Wat verdient een Provinciale Statenlid eigenlijk? En wat moet hij ervoor doen? Elsevier zet de lasten en lusten van lokale deeltijd-volksvertegenwoordigers op een rij.
Het onderstaande overzicht gaat over de deeltijdfuncties. Wethouders, burgemeesters, gedeputeerden en Commissarissen van de Koning zijn niet in het stuk opgenomen.
Gemeenteraad
Lusten
Het gemeenteraadslidmaatschap is een nevenfunctie en geen voltijdbaan. Raadsleden krijgen daarom een vergoeding voor het werk dat zij leveren en geen salaris.
Die vergoeding is afhankelijk van de grootte van de gemeente. Een raadslid in een gemeente met minder dan 8.000 inwoners krijgt maandelijks 235,58 op zijn rekening gestort. Raadsleden in grote gemeenten als Rotterdam en Amsterdam krijgen een vergoeding van 2.209,35 euro per maand. De volledige tabel ziet er per 1 januari 2014 als volt uit:
| Klasse | Inwonertal | Vergoeding per maand | ||||||||||||||||||||
| 1 | Tot en met 8.000 | € 235,58 | ||||||||||||||||||||
| 2 | 8.001–14.000 | € 372,25 | ||||||||||||||||||||
| 3 | 14.001–24.000 | € 580,23 | ||||||||||||||||||||
| 4 | 24.001–40.000 | € 900,64 | ||||||||||||||||||||
| 5 | 40.001–60.000 | € 1.172,56 | ||||||||||||||||||||
| 6 | 60.001–100.000 | € 1.372,07 | ||||||||||||||||||||
| 7 | 100.001–150.000 | € 1.557,74 | ||||||||||||||||||||
| 8 | 150.001–375.000 | € 1.814,73 | ||||||||||||||||||||
| 9 | 375.001– | € 2.209,35 |
Naast de vaste vergoedingen, maakt een raadslid aanspraak op een aantal tegemoetkomingen in de kosten die hij maakt. Die kostenvergoedingen zijn in de kleinste gemeenten gemaximeerd op 45,37 euro en in de grootste gemeenten maximaal 258,49 euro. Als gemeenteraadsleden harder werken, worden ze hiervoor beloond. Zo zijn er extra vergoedingen voor leden van een commissie. Deze vergoedingen zijn maximaal 149,52 per maand per commissie. Fractievoorzitters krijgen een toelage van 1,2 procent van hun vergoeding en 0,4 procent van de vergoeding voor elk lid in zijn fractie.
Daarnaast zijn er nog verschillende secundaire voorzieningen zoals een tegemoetkoming in de ziektekosten van 175 euro per jaar, een eindejaarsuitkering en tegemoetkomingen voor mensen met functionele beperkingen. Als raadsleden aftreden kunnen ze een uitkering van de gemeente krijgen voor een maximale periode van twee jaar. Het eerste jaar krijgen ze 80 procent van hun oorspronkelijke vergoeding en het tweede jaar 70 procent.
Lasten
Wat moeten de raadsleden daarvoor doen? Uit het Nationaal Raadsledenonderzoek 2009 blijkt dat een raadslid gemiddeld 13,95 uur per week kwijt is aan zijn werk. Daarmee is een raadslid gemiddeld ongeveer 8 procent van zijn tijd kwijt aan de gemeenteraad. In grote gemeenten zijn raadsleden maximaal 22,1 uur kwijt en in kleine gemeenten ongeveer 10 uur. Raadsleden van linkse partijen besteden gemiddeld iets meer tijd aan hun werk en hetzelfde geldt voor vrouwen ten opzichte van mannen.
De meeste tijd zijn raadsleden kwijt aan het lezen van vergaderstukken, nota’s en rapporten (ongeveer 20 procent). Daarna volgen respectievelijk fractievergaderingen (10,6 procent), commissievergaderingen (9,2 procent) en raadsvergaderingen (8,2 procent). Internetten kost een raadslid gemiddeld 6,3 procent van zijn tijd.
Provinciale Staten
Lusten
Een lid van de Provinciale Staten krijgt een vergoeding voor zijn werkzaamheden van 13.116,34 euro. Dat is een maandinkomen van 1093,03 euro. Daarnaast kunnen Statenleden onkosten declareren voor maximaal 194 euro per maand. De tegemoetkoming ziektekosten is gemaximeerd op een jaarlijks bedrag van 203,21 euro.
Een Statenlid kan verder declareren: reiskosten, verblijfkosten, kosten voor cursus, congres of seminar, kosten voor internetverbinding en computer en kosten bij functionele beperking.
Bij aftreden krijgt het Statenlid, afhankelijk van zijn voltooide termijn, voor een periode van twee jaar een uitkering van de provincie. Dat is in het eerste jaar 80 procent en het tweede jaar 70 procent van de oorspronkelijke bezoldiging.
Lasten
Leden van de Provinciale Staten vormen de ‘gemeenteraad’ van de provincie. Ze bepalen het beleid van de provincie en controleren de Gedeputeerde Staten. Ook kiezen de Statenleden de 75 leden van de Eerste Kamer. Het onderzoek Werkbelasting Statenleden dateert weliswaar uit 2005, maar geeft toch een goed inkijkje in de werkzaamheden van een Statenlid. Het onderzoek laat zien dat Statenleden minimaal 16 uur per week (in Flevoland) en maximaal 24 uur per week (Noord-Brabant) aan het werk zijn voor de provincie.
Ongeveer twintig procent van die tijd zijn de Statenleden kwijt aan reizen. De meeste tijd (26 procent) gaat op aan het voorbereiden van vergaderingen. De vergaderingen zelf kosten 22 procent van de tijd. De rest van de tijd gaat om aan fractieactiviteiten, contact met organisaties, partij-activiteiten, contact met burgers en andere overheden. Statenleden zijn niet verplicht aan vergaderingen deel te nemen. Maar wie het laat afweten, zal hier door zijn partij op worden aangesproken. Dit is in het geval van eenmansfracties niet aan de orde.
In alle bovenstaande gevallen wordt uitgegaan van bruto-bedragen