Terwijl de druk toeneemt op haar man om uit de verkiezingen te stappen, houdt de first lady de moed erin. Zij heeft daarbij een streepje voor ten opzichte van Joe Bidens andere vertrouwelingen, schrijft Victor Pak.
‘Zij is een onmisbare factor in zijn politieke en persoonlijke leven. Ze is zijn cruciale beschermheer en heeft een gigantisch politiek inzicht.’
Het zijn zinnen die hadden kunnen slaan op Jill Biden, de vrouw van de Amerikaanse president Joe Biden. Maar ze gaan over Nancy Reagan, en werden uitgesproken door Ronald Reagans campagnechef Paul Lauxalt in 1984.
Dat jaar ontpopte Nancy Reagan zich als een ware plaaggeest voor naaste adviseurs van de zittende president. Zo besliste zij dat haar man de dag voor de verkiezingen nog campagne moest voeren in Californië. Adviseurs zagen er niks in, maar ze vreesde dat hij in zijn thuisstaat niet zou winnen. Reagan won er met een marge van liefst 16 procentpunt, en de extra campagnedag bleek dus overbodig.
Het toont de worsteling voor campagneteams met machtige familieleden, in het bijzonder met de presidentsvrouwen. De macht over hun man is een bekend gegeven in Washington. Zonder hun steun is het machtigste ambt ter wereld een stuk moeilijker uit te voeren.
Hillary Clinton claimde kantoor
Al tijdens het eerste presidentschap, dat van George Washington (1789-1797), vervulde de first lady een belangrijke rol. Martha Washington kleedde het sociale karakter van het presidentschap in, met borrels in het Witte Huis voor notabelen, maar ook voor buurtbewoners.
Zij legde daarmee de blauwdruk voor hoe latere first ladies zouden opereren. Zie ook de campagnes van Michelle Obama voor gezonder eten en meer beweging voor kinderen, en van Melania Trump tegen pestgedrag. Door zich in te zetten voor een gezondere of vriendelijkere maatschappij, vervullen de partners van de president een inhoudelijke rol, terwijl ze hun man niet voor de voeten lopen bij meer controversiële onderwerpen.
Sommige first ladies willen nog meer doen. Geïnspireerd door Nancy Reagan, kreeg Hillary Clinton als eerste presidentsvrouw een kantoor in de westelijke Witte Huis-vleugel. Daar zitten normaliter de belangrijkste adviseurs en medewerkers van de president, maar als vrouw van Bill Clinton rekende ze zichzelf daar ook toe. Het koppel dat het presidentschap voor een deel gezamenlijk invulde, kreeg de gekscherende naam ‘Billary’.
Ook Nancy Reagan had onmiskenbaar invloed op haar man, maar zij opereerde meer op de achtergrond. Hoe anders is het bij de presidentverkiezingen dit jaar. Jill Biden heeft geen kantoor in de West Wing, maar wel grote invloed op haar man.
Democraten beklagen zich over Jill Biden
In de media beklagen anonieme Democraten zich over Jill Biden, op wiens aandringen Joe Biden (81) zich vooral kandidaat zou hebben gesteld. Ze zou niet ontvankelijk zijn voor het argument dat haar man te oud is voor een tweede presidentstermijn.
De kritiek op haar nam fors toe na het desastreuze verkiezingsdebat van Joe Biden eind juni. Jill Biden was ook geschrokken van zijn optreden, maar gaf vooral zijn adviseurs de schuld. Die zouden hem slecht hebben voorbereid, en niet aan de juiste make-up hebben gedacht, waardoor hij lijkbleek op het debatpodium verscheen.
Of Biden toch uit de race stapt, hangt sterk samen met het advies van zijn vrouw en familie. Adviseurs en Democratische politici kunnen slechts machteloos toekijken, geconfronteerd met het streepje voor dat iedere first lady heeft: met haar staat de president op, en gaat hij naar bed. Er ligt geen adviseur bij.