Verzoening tussen Israël en Turkije is, op papier althans, een feit. Maar de zwaarbevochten deal kent flink wat haken en ogen. Een paar vragen en antwoorden over deze deal, want wat is er nu precies mee gemoeid?
De afspraken zullen dinsdag officieel worden bekrachtigd, zeggen premier Benjamin Netanyahu (Israël) en zijn Turkse collega Binali Yildirim.
Waarom was deze toenadering nodig?
De verhoudingen tussen beide landen – ooit opmerkelijk innige bondgenoten – waren sinds 2010 ernstig bekoeld. Zozeer, dat kon worden gesproken van een crisis. De reden was de Israëlische bestorming van het schip Mavi Marmara in dat jaar, dat hulpgoederen naar Gaza vervoerde.
Bij de Israëlische actie kwamen tien Turkse opvarenden om het leven. De Israëlische mariniers, die wilden dat de vloot naar een Israëlische haven voer voor een grondige inspectie, werden op een van de boten opgewacht door opvarenden met knuppels en stokken. Daarna ontstond een gevecht. De boot met pro-Gaza-activisten had toestemming gekregen van de Turkse autoriteiten.
Wat krijgt Turkije?
De nabestaanden van de Turkse opvarenden krijgen een schadevergoeding. Die is niet mis: in totaal moet de Israëlische regering 20 miljoen ophoesten, zei Yildirim maandag op tv. Verder is afgesproken dat Ankara humanitaire hulp en andere niet-militaire producten zal leveren aan Gaza.
Zit er ook voor de Israëliërs nog iets in het vat?
Zowel Turkije als Israël gaat zo snel mogelijk weer ambassadeurs uitwisselen. En de Israëlische zeeblokkade van de Gazastrook blijft ook met de bereikte deal van kracht. ‘De defensieve maritieme blokkade van de Hamas-enclave blijft gehandhaafd,’ zei hij op een persconferentie in Rome.
‘Dit is een opperst veiligheidsbelang van ons. Ik was niet bereid tot een compromis hierover. Het is van essentieel belang om de troepenopbouw door Hamas te voorkomen.’ Het moet afgelopen zijn met Hamas-activiteiten zoals fundraising voor de beweging op Turkse bodem.
Blijven de Turken ook na deze deal met Hamas praten?
Ja, de radicaalislamitische beweging blijft een onderhandelingspartner, hoewel het nog altijd de vernietiging van Israël predikt en het terreuractiviteiten allerminst afzweert. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan had nog voor het weekeinde een ontmoeting met Hamas-leider Khaled Mashal, die daarvoor vanuit Qatar naar Istanbul kwam.
