Glenn Close laat zich niets meer wijsmaken

Krijgt de actrice voor haar rol in The Wife (2018) eindelijk die verdiende Oscar? ‘Ik denk er alleen over na als jullie erover beginnen.’

‘De beste persoon voor een rol moet worden gekozen’

Scarlett Johansson is 34 jaar en een van de grootste Hollywoodsterren. Wie haar kan krijgen voor een filmrol, moet haar niet laten gaan. Behalve als de homo- en transgenderbeweging zich boos maakt. Dan buig je maar beter diep. Dat gebeurde deze zomer toen bekend werd dat de hetero-actrice een transgender man zou spelen in de film Rub & Tug. Activisten riepen ‘schande’, die rol móést naar een trans-man gaan. Johansson trok zich terug, de oproerkraaiers zegevierden. En Hollywood klopte zichzelf weer eens op de borst voor correct links gedrag.

De filmproductie zakte weg in de vergetelheid. Stilletjes slikte iedereen zijn woorden in – ook zij die het in privékringen waanzin noemden dat een groepje heethoofdige activisten een filmstudio op de knieën kon dwingen. Tot de gelauwerde actrice Glenn Close (71) in gesprek met Elsevier Weekblad een nauwelijks verhulde ergernis over de controverse uitspreekt.

Zij redeneert dat Johansson uitsluitend kan worden beschuldigd van het voornemen om haar vak uit te oefenen. Acteren komt er immers op neer dat een vrouw of man in de huid kruipt van een ander, of die nu hetero, homo of wat dan ook is. ‘Ik vind dat iedereen wie dan ook moet kunnen spelen,’ zegt Close. ‘Acteren is een ambacht. De beste persoon voor een rol moet worden gekozen.’  Het zijn open deuren, maar heden ten dage zijn die omstreden genoeg om door de Amerikaanse media te worden opgepikt als ‘nieuws’.

Onverschillig en zelfverzekerd

Als vrouw die in 2012 nog door de transgender-beweging werd omarmd vanwege haar filmrol als Albert Nobbs – een vrouw die zich voordoet als man – heeft Close recht van spreken. Maar Close is zich er tijdens dit interview van bewust dat ze zich buiten de grenzen van het acceptabele begeeft in het huidige politiek-correcte, progressieve en overgevoelige tijdperk: ‘Producenten en regisseurs moeten er alles aan doen om transseksuele acteurs werk te geven. Ik begrijp dat we acteurs moeten zoeken die hetzelfde zijn als hun rol.’ Maar toch houdt Close voet bij stuk: ‘Iedereen moet iedereen kunnen spelen.’

Inside Hollywood Diederik van Hoogstraten (1969) is lid van de Hollywood Foreign Press Association in Hollywood en stemt voor de Golden Globes. Hij bespreekt op deze plek elke week nieuwe films en series.

Dat alleen zij en niemand anders gezond verstand en moed toonde om actrice Scarlett Johansson bij te staan, kan te maken hebben met de legendarische reputatie van Close. De actrice die onder meer speelde in  Fatal Attraction (1987) werd zes keer genomineerd voor een Oscar. Ze schittert onophoudelijk in films, op televisie en op het toneel. Vrij en onverveerd zegt zij wat ze denkt. Close heeft een verfrissende kan-me-niks-schelen-houding, die te danken lijkt aan haar leeftijd en ervaring. Waar een ster als Johansson voorzichtig moet zijn in het culturele mijnenveld, heeft Close weinig meer te verliezen.

‘Het is een wonder dat deze film is gemaakt’

Hoewel, het is te hopen dat een Golden Globe Award of een Oscar haar dit keer niet ontgaat. Haar rol in de knap gemaakte nieuwe film The Wife is zo sterk, dat het rumoer over een hoofdprijs voor Close onophoudelijk rondzoemt. ‘Verstild, formidabel en onmogelijk om niet naar te kijken’ –  zo omschreef The Hollywood Reporter haar acteerprestatie in het drama over een beroemde romancier wiens vrouw (Close) als geheime ghostwriter achter de schermen eigenlijk de woordkunstenaar blijkt te zijn.

Close is blij met de film, juist nu veel vrouwen weigeren om zich in deze tijd van #MeToo nog langer neer te leggen bij de bijrol die ze lang moesten vervullen. Haar personage Joan Castleman is in eerste instantie een echtgenote die braaf op de achtergrond blijft. Ze kan zich nauwelijks voorstellen dat ook zíj kan schitteren in de schijnwerpers.

‘Het is een wonder dat deze film überhaupt is gemaakt,’ zegt Close. ‘Veertien jaar duurde het om een film te maken die The Wife heet. Zeker, het is nooit makkelijk voor een onafhankelijke film, maar dit was opvallend.

‘Vrouwen krijgen eindelijk door dat het belangrijk is om een rijk leven te leiden, om hun passie na te jagen. Wat die passie ook is. Deze film gaat precies daarover – op een specifieke, complexe manier.’

Dialoog en empathie

Een van haar eigen drijfveren is aandacht vragen voor depressie en andere mentale aandoeningen. Haar non-profitorganisatie heet Bring Change to Mind, een organisatie die dialoog en empathie wil stimuleren. De zus van Close, Jessie, lijdt aan een bipolaire stoornis en ook de zoon van haar zus heeft een psychische aandoening. ‘Er zijn nog zo veel misverstanden over geestelijke stoornissen,’ zegt Close. ‘Maar je moet de hersenen zien als orgaan – waarmee iets mis kan gaan. Hersenen zijn het fenomenale resultaat van miljoenen jaren evolutie. Zonder onze hersenen zouden we hier nooit zijn, als mensheid. En zonder onze hersenen zouden we geen mentale aandoeningen hebben. Het is onderdeel van mens-zijn.’

Komt de vermeende onvermijdelijkheid van het winnen van de grootste filmprijs ter sprake, dan trekt Close zich terug in haar schulp. Zoals veel acteurs is ze ‘intens verlegen’, vertelt zij. ‘Ik heb geleerd om niet introvert te zijn als ik “aan” moet staan.’ Veel acteurs zijn in werkelijkheid het tegendeel van de extraverte sterren die ze lijken te zijn, zegt Close. Zeker ook haar dierbare vriend Robin Williams (ze speelden samen in The World According to Garp uit 1982) die in 2014 een einde aan zijn leven maakte. ‘Robin was heel stil, introvert. Net als hij zit ik veel “in mijn hoofd”. Ik doe ook liever iets voor een groot publiek dan ten overstaan van een kamer met een paar mensen.’

Maar die Oscar? Denkt ze eraan? ‘Ik denk er alleen aan omdat jullie erover beginnen.’ Ze lacht. ‘Zoals nu. Kijk, dit is een zwaar vak. Afwijzingen komen heel vaak voor. Je moet dus sterk in je schoenen staan. Ik denk altijd: geloof niets totdat het daadwerkelijk gebeurt.’

The Wife, met Glenn Close en Jonathan Pryce in de hoofdrollen, is momenteel te zien in de bioscoop.