Donald Trump keert terug in het Witte Huis. Volg alles over de verkiezingen in dit liveblog.
Donald Trump II begint vorm te krijgen. Dit zijn de benoemingen:
Laatste update: do 14-11, 8:00 – LIVEBLOG GESLOTEN
Voorlopige uitslag: Republikeinen winnen alles
Hoewel er officieel nog twee staten de uitslagen door moeten geven, is de aardverschuiving duidelijk.
Trump wint met een overmacht van totaal van 312 kiesmannen. 270 is voldoende voor het Witte Huis. Alle cruciale swing states zijn dus ruim in zijn voordeel uitgevallen.
Harris eindigt op slechts 226 kiesmannen. Ze verliest alle staten die niet gegarandeerd Democratisch stemmen.
In de Senaat winnen de Republikeinen 3 zetels, waardoor ze met 52 zetels een meerderheid hebben (50 is nodig). De Republikeinen hebben daarmee minstens drie zetels in de Senaat gewonnen. De laatste overgebleven zetel, in Pennsylvania, kan worden herteld, of kan via de rechter worden beslecht.
In het Huis van Afgevaardigden hebben de Republikeinen ook een meerderheid weten te behalen. De teller staat inmiddels op 218 rode zetels versus 208. 428 van de 435 zetels zijn op dit moment verdeeld. Het zou nog weken kunnen duren voor alle stemmen geteld zijn.
De nipte meerderheid zal in de komende tijd waarschijnlijk nog iets toenemen, maar niet veel.
Tot slot wint Trump ook de popular vote (de meeste stemmen). Hoewel nog niet alle stemmen geteld zijn, is het huidige aantal van 76.831.293 stemmen zeer ruim voldoende om hem van een zeer sterk stemmersmandaat te voorzien. Harris heeft 73.686.537 stemmen. Op dit moment is 96% van de stemmen geteld.
8 november
Jared Kushner terug?
Volgens Financial Times Trump’s schoonzoon, Jared Kushner terugkomen in zijn adviserende rol voor het Midden-Oosten. In de eerdere termijn van Trump was hij al in die rol actief. Hij zal echter geen deel uitmaken van de regering, zo schrijft de krant.
7 november
23:51
Susie Wiles stafchef Trump
Met de benoeming van Chief of Staff – een zeer invloedrijke functie in het Witte Huis – heeft Trump zijn eerste post gevuld. Susie Wiles was eerder campagneleider en geldt als vertrouweling van de familie Trump. Ze wordt daarmee de eerste vrouwelijke stafchef.
21:13
Poetin verwacht een belletje
Sprekende in Sotsji verbrak de Russische president Vladimir Poetin de stilte om Trump te feliciteren met zijn verkiezingsoverwinning, terwijl hij zijn reactie op een moordpoging in juli “mannelijk” en “moedig” noemde.
Poetin bevestigde daarbij dat hij nog niet met Trump had gesproken na zijn overwinning — maar gaf aan dat hij “klaar” was om de telefoon op te pakken als de verkozen president hem zou bellen.
6 november
23:01
Harris accepteert verlies
Met een opbeurende toespraak erkende Democratisch presidentskandidaat Kamala Harris haar nederlaag in de race om het Witte Huis. Harris was trots op de campagne die de Democraten hadden gevoerd, met hoop en optimisme, in de korte tijd die haar was gegeven. Harris werd slechts 107 dagen voor de verkiezingen de Democratische kandidaat nadat zittend president Joe Biden uit de race stapte.
Ze riep de verzamelde toeschouwers op haar oude universiteit in Washington de strijd voor Democratische idealen niet op te geven. Zoals de strijd voor ieders waardigheid en voor rechten als het recht op abortus. ‘Dit is niet de tijd om te wanhopen, dit is de tijd om de mouwen op te stropen en betrokken te blijven. In het belang van vrijheid en gerechtigheid.’
Ze hoopte dat met het aanstaande presidentschap van Republikein Donald Trump ‘geen donkere tijd’ zou aanbreken in Amerika. Maar als dat toch zo is, moeten Democraten de ‘sterren in de hemel vormen’.
