Amerikanen houden hun adem in: wordt Kamala Harris de eerste vrouwelijke president, of keert Donald Trump terug in het Witte Huis? Een gids bij de presidentsverkiezingen. Deel 6: Laat de uitslag lang op zich wachten?
Drie dagen, 15 uur en 25 minuten. Zolang duurde het voordat persbureau Associated Press na het sluiten van de stemhokjes in Pennsylvania op zaterdagochtend 7 november 2020 eindelijk kon rapporteren dat Joe Biden had gewonnen in deze cruciale swing state, en dat de Democraat daarmee de nieuwe president zou worden.
In 2016 werd Trump in de vroege ochtenduren van de dag na de verkiezingen uitgeroepen tot winnaar.
In 2000 duurde het 35 dagen voordat Republikein George W. Bush tot winnaar werd uitgeroepen, de langste vertraging in de geschiedenis.
Pennsylvania is een van de weinige staten waar stembiljetten die per post zijn aangeleverd, pas op verkiezingsdag mogen worden geteld. Van deze mogelijkheid maakten kiesgerechtigden op het hoogtepunt van de coronacrisis massaal gebruik. Tegen de tijd dat de stapel enveloppen eenmaal was verwerkt, had toenmalig president Donald Trump al zo veel twijfel kunnen zaaien over de integriteit van het telproces dat veel Republikeinen tot op de dag van vandaag geloven dat Biden een illegitieme president is.
Maatregelen om telproces te versnellen
Ook in deze verkiezingsstrijd kan het uitroepen van een winnaar wel even op zich op laten wachten. Maar dankzij de inzet van lokale functionarissen zal het tellen van de stemmen waarschijnlijk een stuk efficiënter gaan dan vier jaar geleden. Zo investeerde Pennsylvania in snellere scanners en extra stembureaumedewerkers om die te bedienen, en vervroegden kantelstaten als Nevada en Michigan het moment waarop poststemmen kunnen worden geteld.
Lees ook: Swing states: deze staten zijn bepalend in verkiezingen VS
Ook de rechtbanken dragen een steentje bij. Op het laatste moment verklaarde de rechter in swing state Georgia een – door Republikeinen ingestelde – regel ongeldig, die stembureaumedewerkers verplichtte om het aantal door machines getelde stembiljetten met de hand te controleren. De tijdrovende procedure zou ‘onzekerheid en wanorde’ aan het verkiezingsproces toevoegen. Het Hooggerechtshof van de in 2020 zwaarbevochten staat Arizona verordonneerde dat rechtszaken over de verkiezingsuitslag voorrang moeten krijgen boven andere geschillen. En in Pennsylvania moet het hoger beroep in verkiezingsgerelateerde zaken voortaan niet meer binnen tien, maar drie dagen worden behandeld.
Lees ook: Harris of Trump? Dit zijn de belangrijkste peilingen
Swing state North Carolina, goed voor zestien kiesmannen, kan al op de avond van 5 november voor een verrassing zorgen. Anders dan in Pennsylvania, mogen poststemmen daar al vóór de verkiezingsdag worden verwerkt. Dat vergroot de kans op een vroege uitslag. Winst van Kamala Harris in een staat die de afgelopen zestien jaar in meerderheid op een Republikeinse presidentskandidaat stemde, zou het pad naar het presidentschap voor Trump aanzienlijk versmallen.
Lees ook: Wat zijn kiesmannen? Alles over het Amerikaanse Electoral College
Overigens bleek de vrees dat de recente ravage van orkaan Helene de opkomst zou verstoren, tot nu toe ongegrond. Donderdag 17 oktober, de eerste dag waarop in North Carolina vervroegd kon worden gestemd, vonden liefst 350.000 kiezers hun weg naar het stemhokje – een record.