een computer of achter het stuur zijn koolhydraten veel minder essentieel.
Helaas zijn koolhydraten niet altijd herkenbaar. Het is logisch dat er suiker in een suikerklontje zit, maar er zijn ook producten die niet zoet zijn, zoals kerriesaus of chips met barbecue, waaraan suiker is toegevoegd. Aan 80 procent van de voorverpakte voedingsmiddelen is extra suiker toegevoegd.
Niet gewend
De Homo sapiens heeft koolhydraten pas tienduizend jaar in het dieet. Dat klinkt heel lang, maar in evolutionaire termen is dat maar kort. Volgens hoogleraar archeologie Wil Roebroeks aan de Universiteit Leiden, zegt dat zodra de jagers en verzamelaars stopten met zwerven, ze begonnen met het verbouwen van granen en er ziekten opdoken die voorheen niet bekend waren. Ook werd de mens toen kleiner en nam hun hersenomvang af.
Genetische veranderingen gaan langzaam, al helemaal omdat de ziekten die door snelle koolhydraten en suikers ontstaan zich pas voordoen op latere leeftijd, wanneer de voortplanting al is geschied.
Hormonen
Wie makkelijk verteerbare koolhydraten eet, krijgt een golf van glucose in het bloed. De alvleesklier reageert hierop door het super hormoon insuline af te scheiden.
Insuline brengt veel teweeg in het lichaam: het geeft de spieren de opdracht om glucose op te slaan en zegt ook tegen vetcellen dat ze vet moeten vasthouden. Bovendien wordt een deel van de glucose al omgezet in vet.