Staatssecretaris van Financiën Menno Snel bezweert de Tweede Kamer dat de schatkist geen geld misloopt door het ICT-drama rond de erf- en schenkbelasting. Maar experts stellen dat het benodigde nieuwe ICT-systeem ‘onhaalbaar lijkt’.
Meld u hier gratis aan voor de Elsevier Weekblad Belasting Update, de wekelijkse nieuwsbrief met het laatste fiscale nieuws, analyses, achtergronden en commentaren. Elke vrijdag in uw postvak.
Eind vorig jaar werd bekend dat de fiscus in 2017 zo’n 450 miljoen euro aan erf- en schenkbelasting misloopt omdat de ICT-systemen van de fiscus niet goed werkten. Daardoor kregen veel mensen die aangifte deden van erfenissen en schenkingen, geen belastingaanslag. Dit jaar en volgend jaar moeten die aanslagen alsnog de deur uit gaan, stelt staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) in een brief aan de Tweede Kamer.
Aangifte per post
Geen grote problemen dus, volgens Snel. Er wordt wat extra mankracht ingezet om het nieuwe ICT-systeem van de grond te krijgen en dan is alles weer op orde. Het nieuwe systeem was nodig omdat het oude nog was ingericht op papieren aangiftes, die per post werden verstuurd. Ook zou het besturingssysteem waarop het draaide uit de lucht worden gehaald.
Lees ook: Schenk, en geef de fiscus het nakijken
Maar in een rapport van onafhankelijk deskundigen dat Snel tegelijkertijd naar de Kamer stuurde, doemt een heel ander beeld op. De status van het nieuwe ICT-systeem is ‘rood’ volgens het ‘collegiale oordeel’ van de deskundigen. Dat houdt in: het lijkt onhaalbaar om het nieuwe ICT-systeem aan de praat te krijgen.
‘Continuïteit in gevaar’
Er is een ‘groot aantal fundamentele problemen’. En er is een ‘groot risico’ voor de continuïteit van het ‘primaire proces’, oftewel, de belastinginning. ‘De continuïteit van going concern (en daarmee het voldoen aan wet- en regelgeving) [is] in gevaar en [kan] niet geborgd worden’, schrijven de onderzoekers.
Ambtenaren zouden volgens hen niet goed weten wie waarvoor verantwoordelijk is. Ook zijn er te veel ‘overlegstructuren’.
Problemen al langer bekend
Uit de brief van Snel blijkt bovendien dat de eerste tekenen van problemen al in de zomer van 2016 duidelijk werden. Toch hebben ambtenaren pas eind vorig jaar bij de minister en de staatssecretaris aan de bel getrokken. Die hadden toen nog geen twee weken de tijd om de Kamer te informeren over de tegenvaller van 450 miljoen euro in de najaarsnota die eind november verschijnt.
De fiscus heeft drie jaar de tijd om een aanslag op te leggen nadat iemand een erfenis of schenking heeft ontvangen. Snel zegt dat ondanks het ‘onhaalbare’ ICT-systeem de fiscus al die aanslagen op tijd zal opleggen. Slaagt de fiscus daar niet in, dan loopt de schatkist geld mis.
Oplossing
Een woordvoerder van Financiën benadrukt dat de maatregelen die Snel nu neemt (extra mensen inzetten, een ‘foto’ maken van de technische staat van het nieuwe ICT-systeem, en nadenken over een plan B) genoeg zullen zijn om de problemen die de onafhankelijk deskundigen noemen de baas te worden. Het is volgens hem geen optie dat de vertraging zo ver oploopt dat de fiscus geld misloopt.