20:55
De erfenis van Joe Biden
‘De verpletterende winst van Donald Trump is voor een groot deel op het conto van Joe Biden te schrijven,’ schrijft Victor Pak in een analyse die morgenochtend op deze website zal verschijnen. ‘Zo zorgde Joe Biden, die zich als man van de arbeidersklasse ziet, eigenhandig voor het wegduwen van diezelfde achterban.’
Abonneer u op de nieuwsbrief van EW om altijd op de hoogte te blijven van analyses en achtergronden van onze experts.
19:52
Huis van Afgevaardigden meer richting Republikeinen
De Republikeinen staan in de tussenstand voor het Huis van Afgevaardigden op 211 zetels (drie winst) en de Democraten op 195 (drie verloren). Het lijkt erop dat ze het Huis van Afgevaardigden, de Senaat én het presidentschap winnen.
Het wachten is vooralsnog op Californië, waar nog maar 54% van de stemmen is geteld. Traditioneel stemt deze staat zeer Democratisch, al lijkt Harris ook in haar thuisstaat wat te zijn verloren.
16:18
EU-diplomaat: ‘we zijn voorbereid’
Europa niet verrast door Trumps overwinning en is niet langer het “kwetsbare zusje” van de VS, vertelt een niet bij naam genoemde genoemde EU-diplomaat aan CNN.
“Ik voel echt geen ‘kater’-sfeer”, vertelde de diplomaat aan CNN over de sfeer in de vergaderingen van de Europese Raad op woensdag. “De EU, de lidstaten waren zeer goed voorbereid. Geen verrassingen.”
“Het gevoel is nu meer dan ooit dat de Unie een respectabele dame van in de 70 is, en niet langer het kwetsbare zusje van de Verenigde Staten”, voegde de diplomaat toe, die niet officieel mag spreken over besloten vergaderingen.
15:02
Nog 5 staten te gaan
Nog niet alle stemmen geteld, voor sommige staten moet de uitslag nog worden vastgesteld. Het gaat om Nevada, Arizona, Michigan, Alaska en Maine. Alleen in Maine zal Harris meer stemmen krijgen dan Trump.
Daarmee zal Trump uitkomen op meer dan 300 kiesmannen.
13:04
Nederlandse politici reageren gemengd op winst Trump
Dit bericht op Instagram bekijken
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
11:33
Internationale media roepen Trump uit tot winnaar
Donald Trump heeft ook swing state Wisconsin binnen, reden voor CNN om hem als winnaar uit te roepen. Hij zou nu op 276 van de 270 benodigde zetels staan.
Ook The Wall Street Journal, The New York Times, The Guardian en andere toonaangevende media roepen Trump uit als winnaar.
11:05
Ook popular vote voor Trump
Nog een tussenstand die de aardverschuiving bevestigt: in tegenstelling tot in 2016 lijkt Donald Trump de meeste stemmen te krijgen. Kamala Harris staat op 65.313.104 stemmen (47,4 procent) en Trump op 70.358.521 stemmen (51,1 procent).
10:32
Steeds meer zetels voor Republikeinen
De Republikeinen staan in de tussenstand voor het Huis van Afgevaardigden op 202 zetels (twee winst) en de Democraten op 189 (twee verloren). Het lijkt erop dat ze het Huis van Afgevaardigden, de Senaat én het presidentschap winnen.
391 van de 435 de zetels zijn daarmee verdeeld.
10:01
Huis van Afgevaardigden ook rood?
Zoals het er nu voor staat, behouden de Republikeinen hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Al moeten er nog veel stemmen worden geteld. Op dit moment staan de Democraten op 173 zetels (één zetel winst). De Republikeinen staan op 193 (één verloren).
Er zijn 218 zetels nodig voor een meerderheid.
9:46
Wachten op bevestiging AP
De uitslag is zo goed als duidelijk, toch blijft er in theorie een minimale kans dat Harris nog wint. Daarom heeft AP de overwinning van Trump nog niet officieel uitgeroepen, maar dat is slechts een kwestie van tijd.
