Unilever betaalt in Australië steeds minder belasting, geholpen door een zeer dure lening van een Nederlands concernonderdeel. De betaalde belasting is in vier jaar tijd met 70 procent gedaald, en bedraagt nu minder dan 0,3 procent van de omzet.
De Kamer wilde wel eens weten hoe het zit met die lening, en heeft aan staatssecretaris Menno Snel van Financiën om opheldering gevraagd. Snel legt de verantwoordelijkheid echter vooral bij de Australische fiscus.
Verrekenprijzen
Het is een bekende fiscale truc: het drukken van de winst door het tegen onzakelijke voorwaarden lenen van een eigen financieringsmaatschappij. Er bestaat daarom al jaren nationale en internationale wetgeving om dit soort praktijken van grote concerns tegen te gaan.
Meld u hier gratis aan voor de Elsevier Weekblad Belasting Update, de wekelijkse nieuwsbrief met het laatste fiscale nieuws, analyses, achtergronden en commentaren. Elke vrijdag in uw postvak.
Deze zogenoemde transfer pricing-regels bepalen dat concernonderdelen elkaar een zakelijke prijs moeten rekenen voor leveringen en diensten. Een onzakelijke prijs wordt gecorrigeerd volgens bepaalde rekenregels, afhankelijk van de situatie.
In Nederland wordt ook wel gesproken over de regels voor verrekenprijzen. Onze vennootschapsbelasting kent onder meer een bepaling over de behandeling van een lening aan een verbonden BV of NV.
Voorkoming belastingontwijking
Begin 2018 wordt duidelijk welke nieuwe maatregelen het kabinet gaat nemen om belastingontduiking en -ontwijking tegen te gaan. Het gaat dan om het voldoen aan de EU-richtlijnen tegen belastingontwijking (ATAD1 en ATAD2), en de in het regeerakkoord beloofde maatregelen tegen brievenbus-BV’s.
De Kamer wil echter weten waarom de leningconstructie van Unilever niet kon worden voorkomen door de huidige regels voor verrekenprijzen. Snel legt uit dat Australië, net als Nederland, de door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) vastgestelde transfer pricing-regels toepast. Ook het belastingverdrag met Australië verwijst naar deze OESO-richtlijnen.
De richtlijnen van de OESO zijn recent nog aangepast met het oog op dit soort mogelijk onzakelijke leningen. Het is aan de Australische fiscus om actie te ondernemen tegen de lening.
Ruling en fiscale verplichtingen
De staatssecretaris kan niet bevestigen dat er in deze zaak ook een door de fiscus afgegeven ruling speelt. Als Unilever een ruling heeft gekregen, dan geeft die uitsluitend zekerheid over de toepassing van de Nederlandse wet. Een grensoverschrijdende ruling wordt altijd gemeld aan de belastingdienst van het betreffende land.
Snel kan ook niet aangeven of Unilever heeft voldaan aan de verplichting om een ‘landenrapport’ naar de Belastingdienst te sturen, ook dit valt onder de geheimhoudingsplicht. Een multinational geeft in een landenrapport onder andere inzicht in zijn activiteiten in verschillende landen, en betaalde belasting per land. Als er een landenrapport is opgesteld, dan is ook deze informatie gedeeld met Australië op grond van internationale afspraken.
De rol van KPMG
Unilever heeft zich laten adviseren door KPMG. Het is de Kamer opgevallen dat het advieskantoor wel erg vaak betrokken is bij de opzet van structuren om belasting te ontwijken.
Snel heeft geen oordeel over de rol die belastingadvieskantoren spelen bij mogelijke belastingontwijking, zolang die kantoren maar binnen de wettelijke regels blijven.
Op dit moment is de Europese Unie bezig met een meldingsplicht voor financieel adviseurs, de zogenoemde Mandatory Disclosure richtlijn. Financiële tussenpersonen, en indien nodig belastingplichtigen, moeten dan grensoverschrijdende constructies gaan melden aan de belastingdienst van hun vestigingsland. Deze informatie komt dan in een centraal register, waar alle EU-lidstaten toegang toe hebben.