Met reuzensprong op 1: dit is de designer van het jaar 2017

Een panel van deskundigen kiest voor Elsevier STIJL de designer van het jaar. Met een reuzensprong belandt de Georgische ontwerper Demna Gvasalia op 1.

• Top-10 Elsevier Stijl
  Dat de deskundigen uit het panel de actualiteit optimaal volgen en verrassende wendingen waarderen, blijkt uit de sprong naar de toppositie die de relatieve nieuwkomer Demna Gvasalia maakt. Doordat ontwerper Raf Simons vertrok bij modehuis Dior duikelde hij uit de top-10. Maar de hoop dat Simons als nieuw benoemd creatief leider van Calvin Klein zijn talent zal inzetten, leverde nog wel een zestiende plaats op. Opvallend dat de internationaal juist zo bejubelde Iris van Herpen, die vorig jaar een twaalfde plaats kreeg, dit keer door niemand is genoemd. Ook andere Nederlandse ontwerpers zoals Sander Lak (van het label Sies Marjan) en Ronald van der Kemp (RVDK) kregen slechts van een enkeling bijval. Ook de appreciatie van Nadège Vanhee-Cybulski, de ontwerpster van de Hermès-vrouwenmode, is sterk geslonken. Zij belandt nu in de onderste regionen. Nicolas Ghesquière (van Louis Vuitton-vrouwenmode) maakte een geringere val op de ranglijst: van zeven naar twaalf.
• Toelichting bij de uitslag
  Elsevier STIJL vroeg 25 professionals uit de mode naar hun top-5 van ontwerpers. De redactie kende zeven punten toe aan ieders nummer 1, vijf punten aan de nummers 2, drie en twee punten aan respectievelijk de nummers 3 en 4, en één punt aan de nummer 5 op elke lijst. Dat resulteerde in de hier gepresenteerde top-10 van designers.
• Met dank aan het panel van deskundigen
  Michou Basu (lifestyle editor FD Persoonlijk) / Esther Coppoolse (creative director Elle) / Luc Dheedene (winkel Verso, Antwerpen) / Jetty Ferwerda (modejournalist) / Sanne Groot Koerkamp (hoofdredacteur GLAMOUR) / Judith ter Haar (winkel Jones, Arnhem) / Edward de Jonge Urbach (Azzurro Amsterdam) /
  Gert Jonkers (hoofdredacteur Fantastic Man en uitgever The Gentlewoman) / Georgette Koning (hoofdredacteur Mirror Mirror en freelance modejournalist, onder meer Elsevier) / Bertil Koop (winkel Cobra, Den Bosch)/ Karin Kuijpers (journalist, onder meer LINDA., FD Persoonlijk, Metro Lifestyle) /
  Bregje Lampe (modejournalist, onder meer de Volkskrant) / Jetteke van Lexmond (modestylist) /
  Martien Mellema (creative director Vogue Nederland) / Margriet Nannings (winkel Margriet Nannings, Amsterdam) / Cécile Narinx (hoofdredacteur Harper’s Bazaar) / Kiki Niesten (winkel Kiki Niesten, Maastricht) / Margreeth Olsthoorn (winkel Margreeth Olsthoorn, Rotterdam) / Piet Paris (mode-illustrator, onder meer Viktor&Rolf, Bijenkorf, Vogue Japan; creative director Harper’s Bazaar Nederland) / Annelies Pijper (hoofdredacteur Marie-Claire en Grazia / Gerda van Ravenstein (winkel Van Ravenstein, Amsterdam) / Milou van Rossum (moderedacteur NRC Handelsblad) / Ferry Schoew (fashion forecaster, Parijs) / Nathalie Wouters (fashion features editor Vogue Nederland) / Coen Wulms (hoofdredacteur Elegance).

1 (9) Demna Gvasalia

Vorig jaar had Demna Gvasalia (1981) nog niets gepresenteerd uit hoofde van zijn nieuwe functie van artistiek leider bij het beroemde modehuis Balen­ciaga. Maar hij had met de opvallende kleren van het nog prille label Vetements al zo veel indruk gemaakt dat hij als relatief onbekende ontwerper in 2016 op plaats negen werd gekozen. Inmiddels weten we iets meer over deze in Georgië geboren mode­maker. Met zijn ouders nam hij de wijk naar de Duitse stad Düsseldorf, studeerde in Antwerpen aan de mode-academie en werkte daarna in Parijs onder meer bij Maison Martin Margiela en Louis Vuitton.

Zijn opvallende ontwerpwerk voor Vetements (ogenschijnlijk alledaagse kleren krijgen vreemde proporties of worden op een eigenzinnige wijze geconstrueerd) en de manier waarop hij voor de collecties van Balenciaga hoekige silhouetten sterk overdrijft, diverse bloemdessins laat contrasteren en sportkleren een chique couture-allure geeft, worden internationaal toegejuicht.

De verrichtingen van Gvasalia zijn door het panel van deskundigen met zo’n hoog puntenaantal beloond dat er een grote afstand tussen hem en de andere ontwerpers in deze top-10 ontstond. Het succes van Vetements werd vele malen genoemd, maar vooral de wijze waarop Gvasalia het erfgoed van couturier Cristóbal Balenciaga (1895-1972) een verfrissend nieuw en opvallend leven heeft ingeblazen, werd verschillende keren enthousiast gememoreerd.

