De gewelddadige protesten die maandag tot een bloedbad leidden bij de grens tussen Israël en de Gazastrook, zijn geheel te wijten aan Hamas, zegt de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Nikki Haley. Turkije uit ondertussen ferme taal tegen de Verenigde Staten en Israël.
De regering van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de Israëlische ambassadeur gesommeerd ‘een tijdje terug te gaan’ naar zijn vaderland. Israël betaalt Turkije met gelijke munt terug en zette de Turkse consul het land uit ‘om enige tijd besprekingen te gaan voeren’.
Tijdens de gewelddadige demonstraties schoot het Israëlische leger IDF tientallen Palestijnen dood. Bij de protesten deden Palestijnen, gewapend met messen, explosieven en brandbommen, pogingen om het grenshek te bestormen. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu sprak direct al van ‘zelfverdediging’. Hij wijst erop dat terreurorganisatie Hamas uit is op de vernietiging van de Joodse staat en om dat te bereiken duizenden mensen naar de grens stuurt. ‘We zullen vastberaden onze soevereiniteit en onze burgers beschermen,’ zei Netanyahu over het optreden van zijn leger. Het gebeurde terwijl in Jeruzalem de nieuwe Amerikaanse ambassade werd geopend, door onder anderen Ivanka Trump en haar man Jared Kushner.
Erdogan: ‘De geschiedenis zal jullie niet vergeven’
Turkije uitte zich maandag al in scherpe bewoordingen over de opening van de nieuwe ambassade in Jeruzalem. Het land riep de eigen ambassadeurs uit Washington en Tel Aviv terug naar aanleiding van het geweld. Erdogan gaf dinsdag tijdens een persconferentie met de Britse premier Theresa May in Londen aan zich nooit te zullen scharen achter de Amerikaanse beslissing om Jeruzalem als hoofdstad van Israël te erkennen.
‘De geschiedenis zal jullie niet vergeven, we zullen deze realiteit onder ogen zien. De geschiedenis zal het Israël nooit vergeven, ook dat zullen we zien,’ aldus Erdogan. Eerder nam hij al het woord ‘genocide’ in de mond. Later op dinsdagavond meldde hij aan Netanyahu dat Hamas ‘geen terreurorganisatie’ is, en ‘Palestijnen geen terroristen’ zijn.
#BREAKING Erdogan to Israeli PM: ‘Hamas is not a terrorist organization and Palestinians are not terrorists.’
— Anadolu English (@anadoluagency) May 15, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
May was terughoudender: ze roept op tot een onafhankelijk en transparant onderzoek om te bepalen wat er in Gaza precies is gebeurd.
Haley: ‘Schuld ligt volledig bij Hamas en Iran’
Volgens VN-ambassadeur Haley heeft de verhuizing van de Amerikaanse ambassade niets te maken met het dodelijke geweld. Het is geheel te wijten aan (de oproep van, red.) Hamas en zijn bondgenoot Iran, zei ze dinsdag tijdens een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad in New York. Haley hekelt de ‘dubbele moraal’ waarmee de VN meten. De VN beschuldigen Israël van het geweld dat volgens Haley door Hamas en Iran is veroorzaakt.
Lees het verhaal van de week uit Elsevier Weekblad: Wat er werkelijk speelt in de Gazastrook
Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken verspreidde op Twitter beelden van een Facebookbericht dat maandagochtend zou zijn verspreid door Hamas. Daarin staan in het Arabisch oproepen aan Palestijnen om messen en vuurwapens mee te nemen plus instructies voor de infiltratie van Israëlische dorpen aan de grens en de ontvoering van burgers. Het is onduidelijk of het Facebookbericht, dat inmiddels is verwijderd, inderdaad door Hamas is verspreid.
‘Laten we niet vergeten dat terreurorganisatie Hamas al jaren geweld veroorzaakt, lang voordat Amerika besloot de ambassade te verhuizen,’ aldus een gepikeerde Haley. ‘Dat is wat de Gazanen in gevaar brengt. Vergis je niet: Hamas staat te juichen over de resultaten van gisteren.’
Volgens Elsevier Weekblad
Robbert de Witt: Bloedbad Gaza kent maar één winnaar: Hamas
Ze wees op de tactiek van een aantal Palestijnse demonstranten, die gebruikmaakten van molotovcocktails die aan vliegers waren bevestigd. Ook beschuldigde ze Hamas ervan de Palestijnse bevolking te misleiden met audioboodschappen die via luidsprekers zijn uitgezonden, waarin onterecht werd beweerd dat de Israëlische troepen zich terugtrokken. ‘Zouden jullie dit geweld aan jullie eigen grenzen tolereren?’ vroeg Haley de overige aanwezigen in de Veiligheidsraad.
EU roept op tot terughoudendheid
De Europese Unie (EU) riep eerder op de dag op tot terughoudendheid aan beide kanten. ‘Israël moet het recht op vreedzaam demonstreren en het principe van proportionaliteit respecteren,’ aldus hoge buitenlandvertegenwoordiger Federica Mogherini. Hamas en de leiders van de demonstraties moeten volgens haar ‘garanderen’ dat ze ‘strikt geweldloos blijven’ en de betogingen niet ‘misbruiken voor andere doeleinden’.
Daarnaast benadrukte Mogherini nogmaals dat Brussel de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem, eveneens op maandag, afkeurt. Die stad moet wat de EU betreft de hoofdstad worden van ‘beide naties’. De regeringen van EU-lidstaten als Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk delen dat standpunt, en vragen Israël terughoudender te reageren dan het land tot nu toe deed.
Uit overwegend islamitische landen klinken uiteraard heel andere geluiden, en moet Israël het ontgelden. Zo roept Saudi-Arabië, dat met kroonprins Mohammed bin Salman een gematigder koers lijkt te volgen, Israël en de internationale gemeenschap op ‘hun verantwoordelijkheid te nemen en een eind te maken aan het geweld tegen het Palestijnse volk’. Egypte, dat de andere kant van de Gazastrook blokkeert, spreekt van ‘vreedzame marsen voor legitieme rechten’ en waarschuwt voor ‘verdere escalatie’ in de Palestijnse gebieden.