9:23
Pennsylvania ook voor Trump
Donald Trump wint ook in Pennsylvania. Het winnen van de staat, met 19 kiesmannen, was cruciaal voor de kansen van Kamala Harris op de overwinning.
8:24
Fox roept Trump uit tot winnaar
Donald Trump wordt de eerste Amerikaanse president in ruim een eeuw die twee termijnen dient die niet direct op elkaar volgen. Wat een spannende race leek te worden, is dat uiteindelijk niet geworden. Donald Trump wint in vrijwel alle swing states en verslaat Kamala Harris waarschijnlijk ook in als het gaat om de popular vote.
In een overwinningsspeech belooft hij het land ‘te helen’.
8:03
Trump lijkt swing states te winnen
Trump lijkt te winnen in Pennsylvania, Wisconsin, Michigan, Arizona en Nevada. De stemmen in de noordelijke staten zijn bijna helemaal geteld en ruim in het voordeel van Trump. In Nevada en Arizona is iets meer dan de helft van de stemmen geteld.
5 november
7:22
Republikeinen winnen meerderheid Senaat
De Republikeinen hebben vannacht de meerderheid in de Senaat behaald.
De implicaties zijn enorm. De partij zal vrijwel onbelemmerd het eigen beleid kunnen doorvoeren en de levenslange benoemingen voor de rechterlijke macht controleren, inclusief die van het Hooggerechtshof.
7:03
Trump wint verkiezingen Georgia
Trump wint ook in swing state Georgia, zo laat AP weten. Vier jaar geleden verloor hij die staat nog aan Biden. Georgia is goed voor 16 kiesmannen en is samen met North Carolina de tweede kantelstaat aan de oostkust waar Trump wint.
6:01
Trump lijkt te zegevieren in swing states
Terwijl u lag te slapen, zijn de meeste stemmen geteld. In bovenstaande kaart ziet u de samenvatting. Daarbij zijn geen verrassingen te zien en moeten alle kantelstaten nog worden geteld.
De stand in Pennsylvania: 88 procent van de stemmen geteld, met 51 procent van de stemmen voor Trump. In Georgia leidt hij met hetzelfde percentage. In Michigan is de voorsprong nog groter: 56 procent, maar daar is nog maar 52 procent van de stemmen geteld. In Wisconsin is 82 procent geteld, met een voorsprong voor Trump: 51 procent.
Het pad naar de overwinning voor Harris wordt bijzonder nauw, kortom.
5 november
22:11
Alles rustig, behalve een naar benzine ruikende man
Uit vrijwel alle staten komen positieve geluiden: het stemmen verloopt vrijwel overal ordentelijk en zonder grote problemen. Alleen in de stad Washington was er even alarm toen er een naar benzine ruikende man met een fakkel het Capitool wilde bezoeken. Deze man werd aangehouden.
Hoofdcommissaris J. Thomas Manger van de Capitool-politie verklaarde later dat de man papieren bij zich had om aan het Congres te bezorgen, en mogelijk iets in brand wilde steken. Hij voegde daaraan toe dat het onduidelijk is of de acties van de man iets te maken hadden met het feit dat het verkiezingsdag was.
21:44
Meer te kiezen
De presidentsverkiezing krijgt veruit de meeste aandacht, maar honderden miljoenen Amerikanen krijgen nog veel meer keuzes voorgelegd. Een van de belangrijkste onderwerpen: abortus.
Tien staten stemmen over het toevoegen van abortusrechten aan de staatsgrondwetten. Amendementen over dit onderwerp zijn toegevoegd aan de stembiljetten in Arizona, Colorado, Florida, Maryland, Missouri, Montana, Nebraska, Nevada, New York en South Dakota.
In 2022 draaide het Hooggerechtshof het nationale grondwettelijke recht op abortus terug.
21:01
Streng op buitenlandse inmenging
De Amerikaanse autoriteiten lijken sneller te reageren op pogingen van Rusland en andere buitenlandse regeringen om valse informatie over de verkiezingen van 2024 te verspreiden dan bij eerdere verkiezingen. Ook handelen ze transparanter. Zo geven ze geregeld openbare verklaringen af binnen enkele uren nadat gefabriceerde berichten op sociale media verschijnen.
