Na jarenlang verzet is het zo ver: de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verplicht alle ziekenhuizen per 1 maart 2014 hun sterftecijfers openbaar te maken. Al sinds 2009 bestaat de afspraak dat ziekenhuizen sterftecijfers op de eigen website bekend zouden maken.
Een deel van de ziekenhuizen doet dat nog steeds niet of onvolledig. Daarom heeft minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid de NZa verzocht in te grijpen.
Sterfte
Het gaat om twee soorten cijfers, het gestandaardiseerde gemiddelde sterftecijfer (HSMR) en het gestandaardiseerde cijfer per diagnosegroep (SMR), ofwel groepen patiënten met eenzelfde aandoening. Dat wil zeggen: dat cijfer zet de werkelijke sterfte in een ziekenhuis af tegen de sterfte die op basis van patiëntkenmerken te verwachten is.
Slechts zes ziekenhuizen in Nederland maken nu alle gevraagde cijfers openbaar. Zeker 18 ziekenhuizen weigeren zelfs het gemiddelde cijfer bekend te maken of zijn niet in staat dat te berekenen.
Eindelijk krijgen burgers zo inzicht in de de kwaliteit van de zorg, al dan niet met deskundige hulp en toelichting van bijvoorbeeld huisarts of verzekeraar.
Dwingen
Al in 2010 stapte Elsevier, na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) ruim een jaar eerder, naar de rechter om de Inspectie voor de Volksgezondheid te dwingen de cijfers van de ziekenhuizen openbaar te maken. Dat werd toen niet ingewilligd.
De zaak was ingewikkeld, omdat de Inspectie destijds alleen bij bezoek van het ziekenhuis ter plekke de cijfers kon inzien. De gang naar de rechter was ingegeven door het feit dat de Inspectie zelf met ziekenhuizen deze ‘wob-proof’ regeling had afgesproken en zo dus eigenlijk meewerkte aan geheimhouding.