Wat wist het kabinet over de vliegveiligheid boven de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne voordat vlucht MH17 uit de lucht werd geschoten? Alle oppositiepartijen willen dit weten, maar het hele antwoord zullen ze vanavond in het MH17-debat niet krijgen
Om 18.00 uur is in de Tweede Kamer het debat over de rol van het kabinet rond de MH17-ramp begonnen.
Wat wist het kabinet
Het debat richt zich op twee essentiële vragen: wat wist en deelde het kabinet over de vliegveiligheid in het gebied vóór de ramp en wat wordt er gedaan om de waarschuwingssystemen te verbeteren?
De oppositiepartijen CDA, D66 en SP zijn niet tevreden met de antwoorden die zij kregen op de vele open vragen die er nog zijn rond de vliegramp met Malaysia Airlines Boeing 777 vlucht MH17 die op 17 juli vorig jaar zeer waarschijnlijk uit de lucht werd geschoten.
Openbare informatie
Dat er in die periode militaire vliegtuigen uit de lucht werden geschoten in het gebied, is openbare informatie. Een Nederlandse diplomaat volgde drie dagen voor de ramp een briefing bij het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken waar naast vele andere zaken ook werd gemeld dat er een Antonov-toestel was neergeschoten op 6 kilometer hoogte.
De inhoud van het rapport dat de diplomaat schreef, blijft geheim, zo liet het kabinet begin deze week weten. En veel zal deze diplomaat niet over de Antonov hebben geschreven. De meeting ging vooral over Russische sancties die door de Europese Unie aan Rusland moesten worden opgelegd vanwege de betrokkenheid van Moskou in het Oost-Oekraïense conflict. Stond er in dat de separatisten de beschikking hadden over luchtdoelraketten? We zullen het voorlopig niet weten.
Geheim
Ook het feit dat de Oekraïense autoriteiten, mede naar aanleiding van de neergeschoten Antonov, het zuidelijke deel van het vluchtinformatiegebied Dnjepropetrovsk (UKDV) afsloten tot een hoogte van 26.000 voet en het oostelijke deel tot 32.000 voet, was bekende informatie. Dit stond immers keurig vermeld in de NOTAMs die de Oekraïense autoriteiten verstrekten. Kortom, wat het kabinet wist, wisten de vliegmaatschappijen ook. U en ik, als we dat hadden gewild, overigens ook.
Wat het kabinet nog méér wist, zal vanavond niet bekend worden gemaakt. Dat komt voor een groot deel omdat zowel het strafrechtelijke onderzoek als het onderzoek van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) nog altijd in volle gang is.
Toch zullen Kamerleden als Pieter Omtzigt (CDA), Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Harry van Bommel (SP) er vanavond alles aan doen om de verantwoordelijke ministers zo veel mogelijk onder druk te zetten. Als ze het kabinet niet klem kunnen zetten op de informatievoorziening van vóór de ramp, dan zullen zij toch vooral inzetten op de verbeteringen van ná de ramp. Want het lijkt erop dat een half jaar nadat MH17 ter aarde stortte er wat betreft informatiedeling over conflictgebieden niet veel is veranderd.