De derde dag van de Democratische Nationale Conventie draait om het ‘gevecht voor onze vrijheden’. Sprekers hameren woensdag 21 augustus op de gevaren van Project 2025, een document met zeer conservatieve plannen dat wordt gezien als blauwdruk voor een tweede Trump-termijn. ‘Als iemand de tijd neemt om een draaiboek te schrijven, dan gaan ze het gebruiken ook.’
Van freedom fries tot freedom caucus: Republikeinen werpen zichzelf al jarenlang op als de partij van de vrijheid. Maar nu de Amerikaanse staten door voormalig president Donald Trump en de door hem benoemde conservatieve opperrechters abortus weer illegaal kunnen maken, zien Democraten tijdens hun Nationale Conventie in Chicago een opening om dat label voor zichzelf op te eisen.
‘Hoe kun je opscheppen over vrijheid als je vrouwen hun rechten afneemt?’ zegt economie- en geschiedenisstudent Samay Sahu (20), terwijl hij zijn plek zoekt in het stadion van basketbalteam Chicago Bulls.
Sahu is afgevaardigde van New Hampshire, een staat die de woorden Live Free or Die letterlijk in het vaandel draagt. Snel somt hij op wat vrijheid voor zijn generatie betekent: onbevangen je seksuele voorkeur kunnen uitdragen, toegang tot hoger onderwijs zonder de rest van je leven in de schulden te zitten, je tienerjaren beleven zonder te worden opgejaagd door een medeleerling met een machinegeweer. In zijn betoog klinkt niet alleen passie door, maar ook een opgekropte woede.
‘Dit land is bijna elke dag het toneel van een school shooting, en er is geen Republikein die daar iets aan wil doen. Zelfs een moordpoging op Trump door een of andere gek heeft dat niet kunnen veranderen.’
‘Een gevecht voor onze vrijheden’
Met het thema ‘een gevecht voor onze vrijheden’ probeert het campagneteam van Kamala Harris die energie vandaag te kanaliseren. Ze gokt erop dat dit een effectiever retorisch wapen is om Trump aan te pakken dan ‘een gevecht voor de democratie’, waarop president Joe Biden zijn strategie baseerde.
En met reden: Trump, die al liet doorschemeren direct na zijn herverkiezing in elk geval voor één dag een dictator te zullen zijn, geniet in swing states volgens een Washington Post-peiling meer vertrouwen als hoeder van de democratie dan Biden.
Vandaar dat de genodigden ook op dag drie blijven hameren op het gevaar van Project 2025, de blauwdruk voor een tweede Trump-termijn. ‘Geloof me,’ zegt Harris’ running mate Tim Walz, ‘als iemand de tijd neemt om een draaiboek te schrijven, dan gaan ze het gebruiken ook.’
Miskramen melden bij de regering
Eerder al schetste de gouverneur van Colorado, Jared Polis, een doemscenario waarin miskramen aan de federale regering moeten worden gemeld, en gezinnen alleen als legitiem worden beschouwd als ze bestaan uit een werkende man en een thuiszittende vrouw. Congreslid Debbie Wasserman Schultz uit Florida had daaraan toegevoegd dat boeken met een lhbti-inhoud in haar staat verboden zijn, dat leraren spreekverboden krijgen opgelegd en dat schoolkinderen verplicht zijn om te leren dat slavernij ook voordelen had.
Ook North Dakota is inmiddels op dat punt beland, zegt staatsvertegenwoordiger Gretchen Dobervich (51). ‘We zijn als kikkers in een pan kokend water. We zijn op een punt beland dat bibliotheekmedewerkers kunnen worden gearresteerd als ze de verkeerde titels in hun collectie hebben. In zo’n land wil ik niet wonen.’
In zijn keynote speech vertelt Walz wat volgens hem het verschil tussen beide partijen is: ‘Als Republikeinen het woord “vrijheid” gebruiken, bedoelen ze dat de overheid vrij zou moeten zijn om je dokterspraktijk binnen te dringen, dat ondernemingen je lucht en water kunnen vervuilen, en dat banken misbruik mogen maken van hun klanten. Maar als wij over vrijheid praten, bedoelen we de vrijheid om een beter leven te maken voor jezelf en de mensen van wie je houdt.’
Dobervich beseft dat North Dakota ook bij een winst van Harris het gedachtegoed van Project 2025 zal blijven koesteren. Vanuit haar huis in Fargo kan ze Walz’ thuisstaat Minnesota, ‘het beloofde land’, aan de andere kant van de rivier zien liggen. Maar ze piekert er niet over om te vertrekken. ‘Ik heb er zo veel vrienden en familie wonen die kwetsbaar zijn. Ik kan hen niet aan hun lot overlaten.’