Emma van Toorn (26) won vrijdag 10 juli de Theodore Roosevelt American History Award 2020. De student Amerikanistiek kreeg de prijs voor haar scriptie Faith Floods the Desert: Religious Dynamics in the Southern Arizona Sanctuary Movements, 1980-2019. Een gesprek met de winnaar.
De fascinatie voor de Verenigde Staten begon voor Emma van Toorn tien jaar geleden. Een uitwisselingsprogramma bracht haar op haar zestiende naar Nebraska: een overwegend conservatieve plattelandsstaat in het Midwesten van de Verenigde Staten. ‘Ik leerde daar een “ander” Amerika kennen,’ vertelt Van Toorn. ‘Toen vrienden hun verbazing uitspraken na de verkiezingswinst van Donald Trump in 2016, kon ik me wel degelijk voorstellen wie er op hem hadden gestemd.’
Beste masterscriptie
De Theodore Roosevelt American History Award (TRAHA) wordt uitgereikt voor de beste masterscriptie geschreven aan een Nederlandse universiteit over een onderwerp uit de Amerikaanse geschiedenis.
Na de uitwisseling beklijfde de interesse in het land. Een bachelor geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam volgde en daarna startte Van Toorn aan de master North American Studies, aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Immigranten in de woestijn helpen
Voor haar scriptie dook ze in de ontstaansgeschiedenis en heropleving van de Sanctuary-beweging in de grensregio van het Amerikaanse Arizona. Die ontstond in de jaren tachtig als reactie op Amerikaanse maatregelen om illegale immigratie vanuit Mexico tegen te gaan. ‘Er ontstond een zekere burgerlijke ongehoorzaamheid,’ legt Van Toorn uit. Dat liep uiteen van het neerleggen van flesjes water in de woestijn voor immigranten tot aan een zogenoemde new underground railroad – een netwerk van geheime routes en schuiladressen.
De beweging was actief ongeacht de politieke achtergrond van de presidenten. ‘De Democratische president Bill Clinton begon in de jaren negentig bijvoorbeeld Operation Gatekeeper, een beleid waarbij tevergeefs werd gehoopt dat de erbarmelijke omstandigheden van de wildernis van de Sonorawoestijn als natuurlijke grensbarrière zou werken.’
Vluchtelingen bleven desondanks komen en hielden daarmee het bestaansrecht van de Sanctuary-beweging in stand. ‘Het anti-immigratiebeleid van president Trump is in zekere zin slechts een voortzetting van beleid van eerdere presidenten. De dehumanisering van immigranten en de militarisering van de bewaking van de grensregio zijn wel nieuw onder Trump.’
De kerk als veilige haven
Het viel Van Toorn op dat in Nederland de opvatting heerst dat religie in Amerika een conservatieve aangelegenheid is. ‘Ik wilde juist laten zien dat religie óók een drijfveer kan zijn van progressief activisme. De Sanctuary-beweging is een uitstekend voorbeeld. Eerst op lokaal niveau en later op nationale schaal.’
‘De Kerk als veilige haven – een sanctuary – vind ik bovendien een fascinerend fenomeen. Amerikaanse dienstweigeraars in de jaren zeventig gebruikten bijvoorbeeld ook religieuze motivatie en kerkasiel om uitzending naar Vietnam te voorkomen.’
In 2019 ging de winnende scriptie over de politieke carrière van Otto Huiswoud (1893-1961), een Surinamer die succes behaalde in New York>
Voor haar onderzoek spendeerde Van Toorn drie weken in Tucson, Arizona. Een grondige aanpak die ook de jury van de Theodore Roosevelt American History Award opviel. In het juryrapport is lof voor de gelaagdheid van de scriptie en bewondering voor de combinatie van antropologische en historische onderzoeksmethodes. Ook roemt de jury de wijze waarop Van Toorn een verband legt tussen het activisme uit de jaren tachtig en dat van nu.
Of ze verder gaat op het pad van de Amerikanistiek, weet Van Toorn nog niet. ‘Ik werk nu voor Diversion, een bureau voor maatschappelijke innovatie en dat doe ik echt heel graag. Maar de onderzoekskant blijf ik wel heel interessant vinden. Dus wie weet, misschien in de toekomst. Een Amerikaans onderwerp ligt dan wel voor de hand.’
Meld je hier gratis aan voor de American Dreamers, de wekelijkse nieuwsbrief met de laatste ontwikkelingen over de Verenigde Staten. Elke vrijdag in je mailbox.