Vannacht gaan Donald Trump en Kamala Harris voor het eerst in debat. De twee presidentskandidaten bezitten beiden een geheel eigen stijl en hebben de spelregels van het debat op hun kop gezet.
Lees hier onze analyse na afloop van het debat
De Verenigde Staten kennen een lange traditie van op televisie uitgezonden debatten in aanloop naar presidentsverkiezingen. Na het eerste debat in 1960 duurde het zestien jaar voor dat er weer één volgde, maar sinds 1976 worden ze voorafgaand aan elke presidentsverkiezing gehouden.
Alleen is in 2024 alles anders. Trump is een totaal onconventionele kandidaat met veel televisie-ervaring, en heeft de regels flink op hun kop gezet. Maar vlak ook Harris niet uit: zij profiteert mee van die veranderende richtlijnen.
Allereerst was de timing van het eerste debat (toen nog tussen Trump en Biden) uniek. Nooit eerder was een presidentieel verkiezingsdebat zo vroeg gepland.
Om te kunnen vergelijken staat hieronder een overzicht van de data waarop het eerste televisiedebat tussen Amerikaanse presidentskandidaten zich afspeelde, teruglopend naar de vroegste editie in 1960.
Datum | Jaar | Kandidaten |
27 juni | 2024 | Joe Biden (D) en Donald Trump (R) |
29 sep. | 2020 | Joe Biden (D) en Donald Trump (R) |
26 sep. | 2016 | Hillary Clinton (D) en Donald Trump (R) |
3 okt. | 2012 | Barack Obama (D) en Mitt Romney (R) |
26 sep. | 2008 | John McCain (R) en Barack Obama (D) |
30 sep. | 2004 | George W. Bush (R) en John Kerry (D) |
3 okt. | 2000 | George W. Bush (R) en Al Gore (D) |
6 okt. | 1996 | Bill Clinton (D) en Bob Dole (R) |
11 okt. | 1992 | George H.W. Bush (R), Bill Clinton (D) en Ross Perot (I) |
25 sep. | 1988 | George H.W. Bush (R) en Michael Dukakis (D) |
7 okt. | 1984 | Walter Mondale (D) en Ronald Reagan (R) |
21 sep. | 1980 | John B. Anderson (I) en Ronald Reagan (R) |
23 sep. | 1976 | Jimmy Carter (D) en Gerald R. Ford (R) |
26 sep. | 1960 | John F. Kennedy (D) en Richard Nixon (R) |
Kamala Harris heeft baat gehad bij de vroege start van de debatreeks: doordat het eerste debat zo ver voor de verkiezingen was gepland, was er nog gelegenheid voor een soepele kandidaatswissel na de eerste ronde, met het tweede debat nog ver weg.
Uiteindelijk zijn de regels van het eerste debat gehandhaafd. Dat betekent dat dit verkiezingsjaar voor het eerst in decennia geen publiek bij het debat aanwezig is.
Ook worden de microfoons van beide kandidaten gedempt. Harris wilde eigenlijk de microfoons openzetten, zodat ze Trump zou kunnen interrumperen en kritisch bevragen.
Contrasterende debatstijlen
Dat laatste heeft alles te maken met Harris’ debatstijl. Die wijkt totaal af van die van Trump.
De Republikeinse kandidaat staat inmiddels bekend om zijn lange en polemische betogen. Het was op de Republikeinse Nationale Conventie in juli dat hij voor het eerst een voor hem unieke verzoenende toon aansloeg. Gaandeweg verliet hij het script volledig en belandde hij toch weer in typisch Trumpiaanse aanvallen op zijn tegenstanders.
Met wel 92 minuten werd het de langste naoorlogse conventietoespraak. Harris hield het op de Democratische Conventie van afgelopen maand bij 38 minuten.
Het tijdschrift The Economist becijferde dat Trump gemiddeld 128 woorden stopte in elke minuut dat hij op het podium stond (inclusief pauzes en applauspauzes). Harris kwam tot slechts 97, wat betekent dat Trump 1,34 keer zo snel sprak als zij.
Slager versus chirurg
Trump mag graag voor de vuist weg spreken, met veel ogenschijnlijk intuïtieve zijsprongen in en toevoegingen aan zijn betoog. Hij gebruikt vrijwel uitsluitend spreektaaltermen en herhaalt zichzelf vaak. Een teleprompter heeft hij niet echt nodig. Hij lijkt bijna voortdurend te improviseren.
Trumps toespraken staan erom bekend dat ze in uitgeschreven vorm erg onsamenhangend aandoen. Maar wanneer hij zijn teksten uitspreekt, weet hij stembuigingen, mimiek, houding en timing zodanig in te zetten dat zijn achterban voortdurend in juichen uitbarst.
Waar Trump als een soort slager de retorische botte bijl hanteert, heeft Harris meer weg van een chirurg. Ze lijkt alles juist tot in de puntjes voor te bereiden. In een vicepresidentieel debat tegen Mike Pence een paar jaar geleden, viel ze qua debatstijl terug op haar voormalige rol als aanklager: ze fileerde met chirurgische precisie beleid van de regering Trump waarmee ze het oneens was.
Hoe dat vannacht uitpakt, is koffiedik kijken: blijkt Trump weer de grote ontregelaar, of weet Harris Trump te fileren?