Diverse Balenciaga-creaties – zomer 2017:

2  (2) Phoebe Philo

Alle negen jaren dat de Britse Phoebe Philo (1973) voor het Franse modehuis Céline ontwerpt, scoort ze veel punten en bewondering bij deze verkiezing. Illustrator en modekenner bij uitstek Piet Paris roemt Philo in hoge mate. Voor hem is zij dé ontwerper die buiten ‘het tomeloze geweld van nieuwerwetse marketingstrategieën trouw blijft aan het zoeken naar vernieuwing in vorm, materiaal en techniek’. En dat hoogst origineel doet, zonder draagbaarheid te offeren.

Het resultaat is begerenswaardige en vrouwvriendelijke mode.

3  (1) Dries Van Noten

De Belg Dries Van Noten (1958) krijgt van de diverse panelleden vele complimenten voor zijn werk. De opvallende schoonheid van zijn kleren en zijn constante vernieuwingsdrang zonder in vreemde experimenten te vervallen, worden geroemd.

Journalist Michou Basu, die Van Noten jaren trouw volgde voor De Telegraaf en nu voor Het Financieele Dagblad, merkt daarbij op hoe knap het is dat deze ontwerper geheel op eigen kracht, los van machtige luxe conglomeraten, zijn bedrijf vanuit Antwerpen runt. Met wereldwijd succes.

 4  (6) Miuccia Prada

De Italiaanse Miuccia Prada (1949) heeft zich het verrassen met steeds weer een nieuwe visie op het uiterlijk zo eigen gemaakt en dat telkens zo goed gepresenteerd, dat modehuis Prada een waar mode-instituut is geworden. Nathalie Wouters, redacteur van de Nederlandse Vogue, noemt haar dan ook ‘nog altijd de grote vernieuwer en zeer consequent’. Prada durft het ook aan om juist zaken waarvan ze niet houdt, te verwerken. Zo heeft ze haar afschuw voor veren aan kleren omgezet in een amusant en rijk modebeeld voor deze zomer.

5  (3) Alessandro Michele

Zijn mode oogt zo lieflijk en romantisch dat het raar lijkt om de Italiaan Alessandro Michele (1972) een revolutionair te noemen. Toch is hij dat. Met zijn speelse kijk heeft hij de stijl van Gucci drastisch veranderd en het algehele modebeeld behoorlijk sprookjesachtig gemaakt. Trendforecaster Ferry Schoew was aanvankelijk niet enthousiast, maar vindt Michele’s werk nu een ‘verrukkelijke verkleedpartij, alsof de heldinnen uit Marcel Prousts roman
À la recherche du temps perdu tot leven zijn geroepen in spectaculaire technicolor.’

 6  (4) Pierpaolo Piccioli

De Italiaan Pierpaolo Piccioli (1967) ging sinds 2014 in deze top-10 schuil achter de naam van het modehuis Valentino, waar hij samen met de Italiaanse Maria Grazia Chiuri (1964) het ontwerpduo vormde.

Chiuri verliet hem voor modehuis Dior, waar haar debuut met gemengde gevoelens is ontvangen. Zij eindigde in de ranglijst op de 22ste plek.

Piccioli ging in zijn eentje door bij Valentino en bleek verrassend sterk. Hij overtrof zonder Chiuri de verwachtingen met een romantische, maar niet te dromerige Valentino-mode.

7  (15) Rei Kawakubo

Rei Kawakubo (1942), de Japanse ontwerpster van het Comme des Garçons-label, beschouwt de catwalk als de ultieme plek om compromisloos haar hoogst artistieke en afwijkende visie te tonen. Afgeleide, meer commer­ciële ontwerpen komen later in de winkels terecht. Kawakubo wordt om haar kunstzinnige kijk mondiaal zeer gewaardeerd. Gert Jonkers, hoofdredacteur van Fantastic Man en uitgever van The Gentle­woman (beide internationale magazines) prijst de bedrijfsfilosofie als uniek en noemt de Comme-shows een verademing.

8 (10) Consuelo Castiglioni

Kort nadat de van oorsprong Chileens-Zwitserse Consuelo Castiglioni (1959) een bejubelde Marni-collectie voor zomer 2017 had getoond, werd bekendgemaakt dat zij na 22 jaar terugtreedt als crea­tief leider. Voortaan zal Francesco Risso (1983) de Marni-mode ontwerpen. Annelies Pijper (hoofd­redacteur Marie-Claire en Grazia) noemt Castiglioni’s vertrek een verlies wegens haar bij uitstek vrouwelijke, kunstzinnige en eigenzinnige stijl. Inderdaad lukte het haar om Marni een eigen gezicht te geven met opvallende dessins, kleurcombinaties en volumes.

9 (11) Rick Owens

De Amerikaan Rick Owens (1961) geniet een bijzondere reputatie. Met zijn veelal asymmetrische, ruime maar sluikvallende kleren waarbij stoere ritsen verlengde lijnen accentueren, heeft hij school gemaakt. Tal van Owens-fans gaan al jaren gekleed in zijn vaak duister getinte rock-gothic-kledij (uit originele Owens-collecties of in de talloze, goedkopere kopieën). Het recente werk van Owens verrast met felle kleuren en met gedrapeerde onalledaagse vormen die soms vaag refereren aan antieke kleedstijlen, maar die vooral
innovatief zijn.

10 (8) Jonathan Anderson

J.W. Anderson (1984) is de naam waaronder deze in Noord-Ierland geboren en in Londen in de mannenmode opgeleide ontwerper bekend is. Hij is ook de creatief leider van het Spaanse luxe leer- en modehuis Loewe. Zowel voor zijn eigen label als voor Loewe werkt hij bijzonder experimenteel. Volgens  modejournalist Georgette Koning doet hij daarmee heel wat wenkbrauwen fronsen, maar weet hij ook allerlei historische elementen opmerkelijk eigentijds te maken. Juist die dwarse, verwarrende kijk op klassieke aspecten waarderen de kenners.