Veel ouderen maken geen gebruik meer van de ooit zo profijtelijke hypotheekrenteaftrek. Ruim een half miljoen ouderen hebben zoveel afgelost, dat zij onder de ‘wet-Hillen’ vallen.
Meld u hier gratis aan voor de Elsevier Weekblad Belasting Update, de wekelijkse nieuwsbrief met het laatste fiscale nieuws, analyses, achtergronden en commentaren. Elke vrijdag in uw postvak.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De groep 65-plussers die gebruik maakt van de wet-Hillen is zelfs groter dan het aantal dat gebruik maakt van de hypotheekrenteaftrek.
Aflossen ontmoedigd
Jarenlang was het fiscaal voordeel van de hypotheekrenteaftrek zo groot dat aflossen op de hypotheek niet gestimuleerd werd. Wie niet afloste, profiteerde immers vol van de aftrekpost. Toch hebben 571.700 ouderen dus geen, of nauwelijks hypotheek meer.
De wet-Hillen wordt de komende jaren in stapjes afgebouwd. Deze maatregel is in de volksmond de aflosboete gaan heten.
De wet-Hillen beloont mensen die geen, of een kleine hypotheek hebben namelijk, door hen vrij te stellen van het eigenwoningforfait. Dat is een belasting gebaseerd op de waarde van de eigen woning. Mensen bij wie het eigenwoningforfait (stel 3.000 euro) hoger is dan het bedrag aan hypotheekrenteaftrek (stel 2.000 euro), worden vrijgesteld van het eigenwoningforfait.
Miljoenenvoordeel verdwijnt
De helft van de mensen die gebruik mogen maken van de wet-Hillen, konden daardoor 1.470 euro of meer van de belasting aftrekken. Dat levert bijna 1 miljoen mensen dit jaar zo’n 649 miljoen euro aan belastingvoordeel op, een voordeel dat dus langzaamaan verdwijnt.
Lees ook: De aflosboete in grafieken
Volgens het CBS profiteren vooral vermogende ouderen van de wet-Hillen. De impliciete boodschap daarvan lijkt: deze groep mensen kan de aflosboete best dragen. Maar wie anders naar de cijfers kijkt, ziet dat deze groep maar weinig gebruik maakt van dat veel royalere belastingvoordeel: de hypotheekrenteaftrek. Daar is dit jaar 10,1 miljard euro mee gemoeid, veel meer dan de 649 miljoen euro van de wet-Hillen.
Referendum?
Zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer hebben ingestemd met het geleidelijk afschaffen van de wet-Hillen vanaf 2019. 50Plus verzet zich tegen de afschaffing en wil een referendum organiseren over de aflosboete. De partij heeft tot nu toe 27.000 handtekeningen verzameld. In totaal zijn 300.000 handtekeningen nodig.
Zo zijn er 121.400 mensen tussen de 70 en 75 jaar oud die gebruik maken van de hypotheekrenteaftrek, terwijl 143.500 mensen gebruik maken van de wet-Hillen. In totaal hebben 571.700 ouderen zo weinig hypotheek, dat zij geen eigenwoningforfait hoeven te betalen. Daar staan 457.000 mensen tegenover die nog wel een hoge hypotheek hebben.
Zelfde inkomen
Tussen het inkomen van beide groepen zit nauwelijks verschil. De groep die nauwelijks hypotheek heeft, heeft een inkomen (vaak uit pensioen en AOW) van zo’n 28.000 euro. De huishoudens met een hogere hypotheek heeft zo’n 27.400 euro inkomen per jaar – 600 euro minder. Wel zit er een groot verschil in het vermogen. Los van de waarde in de eigen woning hebben de ‘wet-Hillen-mensen’ 80.700 euro aan vermogen, tegenover 27.200 euro voor de mensen met een grotere hypotheekschuld.