Chilcot-rapport: Blair was roekeloos en misleidend over Irak

De voormalige Britse premier Tony Blair misleidde het volk over de oorlog van Irak, is het oordeel van John Chilcot, de oud-ambtenaar die het onderzoek naar zijn acties leidde. De invasie van Irak was gebaseerd op halve waarheden en onbetrouwbare gegevens.

Daarnaast was het niet het laatste redmiddel, oordeelde Chilcot. Het rapport dat de onderzoeker presenteerde op woensdag was niet mis voor Blair. Zo wist hij volgens de oud-ambtenaar dat de invasie van Irak tot een verhoogde dreiging door Al-Qa’ida zou zorgen.

Vreedzame opties

‘Wij zijn tot de conclusie gekomen dat Groot-Brittannië ervoor heeft gekozen mee te doen aan de invasie van Irak voordat alle vreedzame opties voor ontwapening van Saddam Hussein waren uitgeput,’ luidde het oordeel. Militaire actie was volgens Chilcot ‘niet het laatste redmiddel’ om te voorkomen dat Irak de veronderstelde massavernietigingswapens zou behouden.

Het was al duidelijk dat de conclusie van Blair dat de Iraakse alleenheerser Saddam Hussein massavernietigingswapens bezat niet op duidelijke gegevens was gebaseerd. ‘De zekerheid waarmee de oud-premier vaststelde dat Irak over deze wapens beschikte, was helemaal niet gerechtvaardigd,’ concludeerde Chilcot.

Het rapport is verwoestend voor Blair, alhoewel hij niet zal worden vervolgd door het Internationaal Strafhof in Den Haag. De nabestaanden van de Britse militairen zouden de oud-premier wel nog voor de rechter kunnen slepen. Uit het onderzoek bleek niet alleen dat er geen directe dreiging was vanuit Irak, maar ook dat de regering de waarschuwingen, die het van buitenaf kreeg, totaal negeerde.

Nasleep

Met het oordeel kwam een einde aan de jarenlange nasleep van de Irak-oorlog. Chilcot kreeg in 2009 de opdracht om Blairs acties te onderzoeken, twee jaar nadat Blair opstapte als premier. Het rapport, onder leiding van Sir John Chilcot, is al jaren af, maar om ogenschijnlijk politieke redenen werd de openbaring steeds uitgesteld.

Het Britse besluit om mee te doen aan de Irak-oorlog wordt door critici gezien als een van de grootste blunders op het gebied van buitenlands beleid. De oorlog in Irak kostte uiteindelijk aan 251.000 mensen het leven. Uit memo’s die op woensdag naar buiten kwamen, blijkt onder meer dan Blair zelfs tegen de toenmalige Amerikaanse president George W. Bush heeft gezegd: ‘Wat er ook gebeurt, ik steun jou.’ Zeven maanden daarna gaf de premier groen licht voor de invasie.

‘Tony Blair’ turns up to the #Chilcot protest in Westminster @LBC pic.twitter.com/DoF947R9A3

— Rachael Venables (@rachaelvenables) 6 juli 2016

Buiten de zaal waarin het Chilcot-rapport werd gepubliceerd, protesteerden tientallen boze Britten tegen de acties van Blair. ‘Blair heeft bloed aan zijn handen,’ riepen zij. Ook de nabestaanden van de militairen in Irak reageerden kapot en boos. ‘Er is maar één echte terrorist in deze wereld, en zijn naam is Tony Blair.’