Zo verklaarde de FBI vandaag dat Rusland achter bommeldingen lijkt te zitten die per e-mail naar stembureaus in diverse staten waren gestuurd.
Bij eerdere verkiezingen waren FBI- en inlichtingendiensten terughoudender, uit angst dat ze ervan zouden worden beschuldigd de uitslag van de race te beïnvloeden.
20:33
Huis van Afgevaardigden op het spel
Vandaag beslissen de Amerikanen ook welke partij de controle krijgt over het Huis van Afgevaardigden. Een partij moet 218 zetels hebben om de meerderheid veilig te stellen. Momenteel hebben de Republikeinen er een krappe meerderheid: 220 Republikeinen, 212 Democraten en drie vacatures.
De kleine meerderheid voor Republikeinen leidde afgelopen jaren tot chaos, omdat een klein aantal conservatieven naar hartelust de werkzaamheden kon stilleggen. Ook werd de voorzitter in 2023 door dat groepje uit zijn rol gewerkt. Democraten hopen op een hogere opkomst bij de presidentsverkiezingen om de controle terug te krijgen.
18:10
Harris leidt in laatste poll The Economist
In de laatste update van de prognose van The Economist over de Amerikaanse presidentsverkiezingen, stijgt de kans van Kamala Harris om te winnen van 50 procent naar 56 procent.
Haar nieuwe voorsprong kan nauwelijks een voorsprong worden genoemd. Wel had Harris volgens het Britse weekblad een sterkere laatste campagneweek dan Trump.
The Economist ziet dat van de 67 gisteren vrijgegeven polls er 44 Harris betere cijfers geven dan de prognoses hadden verwacht. Vooral in de Rust Belt zijn de prognoses goed. Ze leidt daarin met gemiddeld 1 procentpunt in zes peilingen in Pennsylvania, een beslissende staat, en met hetzelfde precentage in vijf peilingen in Wisconsin.
16:00
Wanneer moet ik de televisie aanzetten?
EW raadt u aan om vanaf 1 uur de televisie aan te zetten. Op dat moment sluiten onder andere de stembureaus in swing state Georgia. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat er direct een winnaar wordt aangewezen: too early to call.
In sommige staten zal vrij snel duidelijk zijn wie de winnaar is. In Kentucky en Indiana zal vrijwel direct na het sluiten van de stembussen om 1 uur Trump worden aangewezen als winnaar.
Slotrally Harris
In podcast Race naar het Witte Huis bespreken Hella Hueck en Victor Pak de slotrally van Harris in de staat Pennsylvania. Op de campagnebijeenkomst hamerde Harris op het belang van vrijheid en verbinding. Er was ook aandacht voor de rechten van vrouwen en sociale gelijkheid. Een sterke tegenstelling met de Republikeinse campagne.
Laat de uitslag lang op zich wachten?
Drie dagen, 15 uur en 25 minuten. Zolang duurde het voordat AP na het sluiten van de stemhokjes in Pennsylvania op zaterdagochtend 7 november 2020 eindelijk kon rapporteren dat Biden had gewonnen in deze cruciale swing state, en dat de Democraat daarmee de nieuwe president zou worden.
Sommige staten tellen snel vanwege wetten die het proces versnellen of een laag percentage stemmen per post; andere tellen langzaam omdat ze geen dergelijke wetten hebben, maar wel veel stemmen per post.
Trump en Harris sluiten campagnes af in sterk verschillende stemmingen
Een knotsgek verkiezingsjaar komt vandaag tot een apotheose. Harris en Trump waren zelfverzekerd over de winst bij hun laatste campagnebijeenkomsten.
Harris blikte terug op de 107 dagen tellende campagne die zij had gevoerd, nadat zittend president Joe Biden uit de race stapte. Ze zei te hopen dat Amerikanen haar nu kennen en hebben gezien hoe zij zal knokken voor iedere Amerikaan en niet alleen voor haar eigen achterban.
