Als het aan de Europese Commissie ligt, mogen binnenkort 75 miljoen Turken en 52 miljoen inwoners uit Oekraïne, Georgië en Kosovo vrijuit naar landen binnen de Schengenzone reizen. Omdat er geen Europees systeem is om toeristen elektronisch te registreren, kunnen ze ongestoord in de EU blijven.
De Europese Commissie stelt woensdag voor om inwoners van Turkije, Oekraïne, Georgië en Kosovo in de toekomst zonder visum naar de Europese Unie te laten reizen. Officieel mogen toeristen 90 dagen blijven, zakenmensen 180 dagen.
Er zijn zorgen dat vooral Koerdische Turken, veroorzaakt door het geweld in het oosten van Turkije, de mogelijkheid zullen aangrijpen naar de EU te migreren, vertelt Marc Pierini van de denktank Carnegie Europe tegen Elsevier. ‘En dan zullen ze vooral naar landen willen waar al familie woont, zoals Duitsland, Nederland en België.’
Enkel een stempel
Om misbruik tegen te gaan, bekijkt de Commissie nog of er een regel komt die de EU in staat stelt om bij grootschalig misbruik de visumplicht opnieuw in te stellen. Alleen geeft de Commissie zelf toe dat er helemaal geen manier is om de binnenkomende toeristen systematisch te controleren en registreren.
In veel Schengenlanden wordt aan de grens enkel een stempel in het paspoort gezet. Sommige lidstaten hebben een elektronische database aangelegd, maar omdat er vrij kan worden gereisd binnen de EU, heeft dat alleen zin als iedereen meedoet.
Beieren: EU-deal kan leiden tot stroom Turkse migranten
‘We kunnen de personen die langer blijven dan toegestaan niet systematisch, gemakkelijk en betrouwbaar identificeren, waardoor we een gebrek aan informatie hebben over illegale immigratie,’ schrijft de Europese Commissie in een rapport van afgelopen maand. Dat werkt misbruik in de hand, geeft de Commissie toe. Geschat wordt dat 1 op elke 1.000 toeristen langer blijft dan de 90 dagen die zijn toegestaan.
Beschuldigende vinger
De Europese Commissie probeert al drie jaar een nieuw elektronisch grenssysteem in te voeren. Een grote Europese database zou van iedereen die de EU-grens oversteekt, bijhouden wanneer hij of zij is binnengekomen en weer is vertrokken. De EU wijst met een beschuldigende vinger naar de 28 lidstaten, die het plan meermaals afwezen. Zelfs als het plan nu direct wordt aangenomen zou het nog jaren voordat een Europees systeem geheel is ingevoerd.
Video: ‘Pervers om migratie aan visumliberalisatie te koppelen’
Critici van de Unie zeggen op hun beurt dat de Europese Commissie zich niet zo had moeten laten opjagen door Turkije. Dat land dreigde de migratiedeal op te blazen als ze niet voor juni visumvrij reizen zouden krijgen.
Europarlementariër Peter van Dalen (ChristenUnie) zegt tegen Elsevier dat hij op de hoogte is van de problemen die bestaan bij de registratie van toeristen. ‘Het is daarom nog onbegrijpelijker waarom de Europese Commissie visumvrij reizen met Turkije zo snel wil doordrukken. Eerst moeten we zorgen dat we weten wie onrechtmatig in de EU verblijft.’