Meer dan vijftig wereldleiders en vijfduizend delegatieleden leggen van 23 tot 26 maart Den Haag en Amsterdam plat. De omvang van de Nuclear Security Summit (NSS) en alles daar omheen is ongekend voor Nederland.
Het evenement gaat gepaard met een hoop primeurs.
Elsevier.nl zet vijf bijzondere ‘eerste keren’ rond de conferentie op rij:
1. Grootste top
Nog nooit eerder organiseerde Nederland een conferentie op deze schaal. Presidenten, premiers, ministers van buitenlandse zaken, de hoogste vertegenwoordigers van belangrijke internationale organisaties en zelfs nog wat koninklijk bloed, gaan maandag en dinsdag met elkaar in discussie.
In totaal bezoeken 58 wereldleiders en prominenten de NSS, die in totaal zo’n vijfduizend delegatieleden met zich meebrengen. Er worden ongeveer drieduizend journalisten verwacht.
2. Amerikaanse president in Amsterdam
Voorafgaand aan de top brengt de Amerikaanse president Barack Obama maandagochtend een zogenoemd bilateraal bezoek aan Amsterdam. Hij heeft daar een ontmoeting met premier Mark Rutte (VVD) en burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA). Daarnaast bezoekt hij het Rijksmuseum.
Opvallend genoeg, is het de eerste keer dat een functionerende Amerikaanse president onze hoofdstad bezoekt. De laatste keer dat een president in functie Nederland bezocht was in mei 2005, toen George W. Bush een bliksembezoek bracht aan de Amerikaanse begraafplaats in het Limburgse Margraten.
Amsterdam kan overigens wel met enige regelmaat op oud-president Bill Clinton rekenen. Sinds het einde van zijn presidentschap hield Clinton al diverse malen een van zijn peperdure speeches in Amsterdam.
3. Chinees staatsbezoek
Obama’s Chinese ambtsgenoot, president Xi Jinping, combineert zijn komst naar de NSS met een officieel staatsbezoek aan Nederland. Samen met zijn echtgenote Peng Liyuan kwam Jinping zaterdag aan in Amsterdam.
Het is voor het eerst dat een Chinese president ons land met zo’n bezoek vereert. Daarnaast is Jinping’s komst het eerste inkomende staatsbezoek voor koning Willem-Alexander sinds hij de troon van zijn moeder overnam in april 2013.
4. Veiligheidsmaatregelen
Om de NSS in goede banen te leiden zijn er ongekende veiligheidsmaatregelen genomen. Er worden dagelijks dertienduizend politiemensen ingezet. Dat zijn er vier keer zoveel als tijdens de troonwisseling.
Daarnaast worden er snelwegen afgezet, grenscontroles tijdelijk ingevoerd en wordt het conferentiegebied afgezet met 3 kilometer aan speciale, extra hoge hekken die ook zijn gebruikt bij de Olympische Spelen van 2012 in Londen.
In een tijdelijke wet is bovendien vastgelegd dat de overheid kan rekenen op militaire bijstand. Zo’n achtduizend militairen, F-16 straaljagers, Apache gevechtshelikopters en tijdelijke luchtafweergeschutsinstallaties worden ingezet.
Dezelfde wet geeft minister Jeanine Hennis Plasschaert (VVD) van Defensie de volmacht om ongeautoriseerde toestellen in het luchtruim te stoppen. Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, Luitenant-Generaal Hans Wehren, zegt dat het de grootste operatie is die Defensie ooit heeft gedaan.
5. ‘Paperless’
De NSS wordt de eerste grote internationale conferentie die compleet papierloos verloopt. Een speciale app, ontwikkeld door een Nederlands bedrijf, vervangt de gebruikelijke A4’tjes. Er zijn drie verschillende versies van de app: voor het publiek, journalisten en voor onderhandelaars.
Bij de vorige nucleaire top in Zuid-Korea in 2012 moesten er vijftienduizend boekjes vernietigd worden omdat Nederland op het laatste moment minister Uri Rosenthal (VVD) van Buitenlandse zaken stuurde, in plaats van premier Rutte. De app kan ieder moment nog aangepast worden. Hoeveel geld het programma precies bespaart wil de NSS-organisatie niet kwijt.