De VVD haat nivelleren, maar houdt van het kabinet Rutte II. Lastige combi, want coalitiepartner PvdA wil de inkomensverschillen juist wél verkleinen. Met het Regeerakkoord slikte de VVD deze nivelleringswens. Dat akkoord zette grofweg de hogere inkomens 4 procent, en de laagste inkomens 0,5 procent in de min
VVD-fractieleider Halbe Zijlstra zegt in het Kerstnummer van Elsevier: ‘Wij accepteerden de redelijkheid van het PvdA-draagkrachtprincipe.’
VVD-achterban
De cijfers uit het Regeerakkoord verliezen snel aan actualiteit want de afgelopen weken staan allerlei economische barometers op slechter weer. Nieuwe bezuinigingen zijn nodig.
De VVD-achterban redeneert: de inkomensverschillen moeten groter worden, want dat prikkelt de economie en dan herstellen de staatsfinanciën zich ook.
Bezuinigingsgevecht
Zijlstra ziet dat anders. Bij de nieuwe bezuinigingsronde moet iedereen inleveren, maar mensen met een hoger inkomen gaan er meer op achteruit dan mensen met een laag inkomen. ‘De hogere inkomens dragen dus opnieuw proportioneel bij.’ Wel tekende Zijlstra aan: ‘We gaan de nivelleringsdruk niet nog eens extra verzwaren.’
Dat laatste betekent zoveel als: de VVD geeft zich in het bezuinigingsgevecht met de PvdA nog niet gewonnen. Maar betekent het ook dat er niet opnieuw genivelleerd wordt, zoals de VVD gisteren beweerde?
Het is spijtig voor de hogere inkomens en de VVD-kiezers, maar dát betekent het niet. De nieuwe bezuinigingsronde zal de inkomensverschillen weer kleiner maken. De hogere inkomens leveren immers ‘proportioneel’ in.
Getallenvoorbeeld
In een toelichting gaf de VVD gisteren een getallenvoorbeeld. Op een zeker moment heeft een rijke burger 200 en een arme burger 100. Bij het Regeerakkoord leveren ze allebei naar draagkracht in. De rijke gaat naar 190 en de arme gaat naar 98. Dan komt er een nieuwe bezuinigingsronde. De ‘nivelleringsdruk’ wordt op aandringen van de VVD niet verzwaard. De rijke en de arme leveren weer ‘proportioneel’ in: 10 en 2. De rijke gaat dan naar 180 en de arme naar 96.
Het verschil tussen rijk en arm was 200 min 100 is 100. Het werd 190 min 98 is 92. Het eindigt met 180 min 96 is 84. Het inkomensverschil ging – bij een gelijkblijvende ‘nivelleringsdruk’ – van 100 naar 92 en toen naar 84. Het is misschien niet leuk voor de VVD, maar ‘proportioneel inleveren’ is echt hetzelfde als nivelleren.