Vergelding of verzoening? Voor die keuze staat Donald Trump na de poging tot moord op de oud-president en huidig presidentskandidaat. Zo’n aanslag veranderde het leven van enkele illustere voorgangers, schrijft Victor Pak.
‘Dames en heren, ik weet niet of u volledig heeft meegekregen dat ik net ben neergeschoten, maar er is meer voor nodig om een mannelijke eland te doden,’ zei presidentskandidaat Theodore Roosevelt in 1912 tegen zijn publiek, nadat hij was geraakt door een kogel.
Zijn ijzeren brillenkoker en dikke speech van vijftig dubbelgevouwen kantjes die hij op zak had, hadden de kogel afgeremd. Roosevelt hoestte geen bloed op, en merkte zo dat zijn long niet was geperforeerd. Daarop besloot hij zijn speech te vervolgen – waarbij hij moest voorkomen dat de menigte de aanslagpleger zou lynchen. Pas na zijn speech werd de wat pipse Roosevelt medisch onderzocht.
Zijn vrouw verplichtte hem twee weken rust te nemen, schrijft Tweede Kamerlid en Roosevelt-kenner Derk Boswijk (CDA) in de biografie Theodore Roosevelt. De progressieve populist. Roosevelt droeg de kogel de rest van zijn leven met zich. Artsen vonden het verstandiger deze te laten zitten.
Uiteindelijk werd Roosevelt geen president in 1912, en was hij daarna ook geen factor van betekenis meer in de Republikeinse Partij. Een scenario dat Donald Trump natuurlijk wil vermijden. Wel deelt Trump een ander bijzonder feit met Roosevelt: beiden voerden, op het moment van de aanslag op hun leven, als oud-president campagne voor een nieuwe termijn.
1 inch van het hart
Liever zal Trump denken aan wat er gebeurde na de moordaanslag op een andere befaamde Republikein: Ronald Reagan.
In 1981 overleefde hij als nieuwbakken president een aanslag. Net als bij Roosevelt speelde toeval een rol. Vijf kogels werden op Reagan afgevuurd, waarbij zijn beveiligers hem snel in de presidentiële limousine duwden. De laatste kogel raakte via de auto de president, en bleef vervormd in zijn lichaam zitten, slechts 1 inch – 2,54 centimeter – van zijn hart.
De limousine werd direct naar het beste ziekenhuis van Washington gereden. Daar redden artsen het leven van Reagan, die meer dan de helft van zijn bloed had verloren. Na dertien dagen werd hij uit het ziekenhuis ontslagen.
In die twee weken was Reagans presidentschap veranderd. Het publiek omarmde de gewonde president, mede vanwege de grappen die hij over de aanslag maakte. Vlak voor een operatie schertste Reagan dat hij hoopte dat de artsen wel Republikeinen waren. Waarop de chirurg, die Democratisch had gestemd, antwoordde dat ‘iedereen vandaag een Republikein is’.
Omslag in de publieke opinie
Het sentiment van de chirurg klonk door in de peilingen. De steun onder Amerikanen voor Reagan nam flink toe, tot wel 70 procent. Dit percentage daalde weer vanwege de economische malaise in de eerste jaren van zijn presidentschap, maar toch beloonde de kiezer hem in 1984 rijkelijk. Reagan won in 49 van de 50 Amerikaanse staten.
De aanslag veranderde het verloop van Reagans presidentschap. Door de dood in de ogen te hebben gekeken, werd Reagan een serieuzer persoon, en namen Amerikaanse kiezers hem ook serieuzer. Reagan was niet meer de televisiester die bij toeval een rol als president had gekregen.
Verzoening of vergelding?
Trump kan alleen maar hopen op zo’n omslag in de publieke opinie. Vóór de aanslag kon hij slechts rekenen op de goedkeuring van zo’n 45 procent van het electoraat.
Het zal ook afhangen van Trumps eigen reactie. Kijkend naar het verleden, lijkt een verzoenende houding het meeste op te zullen leveren.
Schrijf u in voor onze Amerika-nieuwsbrief
Blijf altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in Washington D.C. en de Verenigde Staten met de gratis nieuwsbrief American Dreamers.