Trump waarschuwde voor verval en verdoemenis als hij verliest. Ook haalde hij opnieuw uit naar migranten en had hij kritiek op de oud-generaals die in de Amerikaanse pers voor de oud-president hebben gewaarschuwd.
4 november
Landslide voor Harris?
De gezaghebbende peiler Ann Selzer voorspelt dat Harris de rode staat Iowa wint op 5 november. In Democratische kringen wordt de peiling veelvuldig gedeeld. Volgens The Economist betreft het een toevallige uitschieter (fluke). De grootte van de steekproef is bijvoorbeeld erg klein en Selzer had het bij de afgelopen vijf presidentsverkiezingen niet altijd bij het rechte eind.
In de laatste aflevering van Race naar het Witte Huis wordt stilgestaan bij de poll:
Op weg naar een historisch hoge opkomst?
Volgens The New York Times hebben al 75 miljoen Amerikanen hun stem uitgebracht. Tijdens de verkiezingen van 2020 lag de opkomst op 66,8 procent. Dat komt neer op ruim 158 miljoen stemmen.
Op welke swing states moeten we letten?
Dinsdag zijn alle ogen gericht op zeven grijze swing states, waarin Harris en Trump nek-aan-nek gaan. Bij de vorige twee presidentsverkiezingen maakten in deze staten vaak enkele tienduizenden stemmen het verschil.
3 november
Wat gaat Trump doen bij een nieuwe nederlaag?
Ongeacht de uitkomst, zal Donald Trump al op de verkiezingsnacht het presidentschap zal opeisen. ‘We hebben alle stemmen die je nodig hebt,’ zei hij eind augustus al op campagne in North Carolina. En een maand later in Michigan: ‘De enige manier waarop we zullen verliezen, is omdat zij valsspelen.’ Bij een eventueel verlies lijkt een herhaling van 6 januari 2021 op de loer te liggen.
Helpen jongeren Harris aan het presidentschap?
Gen Z’ers uit etnische minderheden stemmen overwegend Democratisch. Witte mannelijke Gen Z’ers stemmen vaker Republikeins, terwijl witte jonge vrouwen juist de progressiefste groep uit de Amerikaanse geschiedenis vormen.
2 november
De vergeten verkiezingen: ook Congres ligt open
Op 5 november kiezen de Verenigde Staten niet alleen een president. Verkiesbaar zijn ook de 435 leden van het Huis van Afgevaardigden, die een termijn van twee jaar hebben, en 34 van de 100 Senatoren, die ieder zes jaar dienen. Die uitslagen bepalen voor een groot deel de speelruimte van de nieuwe president.
Op dit moment hebben de Republikeinen een flinterdunne meerderheid in het Huis. De Senaat is in handen van de Democraten. Maar is dat ook nog het geval na 5 november?
1 november
Rondje langs de swing states
In de nacht van donderdag op vrijdag gingen zowel Trump als Harris langs in swing states Arizona en Nevada. De zeven swing states zijn goed voor 93 kiesmannen. De presidentskandidaten zijn de komende dagen dus vooral te vinden in deze staten, waar ze alles uit de kast trekken om de laatste kiezers te overtuigen.
Hoe betrouwbaar zijn de peilingen?
Het was dé schok van 2016. Nadat de peilingen Hillary Clinton wekenlang een ruime voorsprong hadden toegedicht, won tegenstander Trump de verkiezingen. Vier jaar later bleken de prognoses niet veel betrouwbaarder. Ook dit jaar zijn er redenen om de peilingen, die al weken een statistisch gelijkspel tussen Trump en Harris tonen, niet klakkeloos te geloven.
Hoe klein zijn de verschillen tussen de presidentskandidaten in de peilingen?
31 oktober
De hoogste opkomst aller tijden?
Afgaand op hoeveel kiezers in sommige staten een vervroegde stem hebben uitgebracht, kunnen deze presidentsverkiezingen wel eens de hoogste opkomst ooit hebben. Traditiegetrouw is de Democratische kandidaat het meest gebaat bij een hoge opkomst. Is dat bij deze verkiezingen ook het geval?