Hoe je ondanks wanbeleid aan de macht blijft, toont de Amsterdamse PvdA. Omwille van de democratie zou het goed zijn dat de sociaal-democratische heerschappij in de hoofdstad wordt doorbroken.
Hoe blijf je lange tijd aan de macht? Niemand heeft ooit de macht zien handelen – macht zit in onze verbeeldingskracht.
De Franse filosoof Claude Lefort schreef dat wij ons slechts op symbolische wijze kunnen verhouden tot de macht. Daarvoor hebben we onze verbeeldingskracht nodig. Maar hier gaat het om de funderende macht, zoals nationale symbolen.
Er is ook een verschijning van de macht die wel voelbaar is. De macht van Amerika is ervaarbaar: het land heeft geld, beschikt over een enorm militair apparaat en heeft een belangrijke stem in allerlei internationale instituties. Macht vasthouden, het is dus mogelijk.
Noord-Korea
Deze zin is eigenlijk alleen via onze verbeeldingskracht voorstelbaar. Macht is niet iets waaraan je kunt vasthouden – we hebben dus geen centimeter vooruitgang geboekt met onze vraagstelling.
Dan roep ik de hulp in van een andere filosoof. Hannah Arendt was mening dat de macht daar ontstaat waar mensen samenkomen. Waar mensen een collectiviteit vormen, ontstaat macht.
Zelfs de dictator van Noord-Korea zou niet over macht kunnen beschikken wanneer Noord-Koreanen niet samen met hem een groep zouden vormen waarin hij aan de touwtjes mag trekken. Zodra de mensen om welke reden dan ook uit elkaar worden gedreven, verdwijnt de macht die democratisch of despotisch wordt uitgeoefend.
Elite
Er zijn verschillende manieren om macht gedurende lange tijd vast te houden. Eén daarvan is omkoping. Je moet zorgen dat een belangrijke groep van mensen cliënt wordt. Dat doet de Russische president Vladimir Poetin met succes.
In dit geval spreekt je van oligarchie: een vermogende elite heeft de macht in handen. Als Poetin succesvol is, moet hij zorgen dat de rest van het volk niet al te veel lijdt onder deze elite.
Omkoping is de gangbare politieke methode waarmee de elite de macht in handen houdt. Bijna alles omkoopbaar in zo’n systeem. Dat maakt dit soort landen zeer overzichtelijk – totdat het systeem niet meer werkt. Dan ontploft de zaak.
De vraag hoe je aan de macht blijft, stel ik niet naar aanleiding van een oligarchisch systeem. Lang aan de macht blijven, botst met het begrip democratie.
Ongeduldig
Maar kijk naar Griekenland. Dat is ook een democratie waar enkele partijen en personen zeer lang de macht in handen hadden. Ook in een democratie kun je op onwenselijke wijze over publieke macht beschikken.
Democratie veronderstelt een periodieke machtswisseling via verkiezingen. Maar wanneer een partij een aanzienlijk aantal burgers tot haar cliënten maakt, is een machtswisseling geen makkelijke klus voor andere partijen.
U wordt inmiddels ongeduldig: kom op, wie of wat bedoel je?
In Amsterdam regeert de PvdA op een voor de democratie ongezonde wijze; langer dan de communistische partij van de Sovjet-Unie. Dat is vreemd: de PvdA beschikt niet over een schrikbewind. Er zijn geen martelkamers in Amsterdam.
Geheim
Geen enkele partij in Nederland is het gelukt om te regeren als de PvdA in Amsterdam. Dat was voor mij een raadsel. Maar Syp Wynia heeft dit raadsel opgelost. Hij toont in zijn briljante artikel in weekblad Elsevier hoe de PvdA de afgelopen eeuw aan de macht bleef.
Volgens Wynia is nergens in West-Europa één partij te vinden die al een eeuw aan de macht is. Het geheim van de sociaal-democraten: de Amsterdamse grond. Alles wat in Amsterdam enige politieke waarde heeft, is in handen van de PvdA. De rest is feitelijk in dienst van de partij.
Wynia schrijft: ‘In het Amsterdam van de PvdA leeft de gemeente – de huisvestingswethouder van de PvdA in het bijzonder – bovendien in een curieuze symbiose met de woningbouwverenigingen. Die hebben als gevolg van PvdA-beleid de helft van de Amsterdamse huizen in handen. De corporaties worden of werden ook weer uitsluitend geleid door de PvdA’ers.’
Subsidies
De helft van de Amsterdamse huizen is in handen van de PvdA. Zo veel macht heeft Poetin nog niet in Moskou. Uit de analyse van Wynia bleek dat 60 procent van het Amsterdamse huizenbestand sociaal van aard is. De meeste grond van Amsterdam is van de gemeente, dus van de PvdA.
Ze verpachten het weleens, en kunnen daarmee miljarden verdienen die ze via subsidies laten doorstromen binnen de sociale woningen, de cultuursector, multiculturele instellingen en niet te vergeten een omvangrijk ambtelijk apparaat.
Stemadvies
Vele Amsterdammers zijn zo cliënten van de PvdA. Lees dit artikel en gruw van de toestand in Amsterdam.
Ik wil hier geen stemadvies uitbrengen. Maar omwille van de democratie moet u in Amsterdam op een partij stemmen die bereid is de macht van de PvdA te breken.
Dat is ook gezond voor de PvdA. Amsterdam is toe aan een machtswisseling.