Geen president ontkomt eraan, je eindigt als vleugellamme bewoner van het Witte Huis. Je bent nog de baas van het machtigste land ter wereld, maar je gezag is al tanende. Toch moet Joe Biden nog even extra zijn best blijven doen, schrijft Victor Pak.
Hoelang een president vleugellam is, verschilt per president. Er is geen vaste termijn. Zo was George H.W. Bush machteloos voor een periode van maar drie maanden. Hij verloor zijn herverkiezing van Bill Clinton in november 1992 en verliet in januari 1993 het Witte Huis.
Barack Obama werd als vleuggellam gezien in de laatste twee jaar van zijn presidentschap, doordat Republikeinen een meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat hadden na de tussentijdse verkiezingen van 2014. Toch verzette hij in die ruim twee jaar tot 2016 nog het nodige werk door veel presidentiële decreten te tekenen en op het internationale toneel te opereren.
Vroeger was een president langer vleugellam
Kortweg is een president vleugellam tussen het moment dat zijn opvolger is gekozen en zijn eigenlijke vertrek uit het Witte Huis. Gedurende 144 jaar is die periode veel langer geweest. Tot 1933 waren de verkiezingen net als nu in november, maar de inauguratie pas in maart van het jaar erna, in plaats van in januari, zoals nu gebruikelijk.
Toen moest een president nog vijf maanden passen op de zaak, in de regel zonder veel macht, invloed of zin in het werk. Al stond James Buchanan (1791-1868) tijdens zijn vijf maanden lange lame duck-periode toe dat de zuidelijke staten zich afscheidden van de Unie, en scheepte hij aldus zijn opvolger Abraham Lincoln (1809-1865) op met de Amerikaanse Burgeroorlog. Het is een van de redenen dat Buchanan door historici wordt gezien als de slechtste president uit de Amerikaanse geschiedenis.
Economie kapot om opvolger te pesten
Ook Benjamin Harrison (1833-1901) had er weinig zin meer in na zijn verlies in 1892. Hij liet het begrotingstekort oplopen en financiële instellingen failliet gaan. De aandelenmarkt op Wall Street crashte vervolgens acht dagen voordat Grover Cleveland (1837-1908) aan de slag kon als opvolger van Harrison in 1893. De zware recessie die onder Harrison ontstond, duurde vier jaar.
Zittend president Joe Biden zal net als Buchanan en Harrison met enige mate van frustratie in het Witte Huis zitten. Sinds hij eind juli bekendmaakte zijn campagne stop te zetten en vicepresident Kamala Harris te steunen als zijn opvolger, is het gedaan met zijn gezag. In een recente peiling gaf slechts 2 procent van de Democratische kiezers aan dat Biden een verkeerde keuze heeft gemaakt. Bijna iedere Democraat is blij dat Biden uit de campagne is gestapt.
Biden moet zijn best blijven doen
Toch moet Biden zich, ook als vleugellamme president, blijven inzetten. Waar Harrison als Republikein zijn Democratische opvolger Cleveland een hak zette door de economie te frustreren, moet Biden het land tot de verkiezingen op 5 november zo goed mogelijk blijven besturen.
Door dat te doen, kan hij de kans vergroten dat Harris wordt gekozen als zijn opvolger. Het zorgt er bovendien voor dat zijn eigen nalatenschap een fraaiere neerslag krijgt in de annalen. Vertrekken als de man die onbaatzuchtig een stap opzij deed en zijn gekozen opvolger aan de winst hielp, is toch een beter afscheid dan het land een zetje geven richting de afgrond, zoals Harrison deed.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
