Tegenwoordig kan iedereen, dus ongeacht zijn verdiensten, de macht claimen dankzij internet. Maar waar geen wetten en geen normen bestaan, bestaat geen vrijheid.
Het tijdperk van de schoorstenen, stinkende fabrieken en primitieve auto’s ging over in het tijdperk van vliegtuigen, kernenergie en kernbommen. Van de negentiende eeuw naar de twintigste eeuw. Van zware industrie naar slimmere en lichtere industrie.
Deze dramatische veranderingen hebben de positie van de mens op aarde veranderd. Nooit in de geschiedenis had de mens zo veel mogelijkheden om de mensheid te redden: de medische ontwikkeling en de bio-ontwikkeling. En nooit had de mens de angstaanjagende vuurkracht om velen tegelijk te kunnen vernietigen.
Extreme ontwikkelingen in de twintigste eeuw hebben de basis gelegd voor nog wonderbaarlijker ontwikkelingen. Mediacommunicatie, computers, smartphones en internet.
Google-directeuren Eric Schmidt en Jared Cohen schreven samen een zeer interessant boek over internet: The New Digital Age. Reshaping the Future of People, Nations and Business. Alleen al de titel drukt de kracht van imaginaire realiteit uit: hervorming of de vormgeving van de toekomst van mensen, naties en economie.
Is internet machtig genoeg om de toekomst van de mensheid te vormen? En wat is internet? Waar komt deze mysterieuze macht vandaan?
Revolutie
Eerst een paar cijfers. Momenteel zijn wereldwijd twee miljard mensen aangesloten op internet. In 2025 zullen de computers en de daarop aangesloten systemen 65 keer zo snel zijn als nu. Stelt u zich voor dat uw computer of smartphone 65 keer zo snel is. Dat is een gigantische revolutie.
Deze revolutie is al gaande: glasvezel, en G4 voor smartphones. Dit is pas het begin. Wat doet deze snelheid met de mens, die van nature niet is gebouwd voor deze snelheid? Het denkvermogen van de mens is niet opgewassen tegen de snelheid van machines.
Fouten
Traagheid biedt ons de mogelijkheid om afwegingen te maken en, voorbij emoties en woede, een oordeel te vormen over een zaak of een relatie. Zonder traagheid zouden we fouten maken. Zonder reflectie en zelfreflectie zouden we bijna verloren zijn op aarde. Traagheid is een van belangrijkste aspecten van onze kracht als mens op aarde. Traagheid is conditio sine qua non voor het denken.
Zonder de traagheid geen poëzie, wiskunde, natuurkunde of filosofie.
”Never before in history have so many people, form so many places, had so much power at their fingertips,’ aldus de bazen van Google. Maar wat is deze macht? Hoe komt deze macht tot stand? Door welke principes wordt deze nieuwe unieke macht geleid of beperkt?
Middeleeuwen
Er wordt al onderscheid gemaakt tussen fysieke, reële wereld en de virtuele wereld of cyberspace. Een niet-fysieke wereld zou in het digitale tijdperk de echte, fysieke wereld domineren.
Dat is geen nieuw fenomeen. Religies namen in de Middeleeuwen dezelfde positie in als de digitale wereld nu: Middeleeuwse religies trachtten de wereld te ordenen vanuit de denkbeeldige wereld van de religie. Dat zijn de Google-bazen vergeten. De plaats van de Middeleeuwse religie wordt nu gedeeltelijk ingenomen door cyberspace.
Maar de Middeleeuwse religies beschikten nog over bepaalde theorieën, regels en vooral de morele perspectieven. Cyberspace kent vooralsnog geen morele regels of een filosofische wereldbeschouwing.
Politiek
‘On the world stage, the most significant impact of the spread of communication technologies will be the way they help reallocate the concentration of power away form states and institutions and transfer it to individuals.‘ Dat is inderdaad uniek in de geschiedenis van de mensheid.
Hoewel, helemaal uniek is het ook niet. Ook vroeger ging de macht weleens van traditie en instituten over naar individuen. Toen ging de macht echter niet naar alle individuen, maar naar bijzondere individuen: profeten, grote persoonlijkheden in politiek, cultuur en leger.
Anarchie
Nu kan iedereen, dus ongeacht zijn verdiensten, de macht claimen dankzij internet. Individuen kunnen nu zonder een bijzondere prestatie de autoriteiten van traditie en instituten claimen. Dit zien de auteurs van internet over het hoofd.
Ze weten echter wel dat de individuen in staat van anarchie komen te verkeren: ‘The Internet is the largest expriment involving anarchy in history.’
Deze anarchistische toestand wordt gezien als een toestand van vrijheid. Waar echter geen wetten, geen normen, geen reflectie bestaan, bestaat geen vrijheid. Wetten moeten de vrijheid beschermen en markeren. Die wetten zijn er niet in de cyberspace. Juist daar wordt de mens overgelaten aan de willekeur van een andere mens.
Verwijderknop
Wat is de cybermens? Wat zouden de mores zijn van de cybermens? We moeten deze buitengewoon elementaire vragen stellen voordat we in het tijdperk van onvrijheid en chaos terechtkomen.
Uit angst voor onvrijheid en tirannie van allen tegen allen, stelde Eric Schimidt om een verwijderknop te introduceren voor internet. Is dat de oplossing? Deze vraag beantwoord ik aanstaande vrijdag.