Oppositie woedend over geheime memo’s: dit staat erin

Het kabinet heeft dinsdagavond twaalf geheime ambtelijke stukken over de dividendbelasting vrijgegeven waar de oppositie al maanden om vraagt. Het gaat niet alleen om memo’s die ambtenaren hebben geschreven voor de onderhandelaars in de kabinetsformatie, maar ook om de stukken die bijvoorbeeld toenmalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) ontving.

Het kabinet heeft ook nog eens op andere ministeries gevraagd of daar nog documenten over de dividendbelasting lagen. Het kabinet heeft een twaalftal documenten naar buiten gebracht over de omstreden afschaffing van de dividendbelasting. De documenten zijn gebruikt tijdens de formatie van Rutte-III. De oppositie had aangedrongen op openbaarmaking van de stukken.

Het kabinet houdt vol dat de maatregel grote bedrijven voor Nederland kan behouden of winnen, maar blijft het bewijs daarvoor schuldig. De voltallige oppositie wil de afschaffing, die 1,4 miljard euro kost, van tafel hebben en ook sommige regeringspartijen steunen de maatregel met tegenzin. Dinsdagavond werden de memo’s dan toch vrijgegeven. Wat staat erin?

Afschaffing is ‘slecht voor imago’ van Nederland

De afschaffing van de dividendbelasting vergroot de kans dat Nederland door grote bedrijven wordt gebruikt als ‘doorsluisland’ om de belastingdruk te verlagen. Ook speelt het voor het vestigingsklimaat ‘geen grote rol’, aldus het ministerie van Financiën in een van de memo’s die dinsdag werden geopenbaard.

https://twitter.com/JeanDohmen/status/988880563959451660

De ambtenaren van Financiën noemen de maatregel ‘slecht voor het imago van Nederland’ en opperen dat een verlaging van de vennootschapsbelasting meer voor de hand ligt. Een van de andere memo’s stelt dat de afschaffing van de dividendbelasting ‘zeker zal leiden tot een hogere belastingdruk voor de binnenlandse belastingbetaler’.

Multinationals met een duale belastingstructuur in Nederland en het Verenigd Koninkrijk worden expliciet bevoordeeld, erkent een van de documenten. In Nederland gaat dat om Shell en Unilever: ‘Het VK kent geen dividendbelasting. Grote multinationals met een duale aandelenstructuur (…), of meerdere hoofdkantoren en veel buitenlandse portfolio-aandeelhouders, zoals Shell en Unilever pleiten voor de afschaffing van de dividendbelasting’.

Oppositie wilde weten of er druk was vanuit grote bedrijven

Oppositiepartijen eisten de memo’s op omdat ze willen weten of de regeringspartijen tijdens de formatie onder druk zijn gezet door grote bedrijven. Ook vermoedt de oppositie dat ambtenaren de afschaffing van de heffing op de winstuitkering aan aandeelhouders hebben ontraden.

Premier Mark Rutte moet woensdagmiddag in de Tweede Kamer verschijnen om tekst en uitleg te geven over de memo’s en de verwarring die het kabinet daarover eerder had gewekt.

Opmerkelijk is dat Mark Rutte dinsdag tijdens het vragenuurtje zei dat hij pas vrijdag, uit de berichtgeving van Trouw, vernam dat deze memo’s circuleerden. Uit de memo’s blijkt dat de aanvraag informatie over het afschaffen van de dividendbelasting afkomstig is uit het ministerie van Algemene Zaken, Ruttes eigen ministerie.

Rutte erkende eerder op de dag al dat hij onbedoeld de indruk heeft gewekt dat de memo’s niet bestonden, terwijl dat wel degelijk het geval was. GroenLinks-leider Jesse Klaver en PvdA-leider Lodewijk Asscher hebben al verklaard dat het een zwaar debat wordt voor de premier.

Minister Wiebes in het nauw

Minister Wiebes van Economische Zaken benadrukte afgelopen vrijdag dat de memo’s over de dividendbelasting niet op zijtafel lagen waar Wiebes aan onderhandelde. ‘Dit heeft niet op de fiscale tafel gelegen en ik zou ook niet eens weten over welk document u het hebt,’ aldus Wiebes vrijdag tegen RTL nieuws.

Dit zei minister Wiebes afgelopen vrijdag over de memo’s over de dividendbelasting, volledig interview ➡️ https://t.co/hqUcgCqBvj #hehe #dividendbelasting #Wiebes pic.twitter.com/y5GEZo0Yo1

— Fons Lambie (@fonslambie) 23 april 2018

Nu blijkt uit de vrijgegeven stukken dat Wiebes zelf een VVD-nota schreef over de afschaffing van de dividendbelasting. Daarbij sprak hij onder meer met Paul Polman, topman van Unilever, een van de bedrijven die baat had bij de afschaffing van de dividendbelasting.

In de vrijgegeven stukken staat dat ‘De minister (Wiebes, red.) hecht eraan hierbij opgemerkt te hebben dat hij daarbij had moeten aangeven dat dit niet betekende dat hij in het geheel geen stukken kende over de ontwikkelingen rond de dividendbelasting.’

Volgens Rutte is het stuk van Wiebes geen onderdeel van het formatiedossier, maar hij erkent wel dat het gebruikt is voor ‘informele bilaterale gesprekken’.