In Pudd’nhead Wilson schrijft Mark Twain (1835-1910), ‘de vader van de Amerikaanse literatuur’, met de hem kenmerkende ironie over een intelligent leeghoofd. Een satirisch beschreven wisseltruc blijkt grote gevolgen te hebben.
Literaire grootheid
- Mark Twain is een van de bekendste Amerikaanse schrijvers. Twain kreeg voor het eerst erkenning met zijn humoristische verhaal The Celebrated Jumping Frog of Cavaleras County (1865). Hij schreef uiteindelijk een groot aantal romans, novelles, essays, non-fictie, en zelfs theater en poëzie. Hiervan worden er vele nog steeds gelezen en onderwezen. Twains invloed op en bijdrage aan de (Amerikaanse) literatuur zijn enorm. Zo noemen schrijvers van William Faulkner en Ernest Hemingway tot John Grisham en George Orwell hem als een invloedrijke inspiratiebron.
Meld je hier gratis aan voor de Amerika Update, de wekelijkse nieuwsbrief met de laatste ontwikkelingen over de Verenigde Staten. Elke vrijdag in je mailbox. - Twains beroemdste werken zijn The Adventures of Tom Sawyer (1876) en Adventures of Huckleberry Finn (1884). Beide verhalen spelen zich af in Missouri, in een dorpje langs de Mississippi-rivier. De romans gaan over de avonturen en reizen van twee jongens, Tom Sawyer en Huck Finn. Twains satirische en ironische commentaar op de samenleving geeft deze twee boeken hun vaart, net als Pudd’nhead Wilson (1894). Dit werk is onbekender, maar leest als een echte Mark Twain-klassieker.
- Mark Twain hoopte uit zijn financiële problemen te komen met Puddn’head Wilson. Helaas voor Twain verkocht het boek in zijn tijd slecht. Ook kreeg het boek niet de vrijwel unaniem lovende reacties die The Adventures of Tom Sawyer en Adventures of Huckleberry Finn wel kregen. Pudd’nhead Wilson werd zowel gekritiseerd als geprezen. Zo is het boek tegelijk beschreven als ‘inspiratieloos’ en als ‘een van Twains grootste prestaties’.
Puddinghoofd
- De titel Pudd’nhead Wilson verwijst naar een van de hoofdpersonen, David Wilson. Wilson is een jonge advocaat die in het fictieve dorpje Dawson’s Landing in Missouri komt te wonen. Hij maakt een grap, die niet wordt gesnapt door de inwoners van het dorpje. Zo krijgt Wilson de bijnaam ‘Pudd’nhead’ (letterlijk ‘puddinghoofd’, een leeghoofd). Elk hoofdstuk begint met een passage uit Wilsons kalender die hij, voor iedereen zichtbaar, in zijn huis heeft liggen. Zo opent hoofdstuk 15 met: ‘oktober is een van de gevaarlijkste maanden om te speculeren met geld. De andere zijn juli, januari, september, april, november, mei, maart, juni, december, augustus en februari’. De dorpsbewoners begrijpen deze vaak grappig en ironisch bedoelde passages niet, wat hun kijk op Wilson als ‘puddinghoofd’ versterkt.
Uit de kalender van Pudd’nhead Wilson - David Wilson is niet het enige belangrijke personage in Pudd’nhead Wilson. Zo zijn er rechter Driscoll en zijn broer Percy. Percy heeft een slavin, Roxana, die 1/16 zwart is. Percy’s zoontje Tom en Roxana’s zoontje Chambers (1/32ste zwart) worden ongeveer tegelijkertijd geboren en lijken veel op elkaar. Roxana verwisselt de baby’s in de wieg, zodat haar zoontje Chambers kan leven als de rijke Tom, in plaats van op te groeien als slaaf. Deze wisseltruc is het centrale voorval in Twains roman: alle personages, inclusief Wilson, raken erin verwikkeld.
Twains stijl
- Twain speelt graag met satire en ironie. Natuurlijk is de titel hier het meest voor de hand liggende voorbeeld van. Ondanks zijn bijnaam is Wilson alles behalve een puddinghoofd. Twain steekt de draak met de onwetendheid van de negentiende-eeuwse small town Americans. Enige scherpzinnigheid en intelligentie begrijpen ze niet en zien ze als achterlijk. Twain doet in Pudd’nhead Wilson waar hij het beste in is: een dorpje en haar inwoners aan de Mississippi tot leven brengen en een laagdrempelig verhaal vertellen waarin hij met zijn schrijfstijl veel diepliggend sociaal commentaar levert. Dit is de kracht van Twain. Hij creëert personages waarin je je goed kunt inleven, vertelt een eenvoudig en pakkend verhaal zonder pretentie, en laat zijn pen het meest tussen de regels spreken.
- De crux van het verhaal is dat Tom Chambers is, en Chambers Tom. Twain bespot hiermee de negentiende-eeuwse kijk op ras en slavernij. Zo is het vanzelfsprekend absurd dat twee mensen die er hetzelfde uitzien toch zo anders worden bekeken en behandeld omdat er eentje 1/32ste zwart is. Tom is een welvarende jongen van adellijk Old Virginia Blood, Chambers is een slaaf. Dit is hoe de twee worden gezien door de inwoners van Twains Dawson’s Landing. Twain ridiculiseert deze onnozelheid.
- Het ligt voor de hand dat de wisseltruc uiteindelijk zal worden ontdekt. Voor zowel Tom als Chambers blijkt dit slecht nieuws. Tom, die altijd erg neerbuigend naar de zwarten was, blijkt zelf te zijn wat hij veracht. En ook Chambers, die dus geen slaaf is maar adellijk bloed blijkt te hebben, kan slecht omgaan met de nieuwe realiteit. Hij heeft geen onderwijs gehad en weet zijn weg niet te vinden in de welvarende kringen. Chambers mist de keukenslaven waartoe hij behoorde, maar mag als blanke man van adel niet meer omgaan met zijn oude vrienden. Zo weet Twain met zijn humoristische verhaal ook compassie op te wekken in Pudd’nhead Wilson.