Burgers krijgen deze kabinetsperiode toch geen miljarden euro’s belastingverlichting. Tegenover de belastingverlagingen, staan precies evenveel belastingverhogingen.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers die staatssecretaris Menno Snel van Financiën naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Er was veel onduidelijkheid of het nieuwe kabinet Rutte III de belastingen nou zou verlagen (zoals zij zelf zegt), of dat deze omhoog gaan (zoals critici stellen).
Wie heeft gelijk?
Die onduidelijkheid kon ontstaan doordat het regeerakkoord en het Centraal Planbureau rekenen met een ‘basispad’. Alle belastingverhogingen die eerdere kabinetten hebben doorgevoerd, maar die nog moeten komen, zitten al in dat ‘basispad’ en worden zo niet meegerekend met de kabinetsplannen.
Denk dan bijvoorbeeld aan aangekondigde verhogingen van de energiebelasting, of het geleidelijk terugbrengen van de hypotheekrenteaftrek. En dat terwijl burgers deze maatregelen wel degelijk voelen in hun portemonnee.
Wanneer dat basispad bij de kabinetsplannen worden opgeteld, blijft per saldo nul euro lastenverlichting over voor burgers, zo blijkt uit onderstaande tabel. Daarbij zijn de zorgpremies die iedereen verplicht moet betalen, opgeteld bij de belastingen. Beiden financieren zij immers ‘de collectieve sector’.
Tekst gaat door onder afbeelding
Uit de tabel blijkt dat de belastingen de komende kabinetsperiode met in totaal 2,2 miljard euro zouden toenemen. Dat betekent niet altijd dat ieder individu ook een belastingverhoging voor de kiezen krijgt. Als meer mensen werk vinden en de lonen stijgen, wordt het belastingleed over meer schouders gedragen. Zo kunnen belastingen gelijk blijven, en de overheid toch meer geld binnenkrijgen.
Wegstrepen
Daarnaast zouden burgers tussen 2018 en 2021 in totaal 2,8 miljard euro meer moeten bijdragen aan de gezondheidszorg. Samen met de hogere belastinginkomsten, haalt de overheid zo 5 miljard euro meer op bij burgers. Daar komen nog enkele kleinere maatregelen bij.
De lastenverlichting die het kabinet belooft (5,8 miljard euro, vooral door lagere belasting op werken), kan daar geheel tegen worden weggestreept.
Terwijl de overheid de belastinginkomsten voor burgers gelijk houdt, laat zij bedrijven juist meer betalen. Bedrijven moeten in vier jaar tijd 3,4 miljard euro meer gaan betalen.
Meld u hier gratis aan voor de Elsevier Weekblad Belasting Update, de wekelijkse nieuwsbrief met het laatste fiscale nieuws, analyses, achtergronden en commentaren. Elke vrijdag in uw postvak.
Toekomst somber
In de tabel van Snel is overigens geen rekening gehouden met belastingmaatregelen van Rutte III die zij op haar beurt vooruit schuift.
Net zoals de bovenste regel ‘maatregelen voorgaande kabinetten’, laat ook Rutte III de uitvoering van diverse pijnlijke belastingverhogingen over aan haar opvolgers. Zoals het geleidelijk afschaffen van de Wet-Hillen (de ‘aflosboete’). Maar ook het nog sneller afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het verder verhogen van de energiebelasting (ODE-heffing).
Op lange termijn nemen de belastingen voor gezinnen volgens het Centraal Planbureau met 1,2 miljard euro toe.
De verkiezingen eerder dit jaar draaiden voor een groot deel om de vraag: hoeveel van de belastinginkomsten gaat de overheid teruggeven aan burgers? Het antwoord is dus: de komende jaren niets. En de jaren daarna loopt de rekening weer op.